Franciszek Gorzkowski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 21: | Linia 21: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | ''' Franciszek Gorzkowski ''' (ur. ok. 1750 r. na [[Warmia|Warmii]], zm. 1830 r. w Warszawie) – matematyk i geometra.<br/><br/> | + | ''' Franciszek Gorzkowski ''' (ur. ok. 1750 r. na [[Warmia|Warmii]], zm. 1830 r. w Warszawie) – matematyk i geometra. |
| − | + | <br/><br/> | |
== Życiorys == | == Życiorys == | ||
Pochodził z ubogiej szlacheckiej rodziny herbu Tarnawa. | Pochodził z ubogiej szlacheckiej rodziny herbu Tarnawa. | ||
| − | + | ===Działalność zawodowa, społeczna i polityczna=== | |
| + | Biskup Ignacy Jan Massalski roztoczył na nim opiekę, płacąc za edukację Gorzkowskiego w [[Reszel|Reszlu]] i Paryżu. Później Gorzkowski został zatrudniony przez biskupa w jego litewskich dobrach, gdzie skupił się na pomiarze gruntów. W 1780 roku otrzymał tytuł królewskiego geometry. W okresie obrad Sejmu Czteroletniego został zatrudniony przy spisie ludności. | ||
| + | |||
| + | Był zwolennikiem Konstytucji 3 maja, wspierał również działalność lewicy Sprzysiężenia Warszawskiego. Brał udział w przygotowaniach planu insurekcji, a następnie uczestniczył w walkach w obronie stolicy. W czasie oblężenia miasta dotarł do Tadeusza Kościuszki, któremu przedstawił koncepcję pozyskania [[Warmia|Warmii]], Gdańska i Torunia dla powstania. | ||
| − | + | Po upadku insurekcji osiadł we wsi Cisze pod Siedlcami. W miejscowych majątkach dokonywał pomiarów gruntów. Nadal aktywnie uczestniczył w polskim życiu politycznym, utrzymując kontakty ze Zgromadzeniem Centralnym, organizacją przygotowującą powstanie przy udziale chłopów. 19 maja 1796 roku Gorzkowski został aresztowany i osadzony w Siedlcach, skąd przewieziono go do Krakowa. Początkowo wymierzoną mu karę śmierci cesarz Franciszek I zamienił na banicję. | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | Od 1802 roku mieszkał kolejno w Warszawie, Lipsku i Dreźnie. W 1807 roku powrócił do stolicy. Został zatrudniony w Głównej Izbie Obrachunkowej. Nie porzucił postępowych i rewolucyjnych jak na owe czasy poglądów, opracowując w wolnym czasie projekt uwłaszczenia chłopów. Ostatnie kilkanaście lat życia spędził w samotności, borykając się z ciężkimi warunkami bytowymi. Zmarł w wieku zaledwie 40 lat, nie doczekawszy wybuchu powstania listopadowego. | |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 41: | Linia 41: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Osoba|Gorzkowski Franciszek]] [[Kategoria: 1701-1800| Gorzkowski Franciszek | + | [[Kategoria: Osoba|Gorzkowski, Franciszek]] [[Kategoria: 1701-1800| Gorzkowski, Franciszek]] |
Wersja z 12:10, 9 sty 2015
| Franciszek Gorzkowski | |
| | |
| Data i miejsce urodzenia | ok. 1750 r. Warmia |
| Data i miejsce śmierci | 1830 r. Warszawa |
| Zawód | matematyk i geometra |
Franciszek Gorzkowski (ur. ok. 1750 r. na Warmii, zm. 1830 r. w Warszawie) – matematyk i geometra.
Życiorys
Pochodził z ubogiej szlacheckiej rodziny herbu Tarnawa.
Działalność zawodowa, społeczna i polityczna
Biskup Ignacy Jan Massalski roztoczył na nim opiekę, płacąc za edukację Gorzkowskiego w Reszlu i Paryżu. Później Gorzkowski został zatrudniony przez biskupa w jego litewskich dobrach, gdzie skupił się na pomiarze gruntów. W 1780 roku otrzymał tytuł królewskiego geometry. W okresie obrad Sejmu Czteroletniego został zatrudniony przy spisie ludności.
Był zwolennikiem Konstytucji 3 maja, wspierał również działalność lewicy Sprzysiężenia Warszawskiego. Brał udział w przygotowaniach planu insurekcji, a następnie uczestniczył w walkach w obronie stolicy. W czasie oblężenia miasta dotarł do Tadeusza Kościuszki, któremu przedstawił koncepcję pozyskania Warmii, Gdańska i Torunia dla powstania.
Po upadku insurekcji osiadł we wsi Cisze pod Siedlcami. W miejscowych majątkach dokonywał pomiarów gruntów. Nadal aktywnie uczestniczył w polskim życiu politycznym, utrzymując kontakty ze Zgromadzeniem Centralnym, organizacją przygotowującą powstanie przy udziale chłopów. 19 maja 1796 roku Gorzkowski został aresztowany i osadzony w Siedlcach, skąd przewieziono go do Krakowa. Początkowo wymierzoną mu karę śmierci cesarz Franciszek I zamienił na banicję.
Od 1802 roku mieszkał kolejno w Warszawie, Lipsku i Dreźnie. W 1807 roku powrócił do stolicy. Został zatrudniony w Głównej Izbie Obrachunkowej. Nie porzucił postępowych i rewolucyjnych jak na owe czasy poglądów, opracowując w wolnym czasie projekt uwłaszczenia chłopów. Ostatnie kilkanaście lat życia spędził w samotności, borykając się z ciężkimi warunkami bytowymi. Zmarł w wieku zaledwie 40 lat, nie doczekawszy wybuchu powstania listopadowego.
Bibliografia
Chłosta Jan, Słownik Warmii, Olsztyn 2002.
Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Prus Książęcych i Ziemi Malborskiej. Od połowy XV do końca XVIII wieku, t. I, Olsztyn 1984.
Szostakowski S., Franciszek Gorzkowski ok. 1750-1830. Warmiak w służbie insurekcji, Olsztyn 1977.
