Bruno Satori-Neumann: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Bibliografia) |
|||
| Linia 20: | Linia 20: | ||
|wikicytaty = | |wikicytaty = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | + | ''' Bruno Satori-Neumann ''' (ur. 6 listopada 1886 r. w [[Elbląg|Elblągu]], zm. 23 listopada 1943 r. w Berlinie) – historyk,aktor, reżyser.<br/><br/> | |
| − | ''' Bruno Satori-Neumann ''' (ur. 6 listopada 1886 r. w Elblągu, zm. 23 listopada 1943 r. w Berlinie) – historyk,aktor, reżyser<br/> | ||
| − | |||
== Życiorys == | == Życiorys == | ||
Rodzina Satori-Neumanna osiadła w [[Elbląg|Elblągu]] w roku 1793. Przodkowie przyszłego historyka pochodzili z Gdańska. Przedstawiciele rodziny zajmowali się handlem i armatorstwem. Dziadek Bruna ukończył studia wokalne w Berlinie i występował na scenach w całym kraju. Po trzydziestu latach artystycznego życia powrócił do Elbląga i zaczął pracować jako urzędnik w magistracie. Ojciec Bruna - Leopold, był sekretarzem sądowym. W 1885 roku poślubił Helenę French - córkę angielskiego ogrodnika zatrudnionego w Prusach Zachodnich. W sierpniu 1914 roku Bruno poślubił Ernę Mendelsohn - córkę kompozytora Leopolda. Doczekali się trojga dzieci. Max Hermann zmarł w dzieciństwie. Najmłodszy - Ludwig zginął wraz z rodzicami w czasie bombardowania Berlina w 1943 roku. Pierworodna córka Helena po zakończeniu [[II Wojna Światowa|II wojny światowej]] zamieszkała w Nowym Jorku. Po dojściu nazistów do władzy badacza spotkały liczne i bolesne szykany, związane z żydowskim pochodzeniem jego żony Erny i jego przynależnością do loży masońskiej. Satori-Neumann został pozbawiony pracy i wszelkich sprawowanych dotychczas funkcji. Odszedł na przymusową emeryturę. W 1942 roku został aresztowany i osadzony w Moabicie. Następnie trafił do obozu pracy pod Lublinem. Dzięki interwencji przyjaciół jesienią 1943 roku powrócił do rodziny w Berlinie. | Rodzina Satori-Neumanna osiadła w [[Elbląg|Elblągu]] w roku 1793. Przodkowie przyszłego historyka pochodzili z Gdańska. Przedstawiciele rodziny zajmowali się handlem i armatorstwem. Dziadek Bruna ukończył studia wokalne w Berlinie i występował na scenach w całym kraju. Po trzydziestu latach artystycznego życia powrócił do Elbląga i zaczął pracować jako urzędnik w magistracie. Ojciec Bruna - Leopold, był sekretarzem sądowym. W 1885 roku poślubił Helenę French - córkę angielskiego ogrodnika zatrudnionego w Prusach Zachodnich. W sierpniu 1914 roku Bruno poślubił Ernę Mendelsohn - córkę kompozytora Leopolda. Doczekali się trojga dzieci. Max Hermann zmarł w dzieciństwie. Najmłodszy - Ludwig zginął wraz z rodzicami w czasie bombardowania Berlina w 1943 roku. Pierworodna córka Helena po zakończeniu [[II Wojna Światowa|II wojny światowej]] zamieszkała w Nowym Jorku. Po dojściu nazistów do władzy badacza spotkały liczne i bolesne szykany, związane z żydowskim pochodzeniem jego żony Erny i jego przynależnością do loży masońskiej. Satori-Neumann został pozbawiony pracy i wszelkich sprawowanych dotychczas funkcji. Odszedł na przymusową emeryturę. W 1942 roku został aresztowany i osadzony w Moabicie. Następnie trafił do obozu pracy pod Lublinem. Dzięki interwencji przyjaciół jesienią 1943 roku powrócił do rodziny w Berlinie. | ||
| Linia 39: | Linia 37: | ||
W 1919 roku założył Akademickie Towarzystwo Teatrologiczne, przy którym gromadził archiwum, bibliotekę oraz organizował cotygodniowe spotkania ludzi teatru. W latach 1920-1922 wydawał pierwsze pismo naukowe poświęcone teatrowi. W 1925 roku wypuścił nowy tytuł "Gazeta teatrologiczna.Organ specjalistyczny poświęcony nauce, sztuce, technice i kulturze teatru''. Opublikowano sześć numerów pisma. Natomiast w latach 1932-1933 Satori-Neumann był redaktorem "Sceny. Czasopisma poświęconego sztuce scenicznej''. W 1933 roku ukazała się jego książka "Elbing in Biedermeier und Vormarz. Ernstes und Heiteres aus der guten Zeiten (1815-1848). Przedstawił w niej społeczno-obyczajowy obraz Elbląga. Trzy lata później ukazuje się pierwszy tom jego najważniejszej pracy - historii teatru w w Elblągu. | W 1919 roku założył Akademickie Towarzystwo Teatrologiczne, przy którym gromadził archiwum, bibliotekę oraz organizował cotygodniowe spotkania ludzi teatru. W latach 1920-1922 wydawał pierwsze pismo naukowe poświęcone teatrowi. W 1925 roku wypuścił nowy tytuł "Gazeta teatrologiczna.Organ specjalistyczny poświęcony nauce, sztuce, technice i kulturze teatru''. Opublikowano sześć numerów pisma. Natomiast w latach 1932-1933 Satori-Neumann był redaktorem "Sceny. Czasopisma poświęconego sztuce scenicznej''. W 1933 roku ukazała się jego książka "Elbing in Biedermeier und Vormarz. Ernstes und Heiteres aus der guten Zeiten (1815-1848). Przedstawił w niej społeczno-obyczajowy obraz Elbląga. Trzy lata później ukazuje się pierwszy tom jego najważniejszej pracy - historii teatru w w Elblągu. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Charytoniuk Janusz, ''Bruno Satori-Neumann'', ''Tygiel'', 2000, nr 21. | |
<br/> | <br/> | ||
[[Kategoria: Osoba|Satori-Neumann Bruno]] [[Kategoria:1801-1918|Satori-Neumann Bruno]] [[Kategoria:1919-1944|Satori-Neumann Bruno]] | [[Kategoria: Osoba|Satori-Neumann Bruno]] [[Kategoria:1801-1918|Satori-Neumann Bruno]] [[Kategoria:1919-1944|Satori-Neumann Bruno]] | ||
[[Kategoria:Ludzie kultury]] [[Kategoria:Aktorzy i reżyserzy]] [[Kategoria: Badacze historii i kultury]] | [[Kategoria:Ludzie kultury]] [[Kategoria:Aktorzy i reżyserzy]] [[Kategoria: Badacze historii i kultury]] | ||
| − | |||
Wersja z 19:13, 21 gru 2014
| Bruno Satori-Neumann | |
| | |
| Data i miejsce urodzenia | 6 listopada 1886 r. Elbląg |
| Data i miejsce śmierci | 23 listopada 1943 r. Berlin |
Bruno Satori-Neumann (ur. 6 listopada 1886 r. w Elblągu, zm. 23 listopada 1943 r. w Berlinie) – historyk,aktor, reżyser.
