Złociszek jaskrawy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 18: | Linia 18: | ||
|Synonimy = Synonimy | |Synonimy = Synonimy | ||
|Lista synonimów = ''Lepraria candelaris'' (L.) Fr.}} | |Lista synonimów = ''Lepraria candelaris'' (L.) Fr.}} | ||
| − | |||
| − | |||
'''Złociszek jaskrawy''' (''Chrysothrix candelaris'' (L.) Laundon – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny złociszkowatych (Chrysothrichaceae), rzędu Arthoniales. | '''Złociszek jaskrawy''' (''Chrysothrix candelaris'' (L.) Laundon – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny złociszkowatych (Chrysothrichaceae), rzędu Arthoniales. | ||
| − | + | <br/><br/> | |
[[Plik:chrysothrix dab.jpg|300px|thumb|right|Złociszek jaskrawy w spękaniach kory starego dębu]] | [[Plik:chrysothrix dab.jpg|300px|thumb|right|Złociszek jaskrawy w spękaniach kory starego dębu]] | ||
| − | + | == Plecha == | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Plecha tego gatunku jest bardzo delikatna, cienka, w postaci nalotu proszkowatych lub drobnoziarenkowatych sorediów, intensywnie żółta. Porost ten występuje jedynie w stanie sterylnym (nie tworzy owocników). Plecha zawiera kalicynę i kwas pinastrowy. W obrębie gatunku wyróżnia się trzy chemotypy, w zależności od występowania tych substancji. | Plecha tego gatunku jest bardzo delikatna, cienka, w postaci nalotu proszkowatych lub drobnoziarenkowatych sorediów, intensywnie żółta. Porost ten występuje jedynie w stanie sterylnym (nie tworzy owocników). Plecha zawiera kalicynę i kwas pinastrowy. W obrębie gatunku wyróżnia się trzy chemotypy, w zależności od występowania tych substancji. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Rozmieszczenie i ekologia == | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
''Chrysothrix candelaris'' to gatunek kosmopolityczny, notowany od regionów alpejskich do tropików, nieobecny jedynie w rejonach arktyczno-alpejskich i pustynnych. W Polsce spotykany jest na całym obszarze kraju, na niżu i w niższych położeniach gór. Dość częsty jest jednak tylko w niektórych regionach (np. w Puszczy Białowieskiej). | ''Chrysothrix candelaris'' to gatunek kosmopolityczny, notowany od regionów alpejskich do tropików, nieobecny jedynie w rejonach arktyczno-alpejskich i pustynnych. W Polsce spotykany jest na całym obszarze kraju, na niżu i w niższych położeniach gór. Dość częsty jest jednak tylko w niektórych regionach (np. w Puszczy Białowieskiej). | ||
Złociszek jaskrawy rośnie w Polsce na korze drzew liściastych (głównie na [[dąb szypułkowy|dębach]]) lub szpilkowych (jodły, sosny) oraz na butwiejącym drewnie (pniaki). W Polsce Północno-Wschodniej spotykany jest zazwyczaj w głębokich spękaniach kory bardzo starych drzew, najczęściej [[dąb szypułkowy|dębów]] i jesionów w bardzo dobrze zachowanych zbiorowiskach leśnych w obrębie dużych kompleksów leśnych. | Złociszek jaskrawy rośnie w Polsce na korze drzew liściastych (głównie na [[dąb szypułkowy|dębach]]) lub szpilkowych (jodły, sosny) oraz na butwiejącym drewnie (pniaki). W Polsce Północno-Wschodniej spotykany jest zazwyczaj w głębokich spękaniach kory bardzo starych drzew, najczęściej [[dąb szypułkowy|dębów]] i jesionów w bardzo dobrze zachowanych zbiorowiskach leśnych w obrębie dużych kompleksów leśnych. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Wartość użytkowa == | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Złociszek jaskrawy jest jedynym porostem o proszkowatej plesze objętym w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. W Polsce gatunek ten zaliczono do porostów krytycznie zagrożonych wymarciem (CR). | Złociszek jaskrawy jest jedynym porostem o proszkowatej plesze objętym w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. W Polsce gatunek ten zaliczono do porostów krytycznie zagrożonych wymarciem (CR). | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Ciekawostki == | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Złociszek jaskrawy jest porostem wykorzystywanym w ocenie ciągłości ekologicznej ekosystemów leśnych. W Polsce ma status wskaźnika niżowych lasów puszczańskich (reliktu puszczańskiego). | Złociszek jaskrawy jest porostem wykorzystywanym w ocenie ciągłości ekologicznej ekosystemów leśnych. W Polsce ma status wskaźnika niżowych lasów puszczańskich (reliktu puszczańskiego). | ||
| − | Na [[Warmia i Mazury| | + | Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] gatunek jest jeszcze dość często spotykany. Najwięcej jego stanowisk występuje w [[Puszcza Piska|Puszczy Piskiej]] i [[Puszcza Nidzicka|Nidzickiej]] (Napiwodzko-Ramuckiej). |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | |||
| − | |||
