Jan Bażyński: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Krzysztofk (dyskusja | edycje) |
|||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|pseudonim = | |pseudonim = | ||
|grafika = Herb Bażyńskich.jpg | |grafika = Herb Bażyńskich.jpg | ||
| − | |opis grafiki = Herb rodu Bażyńskich | + | |opis grafiki = Herb rodu Bażyńskich [http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ed/Wappen1913kl.jpg] |
|podpis = | |podpis = | ||
| − | |data urodzenia = 1390 | + | |data urodzenia = 1390 r. |
|miejsce urodzenia = | |miejsce urodzenia = | ||
|imię przy narodzeniu = | |imię przy narodzeniu = | ||
| − | |data śmierci = 9 | + | |data śmierci = 9 XI 1459 r. |
|miejsce śmierci = Malbork | |miejsce śmierci = Malbork | ||
|przyczyna śmierci = | |przyczyna śmierci = | ||
|miejsce spoczynku = | |miejsce spoczynku = | ||
| − | |zawód = | + | |zawód = Kasztelan |
|odznaczenia = | |odznaczenia = | ||
|commons = | |commons = | ||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
}} | }} | ||
| − | '''Jan Bażyński (Bażeński)''' ''niem. Johannes von Baysen herbu Bażeński'' (ur. w 1390 | + | '''Jan Bażyński (Bażeński)''' ''niem. Johannes von Baysen herbu Bażeński'' (ur. w 1390 r., zm. 9 XI 1459 r. w Malborku) – kasztelan elbląski. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Życiorys == | == Życiorys == | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
Był chorążym ostródzkim i szlachcicem pruskim oraz wybitnym politykiem. | Był chorążym ostródzkim i szlachcicem pruskim oraz wybitnym politykiem. | ||
=== Praca === | === Praca === | ||
| − | Jan pełnił różne funkcje. Podróżował | + | Jan Bażyński pełnił różne funkcje. Podróżował do Anglii, Danii, Portugalii. Podróże te odbywał w imieniu wielkiego mistrza krzyżackiego Michała Kuchmeistera. Walczył także z Maurami. Gdy wrócił z zagranicy zaczął występować przeciwko [[Zakon krzyżacki|zakonowi]]. Na zjeździe w Mikołajkach Pomorskich w 1435 r. przewodniczył szlachcie niezadowolonej z władzy krzyżackiej. Był chorążym ostródzkim, uczestniczył w powstaniu [[Związek Pruski|Związku Pruskiego]], podpisując dokument erekcyjny w [[Kwidzyn|Kwidzynie]] 14 marca 1440 r. Od tej pory bronił [[Związek Pruski|związku]] przed atakami legata papieskiego oraz wielkiego mistrza. Początkowo stał na czele tajnej rady [[Związek Pruski|związku]]. Jako przedstawiciel stanów pruskich stał także na czele delegacji, która przybyła do Krakowa prosząc króla, by wcielił do Polski [[Prusy]]. Bażyński wygłosił tam mowę. W marcu 1454 r., mianowany przez króla, został pierwszym gubernatorem [[Prusy|Prus]]. Odtąd przebywał w [[Elbląg|Elblągu]], a od 1457 r. w [[Malbork|Malborku]]. [[Zakon krzyżacki|Zakon]] go znienawidził za to, że był czołowym rzecznikiem i inicjatorem zespolenia [[Prusy|Prus]] z Polską. Usiłowano go podstępnie zamordować. Bażyński był również starostą w [[Sztum|Sztumie]] (1454 r.) i w [[Tolkmick|Tolkmicku]] (1456–1459). Dochody czerpał z [[Elbląg|Elbląga]] i z rybołówstwa w Zatoce Ryskiej. |
<br/> | <br/> | ||
=== Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna === | === Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna === | ||
| − | Bażyński był czołowym przywódcą opozycji antykrzyżackiej w Prusach, współorganizatorem i przywódcą [[Związek Pruski|Związku Pruskiego]]. | + | Jan Bażyński był czołowym przywódcą opozycji antykrzyżackiej w Prusach, współorganizatorem i przywódcą [[Związek Pruski|Związku Pruskiego]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Ciekawostki === | === Ciekawostki === | ||
| − | Bażyński był najwybitniejszym mężem stanu w [[Prusy|Prusach]]. Zasłużył się w dziele zespolenia [[Prusy|Prus]] z Koroną. Król polski uważał go za swego doradcę i zaufanego człowieka. Jak | + | Bażyński był najwybitniejszym mężem stanu w [[Prusy|Prusach]]. Zasłużył się w dziele zespolenia [[Prusy|Prus]] z Koroną. Król polski uważał go za swego doradcę i zaufanego człowieka. Jak głoszą przekazy, był pasowany na rycerza przez króla portugalskiego za odwagę, jaką wykazał się w walce z Maurami. Jako spłatę długów finansowych [[Zakon krzyżacki|zakonu]] wobec Bażyńskiego w roku 1432, wielki mistrz przekazał mu formalnie dobra ziemskie w [[Kandyty|Kandytach]], które do 1503 r. pozostały w rodzinnym posiadaniu. |