Spis treści
Życiorys
Rodzina Satori-Neumanna osiadła w Elblągu w roku 1793. Przodkowie przyszłego historyka pochodzili z Gdańska. Przedstawiciele rodziny zajmowali się handlem i armatorstwem. Dziadek Bruna ukończył studia wokalne w Berlinie i występował na scenach w całym kraju. Po trzydziestu latach artystycznego życia powrócił do Elbląga i zaczął pracować jako urzędnik w magistracie. Ojciec Bruna - Leopold, był sekretarzem sądowym. W 1885 roku poślubił Helenę French - córkę angielskiego ogrodnika zatrudnionego w Prusach Zachodnich. W sierpniu 1914 roku Bruno poślubił Ernę Mendelsohn - córkę kompozytora Leopolda. Doczekali się trojga dzieci. Max Hermann zmarł w dzieciństwie. Najmłodszy - Ludwig zginął wraz z rodzicami w czasie bombardowania Berlina w 1943 roku. Pierworodna córka Helena po zakończeniu II wojny światowej zamieszkała w Nowym Jorku. Po dojściu nazistów do władzy badacza spotkały liczne i bolesne szykany, związane z żydowskim pochodzeniem jego żony Erny i jego przynależnością do loży masońskiej. Satori-Neumann został pozbawiony pracy i wszelkich sprawowanych dotychczas funkcji. Odszedł na przymusową emeryturę. W 1942 roku został aresztowany i osadzony w Moabicie. Następnie trafił do obozu pracy pod Lublinem. Dzięki interwencji przyjaciół jesienią 1943 roku powrócił do rodziny w Berlinie.
Szkoła i wykształcenie
Absolwent elbląskiego gimnazjum. Świadectwo maturalne udało mu się otrzymać w wieku 21 lat. W 1907 roku rozpoczął studia na wydziale geodezji Uniwersytetu Berlińskiego. Po dwóch latach przeniósł się na filologię niemiecką i teatrologię, ku zgryzocie ojca, który pragnął dla niego solidnego wykształcenia, dającego szansę na posadę i pewny zarobek. Sprzeciwienie się planom ojca przypłacił Satori-Neumann znacznym ochłodzeniem relacji z rodzicami.
Praca
Jego debiut aktorski miał mieć miejsce 30 marca 1910 roku. W latach 1910-1913 pracował jako aktor, dramaturg i bibliotekarz w Rixdorfer Theater pod Berlinem. W czasie I wojny światowej pracował jako nauczyciel w berlińskich szkołach średnich. W 1919 roku obronił doktorat poświęcony teatrowi dworskiemu w Weimarze w czasach J.W.Goethego. Następnie Satori-Neumann prowadził zajęcia na Uniwersytecie w Berlinie. W 1920 roku zdał państwowy egzamin na wykładowcĘ szkół średnich. Prowadził zajęcia z języka niemieckiego, geografii i historii.
Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna
W 1919 roku założył Akademickie Towarzystwo Teatrologiczne, przy którym gromadził archiwum, bibliotekę oraz organizował cotygodniowe spotkania ludzi teatru. W latach 1920-1922 wydawał pierwsze pismo naukowe poświęcone teatrowi. W 1925 roku wypuścił nowy tytuł "Gazeta teatrologiczna.Organ specjalistyczny poświęcony nauce, sztuce, technice i kulturze teatru. Opublikowano sześć numerów pisma. Natomiast w latach 1932-1933 Satori-Neumann był redaktorem "Sceny. Czasopisma poświęconego sztuce scenicznej. W 1933 roku ukazała się jego książka "Elbing in Biedermeier und Vormarz. Ernstes und Heiteres aus der guten Zeiten (1815-1848). Przedstawił w niej społeczno-obyczajowy obraz Elbląga. Trzy lata później ukazuje się pierwszy tom jego najważniejszej pracy - historii teatru w w Elblągu.
Bibliografia
Charytoniuk Janusz, Bruno Satori-Neumann, Tygiel, 2000, nr 21.
