Szarzynka skórzasta: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
(Utworzono nową stronę "{{Roślina infobox |Nazwa rośliny = Szarzynka skórzasta |Nazwa łacińska = Parmelina tiliacea |L = (Hoffm.) Hale |Pusta linia = <br/> |grafika = szarzynka.jpg |...")
 
Linia 20: Linia 20:
  
  
'''Szarzynka skórzasta''' (''Anaptychia ciliaris'' (Hoffm.) Hale) – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny tarczownicowatych (''Parmeliaceae''), rzędu misecznicowców (''Lecanorales)''.  
+
'''Szarzynka skórzasta''' (''Parmelina tiliacea'' (Hoffm.) Hale) – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny tarczownicowatych (''Parmeliaceae''), rzędu misecznicowców (''Lecanorales)''.  
 
=== Plecha ===
 
=== Plecha ===
  
  
Plecha Szarzynka skórzastaobrostnicy rzęsowatej jest listkowata, czasem o odcinkach wzniesionych i wtedy prawie krzaczkowata, zwykle do 5 cm średnicy, szara, czasem brunatniejąca, o wąskich odcinkach (zwykle 1-2 mm średnicy), wielokrotnie porozgałęzianych, o powierzchni pilśniowatej. Na brzegach odcinków wyraźne, długie (do 7 mm) rzęski. Dolna strona plechy biaława, bez chwytników. Owocniki (miseczki - apotecja) do 5 mm średnicy, o czarniawych tarczkach, z brzeżkiem barwy plechy, dość częste.
+
Plecha szarzynki skórzastej jest listkowata, jasnoszara, czasem o odcieniu białawym lub niebieskawym, z dość krótkimi, zaokrąglonymi na końcach odcinkami. Miąższ plechy spośród standardowych odczynników barwi się jedynie od C (C+ czerwony, P-, K-). Soraliów brak. Izydia jasnobrązowe do szarobrązowych lub barwy plechy, cylindryczno-maczużkowate, proste lub rozgałęzione, na szczytach często ciemniejsze. Dolna strona plechy czarna, tylko na obwodzie jaśniejsza, z licznymi chwytnikami. Owocniki spotykane wyjątkowo.
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 31: Linia 31:
  
  
Gatunek ten rośnie na korze drzew liściastych, głównie na przydrożnych topolach, wierzbach, klonach, lipach i jesionach. Wymaga podłoża słabo kwaśnego lub o odczynie obojętnym i dobrego oświetlenia. Porost obecnie rzadki, wrażliwy na zanieczyszczenia, na większości obszaru Polski ginący. Coraz częściej spotykane są okazy o plechach zazielenionych, pokrytych glonami, ze zniszczonymi rzęskami i bez owocników.
+
Gatunek ten rośnie na korze drzew liściastych, głównie przydrożnych oraz pojedynczo rosnących, zwykle w dolnych partiach pni. Wyjątkowo wkracza na podłoże skalne.  
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 38: Linia 38:
  
  
Gatunek ginący, umieszczony na "Czerwonej Liście" jako porost zagrożonych wymarciem (EN). W Polsce podlega ścisłej ochronie.
+
Gatunek umieszczony na "Czerwonej Liście" jako porost narażony na wymarcie (VU). W niektórych jednak regionach dość częsty. W Polsce podlega ścisłej ochronie.  
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 44: Linia 44:
 
=== Ciekawostki ===
 
=== Ciekawostki ===
  
Na [[Warmia i Mazury|Warmii i Mazurach]] gatunek ten występuje jeszcze dość często i zwykle pokrywa pnie drzew na znacznej powierzchni. W wyniku modernizacji dróg i związanego z tym wycinaniem starych drzew przydrożnych liczba jego stanowisk wyraźnie się zmniejsza .
+
Na [[Warmia i Mazury|Warmii i Mazurach]] gatunek ten występuje jeszcze dość często. Szczególnie licznie występuje na [[Nizina Staropruska|Nizinie Staropruskiej]].
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 52: Linia 52:
  
 
S. Cieśliński, K. Czyżewska, J. Fabiszewski: ''Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland''. W: Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red list of plants and fungi in Poland, Z. Mirek, K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z Szeląg (eds.). W. Szafer Inst. of Botany, PASc, Kraków, 71–89, 2006.
 