W [[Kandyty|Kandytach]] znajduje się nazwany jego imieniem dąb. | W [[Kandyty|Kandytach]] znajduje się nazwany jego imieniem dąb. | ||
| − | Dla jego upamiętnienia w [[ | + | Dla jego upamiętnienia w [[Powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]] i [[gmina Ostróda|gminie Ostróda]] w 1966 r. [[Liceum Ogólnokształcące Nr 1 w Ostródzie]] nazwano jego imieniem. |
| − | [[Plik:Dąb Bażyńskiego.jpg|240px|thumb|Dąb nazwany na cześć Jana Bażyńskiego w Kandytach | + | [[Plik:Dąb Bażyńskiego.jpg|240px|thumb|Dąb nazwany na cześć Jana Bażyńskiego w Kandytach <br/> |
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
Oracki Tadeusz,''Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla od połowy XV wieku do 1945 roku'', Warszawa 1963. | Oracki Tadeusz,''Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla od połowy XV wieku do 1945 roku'', Warszawa 1963. | ||
<br/> | <br/> | ||
[[Kategoria: Osoba]][[Kategoria: Powiat ostródzki]][[Kategoria: Gmina Ostróda]] | [[Kategoria: Osoba]][[Kategoria: Powiat ostródzki]][[Kategoria: Gmina Ostróda]] | ||
Wersja z 21:45, 28 mar 2014
| Jan Bażyński | |
| | |
![Herb rodu Bażyńskich [1]](/index.php/Plik:Herb_Ba%C5%BCy%C5%84skich.jpg) Herb rodu Bażyńskich [2]
| |
| Data urodzenia | 1390 r. |
| Data i miejsce śmierci | 9 XI 1459 r. Malbork |
| Zawód | Kasztelan |
Jan Bażyński (Bażeński) niem. Johannes von Baysen herbu Bażeński (ur. w 1390 r., zm. 9 XI 1459 r. w Malborku) – kasztelan elbląski.
Spis treści
Życiorys
Szkoła i wykształcenie
Był chorążym ostródzkim i szlachcicem pruskim oraz wybitnym politykiem.
Praca
Jan Bażyński pełnił różne funkcje. Podróżował do Anglii, Danii, Portugalii. Podróże te odbywał w imieniu wielkiego mistrza krzyżackiego Michała Kuchmeistera. Walczył także z Maurami. Gdy wrócił z zagranicy zaczął występować przeciwko zakonowi. Na zjeździe w Mikołajkach Pomorskich w 1435 r. przewodniczył szlachcie niezadowolonej z władzy krzyżackiej. Był chorążym ostródzkim, uczestniczył w powstaniu Związku Pruskiego, podpisując dokument erekcyjny w Kwidzynie 14 marca 1440 r. Od tej pory bronił związku przed atakami legata papieskiego oraz wielkiego mistrza. Początkowo stał na czele tajnej rady związku. Jako przedstawiciel stanów pruskich stał także na czele delegacji, która przybyła do Krakowa prosząc króla, by wcielił do Polski Prusy. Bażyński wygłosił tam mowę. W marcu 1454 r., mianowany przez króla, został pierwszym gubernatorem Prus. Odtąd przebywał w Elblągu, a od 1457 r. w Malborku. Zakon go znienawidził za to, że był czołowym rzecznikiem i inicjatorem zespolenia Prus z Polską. Usiłowano go podstępnie zamordować. Bażyński był również starostą w Sztumie (1454 r.) i w Tolkmicku (1456–1459). Dochody czerpał z Elbląga i z rybołówstwa w Zatoce Ryskiej.
Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna
Jan Bażyński był czołowym przywódcą opozycji antykrzyżackiej w Prusach, współorganizatorem i przywódcą Związku Pruskiego.
Ciekawostki
Bażyński był najwybitniejszym mężem stanu w Prusach. Zasłużył się w dziele zespolenia Prus z Koroną. Król polski uważał go za swego doradcę i zaufanego człowieka. Jak głoszą przekazy, był pasowany na rycerza przez króla portugalskiego za odwagę, jaką wykazał się w walce z Maurami. Jako spłatę długów finansowych zakonu wobec Bażyńskiego w roku 1432, wielki mistrz przekazał mu formalnie dobra ziemskie w Kandytach, które do 1503 r. pozostały w rodzinnym posiadaniu.
W Kandytach znajduje się nazwany jego imieniem dąb.
Dla jego upamiętnienia w powiecie ostródzkim i gminie Ostróda w 1966 r. Liceum Ogólnokształcące Nr 1 w Ostródzie nazwano jego imieniem.
[[Plik:Dąb Bażyńskiego.jpg|240px|thumb|Dąb nazwany na cześć Jana Bażyńskiego w Kandytach
Bibliografia
Oracki Tadeusz,Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla od połowy XV wieku do 1945 roku, Warszawa 1963.
![[2]](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ed/Wappen1913kl.jpg){kind=link}