K. Czyżewska, S. Cieśliński: ''Porosty – wskaźniki niżowych lasów puszczańskich w Polsce''. Monographiae Botanicae 91: 223–239, 2003. | K. Czyżewska, S. Cieśliński: ''Porosty – wskaźniki niżowych lasów puszczańskich w Polsce''. Monographiae Botanicae 91: 223–239, 2003. | ||
| − | + | <br/> | |
S. Cieśliński: ''Atlas rozmieszczenia porostów (Lichenes) w Polsce północno-wschodniej''. Phytocoenosis 15 (N.S.), Suppl. Cartograph. Geobot. 15: 1-430, 2003. | S. Cieśliński: ''Atlas rozmieszczenia porostów (Lichenes) w Polsce północno-wschodniej''. Phytocoenosis 15 (N.S.), Suppl. Cartograph. Geobot. 15: 1-430, 2003. | ||
| − | + | <br/> | |
S. Cieśliński, K. Czyżewska, J. Fabiszewski: ''Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland''. W: Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red list of plants and fungi in Poland, Z. Mirek, K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z Szelag (eds.). W. Szafer Inst. of Botany, PASc, Kraków, 71–89, 2006. | S. Cieśliński, K. Czyżewska, J. Fabiszewski: ''Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland''. W: Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red list of plants and fungi in Poland, Z. Mirek, K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z Szelag (eds.). W. Szafer Inst. of Botany, PASc, Kraków, 71–89, 2006. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
| − | + | [http://en.wikipedia.org/wiki/Chrysothrix_candelaris en.wikipedia.org, Chrysothrix candelaris] [22.04.2014] | |
| − | |||
| − | http://en.wikipedia.org/wiki/Chrysothrix_candelaris | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Grzyby]] [[Kategoria: Porosty]] [[Kategoria: Porosty chronione]][[Kategoria: Porosty Warmii i Mazur]] | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Grzyby]] [[Kategoria: Porosty]] [[Kategoria: Porosty chronione]][[Kategoria: Porosty Warmii i Mazur]] | ||
Wersja z 22:39, 7 lip 2014
| Złociszek jaskrawy | |
| | |
| Chrysothrix candelaris | |
| (L.) Laundon | |
 Złociszek jaskrawy | |
| Systematyka | |
| Królestwo | grzyby |
| Gromada | grzyby workowe |
| Klasa | Arthoniomycetes |
| Rząd | Arthoniales |
| Rodzina | złociszkowate |
| Rodzaj | złociszek |
| Gatunek | złociszek jaskrawy |
| Synonimy | |
| Lepraria candelaris (L.) Fr. | |
Złociszek jaskrawy (Chrysothrix candelaris (L.) Laundon – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny złociszkowatych (Chrysothrichaceae), rzędu Arthoniales.
Spis treści
[ukryj]Plecha
Plecha tego gatunku jest bardzo delikatna, cienka, w postaci nalotu proszkowatych lub drobnoziarenkowatych sorediów, intensywnie żółta. Porost ten występuje jedynie w stanie sterylnym (nie tworzy owocników). Plecha zawiera kalicynę i kwas pinastrowy. W obrębie gatunku wyróżnia się trzy chemotypy, w zależności od występowania tych substancji.
Rozmieszczenie i ekologia
Chrysothrix candelaris to gatunek kosmopolityczny, notowany od regionów alpejskich do tropików, nieobecny jedynie w rejonach arktyczno-alpejskich i pustynnych. W Polsce spotykany jest na całym obszarze kraju, na niżu i w niższych położeniach gór. Dość częsty jest jednak tylko w niektórych regionach (np. w Puszczy Białowieskiej).
Złociszek jaskrawy rośnie w Polsce na korze drzew liściastych (głównie na dębach) lub szpilkowych (jodły, sosny) oraz na butwiejącym drewnie (pniaki). W Polsce Północno-Wschodniej spotykany jest zazwyczaj w głębokich spękaniach kory bardzo starych drzew, najczęściej dębów i jesionów w bardzo dobrze zachowanych zbiorowiskach leśnych w obrębie dużych kompleksów leśnych.
Wartość użytkowa
Złociszek jaskrawy jest jedynym porostem o proszkowatej plesze objętym w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. W Polsce gatunek ten zaliczono do porostów krytycznie zagrożonych wymarciem (CR).
Ciekawostki
Złociszek jaskrawy jest porostem wykorzystywanym w ocenie ciągłości ekologicznej ekosystemów leśnych. W Polsce ma status wskaźnika niżowych lasów puszczańskich (reliktu puszczańskiego).
Na Warmii i Mazurach gatunek jest jeszcze dość często spotykany. Najwięcej jego stanowisk występuje w Puszczy Piskiej i Nidzickiej (Napiwodzko-Ramuckiej).
Bibliografia
K. Czyżewska, S. Cieśliński: Porosty – wskaźniki niżowych lasów puszczańskich w Polsce. Monographiae Botanicae 91: 223–239, 2003.
S. Cieśliński: Atlas rozmieszczenia porostów (Lichenes) w Polsce północno-wschodniej. Phytocoenosis 15 (N.S.), Suppl. Cartograph. Geobot. 15: 1-430, 2003.
S. Cieśliński, K. Czyżewska, J. Fabiszewski: Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland. W: Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red list of plants and fungi in Poland, Z. Mirek, K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z Szelag (eds.). W. Szafer Inst. of Botany, PASc, Kraków, 71–89, 2006.
Linki zewnętrzne
en.wikipedia.org, Chrysothrix candelaris [22.04.2014]