S. Cieśliński, K. Czyżewska, J. Fabiszewski: ''Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland''. W: Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red list of plants and fungi in Poland, Z. Mirek, K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z Szeląg (eds.). W. Szafer Inst. of Botany, PASc, Kraków, 71–89, 2006.
 +
 +
S. Cieśliński: ''Atlas rozmieszczenia porostów (Lichenes) w Polsce północno-wschodniej''. Phytocoenosis 15 (N.S.), Suppl. Cartograph. Geobot. 15: 1-430, 2003.
  
 
W. Fałtynowicz: ''Porosty w lasach. Przewodnik terenowy dla leśników i taksatorów''. Centrum Informacyjne Lasów Państwowych: Warszawa, 2012.
 
W. Fałtynowicz: ''Porosty w lasach. Przewodnik terenowy dla leśników i taksatorów''. Centrum Informacyjne Lasów Państwowych: Warszawa, 2012.

Wersja z 21:52, 28 mar 2014

Szarzynka skórzasta

Parmelina tiliacea
(Hoffm.) Hale
Szarzynka skórzasta
Szarzynka skórzasta
Systematyka
Królestwo grzyby
Podkrólestwo {{{Podkrólestwo}}}
Gromada grzyby workowe
Klasa miseczniaki (Lecanoromycetes)
Rząd misecznicowce
Rodzina tarczownicowate
Rodzaj szarzynka
Gatunek szarzynka skórzasta
Synonimy
Parmelina scotrea (Ach.) Ach.



Szarzynka skórzasta (Parmelina tiliacea (Hoffm.) Hale) – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny tarczownicowatych (Parmeliaceae), rzędu misecznicowców (Lecanorales).

Plecha

Plecha szarzynki skórzastej jest listkowata, jasnoszara, czasem o odcieniu białawym lub niebieskawym, z dość krótkimi, zaokrąglonymi na końcach odcinkami. Miąższ plechy spośród standardowych odczynników barwi się jedynie od C (C+ czerwony, P-, K-). Soraliów brak. Izydia jasnobrązowe do szarobrązowych lub barwy plechy, cylindryczno-maczużkowate, proste lub rozgałęzione, na szczytach często ciemniejsze. Dolna strona plechy czarna, tylko na obwodzie jaśniejsza, z licznymi chwytnikami. Owocniki spotykane wyjątkowo.


Rozmieszczenie i ekologia

Gatunek ten rośnie na korze drzew liściastych, głównie przydrożnych oraz pojedynczo rosnących, zwykle w dolnych partiach pni. Wyjątkowo wkracza na podłoże skalne.


Wartość użytkowa

Gatunek umieszczony na "Czerwonej Liście" jako porost narażony na wymarcie (VU). W niektórych jednak regionach dość częsty. W Polsce podlega ścisłej ochronie.


Ciekawostki

Na Warmii i Mazurach gatunek ten występuje jeszcze dość często. Szczególnie licznie występuje na Nizinie Staropruskiej.


Bibliografia

S. Cieśliński, K. Czyżewska, J. Fabiszewski: Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland. W: Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red list of plants and fungi in Poland, Z. Mirek, K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z Szeląg (eds.). W. Szafer Inst. of Botany, PASc, Kraków, 71–89, 2006.

S. Cieśliński: Atlas rozmieszczenia porostów (Lichenes) w Polsce północno-wschodniej. Phytocoenosis 15 (N.S.), Suppl. Cartograph. Geobot. 15: 1-430, 2003.

W. Fałtynowicz: Porosty w lasach. Przewodnik terenowy dla leśników i taksatorów. Centrum Informacyjne Lasów Państwowych: Warszawa, 2012.

Linki zewnętrzne

http://pl.wikipedia.org/wiki/Parmelina