Gwiazdosz czteropromienny: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Roślina infobox | {{Roślina infobox | ||
|Nazwa rośliny = Gwiazdosz czteropromienny | |Nazwa rośliny = Gwiazdosz czteropromienny | ||
| − | |Nazwa łacińska = Geastrum quadrifidum | + | |Nazwa łacińska = ''Geastrum quadrifidum'' |
|L = DC. ex Pers. | |L = DC. ex Pers. | ||
|Pusta linia = <br/> | |Pusta linia = <br/> | ||
| Linia 18: | Linia 18: | ||
|Synonimy = Synonimy | |Synonimy = Synonimy | ||
|Lista synonimów = }} | |Lista synonimów = }} | ||
| − | '''Gwiazdosz czteropromienny''' (''Geastrum quadrifidum'' DC. ex Pers.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny gwiazdoszowatych (Geastraceae), rzędu gwiazdoszowców (Geastrales). | + | '''Gwiazdosz czteropromienny''' (''Geastrum quadrifidum'' DC. ex Pers.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny gwiazdoszowatych (''Geastraceae''), rzędu gwiazdoszowców (''Geastrales''). |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Owocnik == | == Owocnik == | ||
| − | Owocnik początkowo zamknięty, kulisty, 1-2 (3) cm średnicy, o powierzchni pokrytej cienką warstwą grzybni, jasnobrązowy. Osłona zewnętrzna (egzoperydium) pęka zwykle na 4 płaty (rzadziej na 5-6), płaty rozchylają się gwiaździście, unosząc endoperydium; w czasie rozchylania następuje oddzielenie zewnętrznej, grzybniowej | + | Owocnik początkowo zamknięty, kulisty, 1-2 (3) cm średnicy, o powierzchni pokrytej cienką warstwą grzybni, jasnobrązowy. Osłona zewnętrzna (egzoperydium) pęka zwykle na 4 płaty (rzadziej na 5-6), płaty rozchylają się gwiaździście, unosząc endoperydium; w czasie rozchylania następuje oddzielenie zewnętrznej, grzybniowej warstwy osłony zewnętrznej, zwykle zostaje ona pod owocnikiem. Zewnętrzna strona ramion jest gładka lub nieregularnie pomarszczona, biaława, wyschnięta ochrowobrązowa; wewnętrzna powierzchnia osłony zewnętrznej jest szaro-popielata. Osłona wewnętrzna (endoperydium) kulista lub wydłużona, odwrotnie jajowata, 3,5-15 mm szerokości, ciemnoszaro-brązowa; o powierzchni pokrytej drobnymi kryształkami; młoda - szara, liliowo-brązowa, z wiekiem ochrowa, brązowawa. Apofiza zwykle obecna. Szyjka krótka, do 2 mm długości. |
<br/> | <br/> | ||
== Rozmieszczenie i ekologia == | == Rozmieszczenie i ekologia == | ||
Owocniki gwiazdosza czteropromiennego pojawiają się pojedynczo lub w grupach w lasach iglastych, często pod świerkami, rzadziej w lasach liściastych i zaroślach, na podłożu wapiennym. Owocniki tworzone są od sierpnia do października. Suche owocniki są znajdowane także w bezśnieżne zimy, a nawet wiosną. Jest to jeden z najmniejszych gwiazdoszy. Ze względu na charakterystyczny pokrój owocników łatwy do identyfikacji. | Owocniki gwiazdosza czteropromiennego pojawiają się pojedynczo lub w grupach w lasach iglastych, często pod świerkami, rzadziej w lasach liściastych i zaroślach, na podłożu wapiennym. Owocniki tworzone są od sierpnia do października. Suche owocniki są znajdowane także w bezśnieżne zimy, a nawet wiosną. Jest to jeden z najmniejszych gwiazdoszy. Ze względu na charakterystyczny pokrój owocników łatwy do identyfikacji. | ||
| + | |||
| + | W Polsce jest to gatunek rzadki i objęty ochroną gatunkową. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Belgii, Danii, Wielkiej Brytanii, Norwegii, Holandii, Szwecji i na Litwie. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] gwiazdosz czteropromienny został odnotowany w lesie świerkowym koło [[Giżycko|Giżycka]]. | |
| − | |||
| − | Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] gwiazdosz czteropromienny został odnotowany w lesie świerkowym | ||
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
Wersja z 09:53, 15 lip 2014
| Gwiazdosz czteropromienny | |
| | |
| Geastrum quadrifidum | |
| DC. ex Pers. | |
 Owocnik gwiazdosza czteropromiennego | |
| Systematyka | |
| Królestwo | grzyby |
| Gromada | grzyby podstawkowe |
| Klasa | pieczarniaki |
| Rząd | gwiazdoszowce |
| Rodzina | gwiazdoszowate |
| Rodzaj | gwiazdosz |
| Gatunek | gwiazdosz czteropromienny |
| Synonimy | |
Gwiazdosz czteropromienny (Geastrum quadrifidum DC. ex Pers.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny gwiazdoszowatych (Geastraceae), rzędu gwiazdoszowców (Geastrales).
Owocnik
Owocnik początkowo zamknięty, kulisty, 1-2 (3) cm średnicy, o powierzchni pokrytej cienką warstwą grzybni, jasnobrązowy. Osłona zewnętrzna (egzoperydium) pęka zwykle na 4 płaty (rzadziej na 5-6), płaty rozchylają się gwiaździście, unosząc endoperydium; w czasie rozchylania następuje oddzielenie zewnętrznej, grzybniowej warstwy osłony zewnętrznej, zwykle zostaje ona pod owocnikiem. Zewnętrzna strona ramion jest gładka lub nieregularnie pomarszczona, biaława, wyschnięta ochrowobrązowa; wewnętrzna powierzchnia osłony zewnętrznej jest szaro-popielata. Osłona wewnętrzna (endoperydium) kulista lub wydłużona, odwrotnie jajowata, 3,5-15 mm szerokości, ciemnoszaro-brązowa; o powierzchni pokrytej drobnymi kryształkami; młoda - szara, liliowo-brązowa, z wiekiem ochrowa, brązowawa. Apofiza zwykle obecna. Szyjka krótka, do 2 mm długości.
Rozmieszczenie i ekologia
Owocniki gwiazdosza czteropromiennego pojawiają się pojedynczo lub w grupach w lasach iglastych, często pod świerkami, rzadziej w lasach liściastych i zaroślach, na podłożu wapiennym. Owocniki tworzone są od sierpnia do października. Suche owocniki są znajdowane także w bezśnieżne zimy, a nawet wiosną. Jest to jeden z najmniejszych gwiazdoszy. Ze względu na charakterystyczny pokrój owocników łatwy do identyfikacji.
W Polsce jest to gatunek rzadki i objęty ochroną gatunkową. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Belgii, Danii, Wielkiej Brytanii, Norwegii, Holandii, Szwecji i na Litwie.
Na Warmii i Mazurach gwiazdosz czteropromienny został odnotowany w lesie świerkowym koło Giżycka.
Bibliografia
Wojewoda W., Ławrynowicz M.: Red list of the macrofungi in Poland. W: Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W., Szeląg Z. (red.), Red lists of plants and fungi in Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 55-70.
Linki zewnętrzne
pl.wikipedia.org, Gwiazdosz czteropromienny [22.04.2014]
grzyby.pl [22.04.2014]
indexfungorum.org [22.04.2014]
