Możdżany: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 38: | Linia 38: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
[[File:Możdżany. Szkoła w 1942 roku.gif|thumb|250 px|left|Możdżany. Szkoła w 1942 roku]] | [[File:Możdżany. Szkoła w 1942 roku.gif|thumb|250 px|left|Możdżany. Szkoła w 1942 roku]] | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów państwa [[Zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów państwa [[Zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. Dzieje miejscowości mają swój początek nad [[Rzeka Węgorapa|Węgorapą]] w pobliżu [[Węgorzewo|Węgorzewa]]. Tam bowiem w 1522 roku wielki mistrz [[Albrecht Hohenzollern]] założył na [[prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]] 12-łanowy majątek myśliwski, zwany później Możdżanami. Do obowiązków właściciela (pierwszym był niejaki Jan Dorsz) należało polowanie. |
W 1617 roku wszystkich mieszkańców przeniesiono w pobliże Puszczy Boreckiej, gdyż "z powodu dużej odległości od boru nie mogli wykonywać swoich powinności"<ref>Cyt. za: A. Wakar, B. Wilamowski, ''Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1968, s. 133.</ref>. W ten sposób dawne Możdżany przestały istnieć, a nową wieś początkowo zwano Borkiem, później zaś – Możdżanami. W późniejszym czasie powstał tu również niewielki majątek ziemski. Możdżany do 1945 roku należały do [[parafia ewangelicka w Kruklankach|parafii ewangelickiej w Kruklankach]]. | W 1617 roku wszystkich mieszkańców przeniesiono w pobliże Puszczy Boreckiej, gdyż "z powodu dużej odległości od boru nie mogli wykonywać swoich powinności"<ref>Cyt. za: A. Wakar, B. Wilamowski, ''Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1968, s. 133.</ref>. W ten sposób dawne Możdżany przestały istnieć, a nową wieś początkowo zwano Borkiem, później zaś – Możdżanami. W późniejszym czasie powstał tu również niewielki majątek ziemski. Możdżany do 1945 roku należały do [[parafia ewangelicka w Kruklankach|parafii ewangelickiej w Kruklankach]]. | ||
| Linia 50: | Linia 50: | ||
*1933 – 349 osób | *1933 – 349 osób | ||
*1939 – 310 osób | *1939 – 310 osób | ||
| + | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
*dawna kaplica rodowa z początku XX wieku, odremontowana w ostatnich latach | *dawna kaplica rodowa z początku XX wieku, odremontowana w ostatnich latach | ||
Wersja z 14:36, 9 sty 2015
| Możdżany | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | giżycki |
| Gmina | Kruklanki |
| Liczba ludności (2010) | 165 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Możdżany | |
| Położenie na mapie Polski  Możdżany | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Możdżany (niem. Mosdzehnen, od 1930 r. Borkenwalde) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Kruklanki. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 165 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Kazimierz Bogdanowicz[1].
Położenie
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, na skraju Puszczy Boreckiej, na północ od jeziora Żywy, 21 km na wschód od Giżycka i 8 km na wschód od Kruklanek.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów państwa zakonu krzyżackiego. Dzieje miejscowości mają swój początek nad Węgorapą w pobliżu Węgorzewa. Tam bowiem w 1522 roku wielki mistrz Albrecht Hohenzollern założył na prawie magdeburskim 12-łanowy majątek myśliwski, zwany później Możdżanami. Do obowiązków właściciela (pierwszym był niejaki Jan Dorsz) należało polowanie.
W 1617 roku wszystkich mieszkańców przeniesiono w pobliże Puszczy Boreckiej, gdyż "z powodu dużej odległości od boru nie mogli wykonywać swoich powinności"[2]. W ten sposób dawne Możdżany przestały istnieć, a nową wieś początkowo zwano Borkiem, później zaś – Możdżanami. W późniejszym czasie powstał tu również niewielki majątek ziemski. Możdżany do 1945 roku należały do parafii ewangelickiej w Kruklankach.
Szkoła we wsi istniała już przed II wojną światową. W 1935 roku miała ona dwie klasy, dwóch nauczycieli, a uczęszczało do niej 61 uczniów. Po wojnie uruchomiono ją ponownie w 1947 roku; w połowie lat 60. była to placówka czteroklasowa.
W latach 1954–1972 Możdżany wchodziły w skład gromady Boćwinka.
Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:
- 1857 – 125 osób
- 1933 – 349 osób
- 1939 – 310 osób
Zabytki
- dawna kaplica rodowa z początku XX wieku, odremontowana w ostatnich latach
Przypisy
- ↑ bip.kruklanki.pl [05.03.2014]
- ↑ Cyt. za: A. Wakar, B. Wilamowski, Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1968, s. 133.
Bibliografia
Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1968.
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]
