Smardz jadalny: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 20: | Linia 20: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | '''Smardz jadalny''' (''Morchella esculenta''(L.) Pers.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny smardzowatych (Morchellaceae) rzędu kustrzebkowców (Pezizales). | + | '''Smardz jadalny''' (''Morchella esculenta'' (L.) Pers.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny smardzowatych (Morchellaceae), rzędu kustrzebkowców (Pezizales). |
=== Owocnik === | === Owocnik === | ||
| − | Owocnik wysokości 3-10 cm (20 cm). Główka o wymiarach 3-8 cm x 3-6 cm,szara,szaro ochrowa, woskowatożółta, kulista lub jajowata, w środku pusta, z nieregularnie rozmieszczonymi alweolami (wnękami) na powierzchni, bez wyraźnie rozgraniczających żeber; dolną krawędzią przyrośnięta do trzonu.Trzon o wymiarach 5-9 x 2-4 cm, | + | Owocnik wysokości 3-10 cm (20 cm). Główka o wymiarach 3-8 cm x 3-6 cm, szara, szaro-ochrowa, woskowatożółta, kulista lub jajowata, w środku pusta, z nieregularnie rozmieszczonymi alweolami (wnękami) na powierzchni, bez wyraźnie rozgraniczających żeber; dolną krawędzią przyrośnięta do trzonu. Trzon o wymiarach 5-9 x 2-4 cm, biało-ochrowy, pokryty drobnymi ziarenkami, w środku pusty. |
| Linia 33: | Linia 33: | ||
=== Rozmieszczenie i ekologia === | === Rozmieszczenie i ekologia === | ||
| − | Smardz jadalny tworzy owocniki jednoroczne wczesną wiosną, od kwietnia i maja do czerwca, pojedynczo lub w grupach, w lasach i zaroślach liściastych, nad brzegami rzek i potoków, w parkach, w ogrodach, często pod jesionami i wiązami, również pod drzewami owocowymi, czasami na wysypiskach porośniętych zielenią, na nawożonych glebach, rzadziej w lasach iglastych. Grzyb saprotroficzny. | + | Smardz jadalny tworzy owocniki jednoroczne, wczesną wiosną, od kwietnia i maja do czerwca, pojedynczo lub w grupach, w lasach i zaroślach liściastych, nad brzegami rzek i potoków, w parkach, w ogrodach, często pod jesionami i wiązami, również pod drzewami owocowymi, czasami na wysypiskach porośniętych zielenią, na nawożonych glebach, rzadziej w lasach iglastych. Grzyb saprotroficzny. |
<br/> | <br/> | ||
| − | Jest to gatunek objęty ochroną gatunkową w Polsce, zaliczony do grzybów rzadkich | + | Jest to gatunek objęty ochroną gatunkową w Polsce, zaliczony do grzybów rzadkich – kategoria R na "Czerwonej liście roślin i grzybów Polski". Ze względu na dość liczne stanowiska tego gatunku, odnotowane w ostatnich latach na terenie całego kraju, również na Warmii i Mazurach, według niektórych, nie należy do grzybów rzadkich, choć nie jest też pospolity. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 42: | Linia 42: | ||
=== Wartość użytkowa === | === Wartość użytkowa === | ||
| − | Owocniki są jadalne, opisywane jako cenne pod względem spożywczym, smaczne, przydatne do obróbki zarówno świeże jak i suszone, jednak w stanie surowym toksyczne dla człowieka. | + | Owocniki są jadalne, opisywane jako cenne pod względem spożywczym, smaczne, przydatne do obróbki zarówno świeże, jak i suszone, jednak w stanie surowym toksyczne dla człowieka. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 48: | Linia 48: | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | Gumińska B., Wojewoda W. Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. | + | Gumińska B., Wojewoda W.: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. |
<br/> | <br/> | ||
| − | Flück M. | + | Flück M.: Atlas grzybów. Oznaczanie, zbiór, użytkowanie. Franckh-Kosmos Verlags GmbH&Co., Stuttgart. |
<br/> | <br/> | ||
Wojewoda W., Ławrynowicz M.: ''Red list of the macrofungi in Poland''. W: Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W., Szeląg Z. (red.), ''Red lists of plants and fungi in Poland''. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 55-70. | Wojewoda W., Ławrynowicz M.: ''Red list of the macrofungi in Poland''. W: Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W., Szeląg Z. (red.), ''Red lists of plants and fungi in Poland''. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 55-70. | ||
Wersja z 22:06, 12 kwi 2014
| Smardz jadalny | |
| | |
| Morchella esculenta | |
| (L.) Pers. | |
 Smardze jadalne | |
| Systematyka | |
| Królestwo | grzyby |
| Gromada | grzyby workowe |
| Klasa | kustrzebniaki |
| Rząd | kustrzebkowce |
| Rodzina | smardzowate |
| Rodzaj | smardz |
| Gatunek | smardz jadalny |
| Synonimy | |
Smardz jadalny (Morchella esculenta (L.) Pers.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny smardzowatych (Morchellaceae), rzędu kustrzebkowców (Pezizales).
Spis treści
Owocnik
Owocnik wysokości 3-10 cm (20 cm). Główka o wymiarach 3-8 cm x 3-6 cm, szara, szaro-ochrowa, woskowatożółta, kulista lub jajowata, w środku pusta, z nieregularnie rozmieszczonymi alweolami (wnękami) na powierzchni, bez wyraźnie rozgraniczających żeber; dolną krawędzią przyrośnięta do trzonu. Trzon o wymiarach 5-9 x 2-4 cm, biało-ochrowy, pokryty drobnymi ziarenkami, w środku pusty.
Rozmieszczenie i ekologia
Smardz jadalny tworzy owocniki jednoroczne, wczesną wiosną, od kwietnia i maja do czerwca, pojedynczo lub w grupach, w lasach i zaroślach liściastych, nad brzegami rzek i potoków, w parkach, w ogrodach, często pod jesionami i wiązami, również pod drzewami owocowymi, czasami na wysypiskach porośniętych zielenią, na nawożonych glebach, rzadziej w lasach iglastych. Grzyb saprotroficzny.
Jest to gatunek objęty ochroną gatunkową w Polsce, zaliczony do grzybów rzadkich – kategoria R na "Czerwonej liście roślin i grzybów Polski". Ze względu na dość liczne stanowiska tego gatunku, odnotowane w ostatnich latach na terenie całego kraju, również na Warmii i Mazurach, według niektórych, nie należy do grzybów rzadkich, choć nie jest też pospolity.
Wartość użytkowa
Owocniki są jadalne, opisywane jako cenne pod względem spożywczym, smaczne, przydatne do obróbki zarówno świeże, jak i suszone, jednak w stanie surowym toksyczne dla człowieka.
Bibliografia
Gumińska B., Wojewoda W.: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985.
Flück M.: Atlas grzybów. Oznaczanie, zbiór, użytkowanie. Franckh-Kosmos Verlags GmbH&Co., Stuttgart.
Wojewoda W., Ławrynowicz M.: Red list of the macrofungi in Poland. W: Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W., Szeląg Z. (red.), Red lists of plants and fungi in Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 55-70.
Linki zewnętrzne
http://www.grzyby.pl/gatunki/Morchella_esculenta.htm
http://pl.wikipedia.org/wiki/Smardz_jadalny
http://www.indexfungorum.org/names/Names.asp
