Żurawina drobnolistkowa: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Linia 19: | Linia 19: | ||
|Lista synonimów = ''Vaccinium microcarpum'' (Turcz. ex Rupr.) Schmalh. | |Lista synonimów = ''Vaccinium microcarpum'' (Turcz. ex Rupr.) Schmalh. | ||
}} | }} | ||
− | '''Żurawina drobnolistkowa''', żurawina drobnoowocowa (''Oxycoccus microcarpus'' Turcz. ex Rupr.) – gatunek rośliny zaliczany wg różnych autorów do odrębnego rodzaju żurawina (''Oxycoccus'' Hill.) lub do sekcji w obrębie rodzaju borówka (''Vaccinium'' L.) | + | '''Żurawina drobnolistkowa''', żurawina drobnoowocowa (''Oxycoccus microcarpus'' Turcz. ex Rupr.) – gatunek rośliny zaliczany wg różnych autorów do odrębnego rodzaju żurawina (''Oxycoccus'' Hill.) lub do sekcji w obrębie rodzaju borówka (''Vaccinium'' L.). Należy do rodziny wrzosowatych (''Ericaceae''). |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
Status taksonomiczny zarówno rodzaju żurawina, jak i poszczególnych gatunków jest niepewny. W rodzaju tym wyodrębniano dawniej zwykle cztery gatunki, jednak po niedawnej rewizji taksonomicznej akceptowane są zwykle tylko dwa – północnoamerykańska żurawina wielkoowocowa (''Oxycoccus macrocarpus'' (Aiton) Pursh., ''Vaccinium macrocarpon'' Aiton) i żurawina błotna (''Oxycoccus palustris'' Pers., ''Vaccinium oxycoccus'' L.) rozprzestrzeniona na półkuli północnej. Oba gatunki występują w Polsce, pierwszy jako zadomowiony antropofit, drugi jako gatunek rodzimy. | Status taksonomiczny zarówno rodzaju żurawina, jak i poszczególnych gatunków jest niepewny. W rodzaju tym wyodrębniano dawniej zwykle cztery gatunki, jednak po niedawnej rewizji taksonomicznej akceptowane są zwykle tylko dwa – północnoamerykańska żurawina wielkoowocowa (''Oxycoccus macrocarpus'' (Aiton) Pursh., ''Vaccinium macrocarpon'' Aiton) i żurawina błotna (''Oxycoccus palustris'' Pers., ''Vaccinium oxycoccus'' L.) rozprzestrzeniona na półkuli północnej. Oba gatunki występują w Polsce, pierwszy jako zadomowiony antropofit, drugi jako gatunek rodzimy. |
Wersja z 21:39, 14 lip 2014
Żurawina drobnolistkowa, żurawina drobnoowocowa (Oxycoccus microcarpus Turcz. ex Rupr.) – gatunek rośliny zaliczany wg różnych autorów do odrębnego rodzaju żurawina (Oxycoccus Hill.) lub do sekcji w obrębie rodzaju borówka (Vaccinium L.). Należy do rodziny wrzosowatych (Ericaceae).
Status taksonomiczny zarówno rodzaju żurawina, jak i poszczególnych gatunków jest niepewny. W rodzaju tym wyodrębniano dawniej zwykle cztery gatunki, jednak po niedawnej rewizji taksonomicznej akceptowane są zwykle tylko dwa – północnoamerykańska żurawina wielkoowocowa (Oxycoccus macrocarpus (Aiton) Pursh., Vaccinium macrocarpon Aiton) i żurawina błotna (Oxycoccus palustris Pers., Vaccinium oxycoccus L.) rozprzestrzeniona na półkuli północnej. Oba gatunki występują w Polsce, pierwszy jako zadomowiony antropofit, drugi jako gatunek rodzimy.
Żurawina drobnolistkowa w przeciwieństwie do właściwej (wąsko ujętej) żurawiny błotnej, która jest tetraploidem, obejmuje rośliny diploidalne.
Spis treści
Morfologia
Żurawina drobnolistkowa to zimozielona, drobna i delikatna krzewinka (chamefit zdrewniały). Jednoroczne pędy długości do 60 cm ma nagie lub słabo owłosione. Łodyga pojedyncza, nierozgałęziona, cienka, płożąca. Liście na krótkich ogonkach, drobne, o długości (2)3-5(6) mm i szerokości (1)2-2,5(3) mm, trójkątno jajowate (w zarysie trójkątne, z rozszerzonej nasady zwężające się ku wierzchołkowi), całobrzegie, na szczycie ostre, skórzaste, z wierzchu ciemnozielone, błyszczące, od spodu sinobiałe z woskowym nalotem.
Kwiaty małe, wyrastające najczęściej pojedynczo (lub 2-3) na nagich (lub wyjątkowo z pojedynczymi włoskami) szypułkach z nagimi, jajowato-lancetowatymi podkwiatkami osadzonymi poniżej połowy długości szypułki, niekiedy nawet blisko nasady (w dolnej części szypułek). Kwitnie od maja do sierpnia. Owocem jest jagoda szerokości 5-7 mm, o kształcie jajowatym do gruszkowatego, barwy czerwonej do ciemnoczerwonej, wielonasienna.
Rozmnaża się generatywnie przez nasiona oraz wegetatywnie przez odłogi (ukorzenione pędy).
Rozmieszczenie i ekologia
W Polsce występuje na torfowiskach wysokich i przejściowych.
Wartość użytkowa
Roślina lecznicza.
Żurawina drobnolistkowa dostarcza jadalnych jagód, z których wyrabia się galaretki i sos żurawinowy stanowiący tradycyjny dodatek do dziczyzny i indyka. Jej owoce są jednak znacznie mniejsze i mniej wartościowe niż owoce żurawiny wielkoowocowej.
Jest rośliną rzadką, zagrożoną i ustępującą. Gatunek jest w Polsce narażony na wymarcie (kategoria V na "Czerwonej Liście").
Ciekawostki
Żurawina wielkoowocowa jest jednym z nielicznych gatunków roślin jagodowych, których zbiór został kompletnie zmechanizowany. Dla wielkoobszarowych plantacji na kontynencie amerykańskim opracowano dwie metody zmechanizowanego zbioru owoców żurawiny: przy użyciu wody oraz na sucho.
Większość areału upraw żurawiny wielkoowocowej jest zbierana na mokro. Odpowiednio usytuowane plantacje są jesienią zalewane wodą na głębokość około 20-50 cm. Przy użyciu specjalnych maszyn owoce są strącane z krzewinek i wypływają na powierzchnie wody. Następnie jagody są zgarniane w stronę taśmowego przenośnika ładującego żurawinę wprost na ciężarówki. Tak zbierane owoce z racji dłuższego kontaktu z wodą trafiają bezpośrednio do zakładów przetwórczych.
Zobacz też
jezioro.com.pl [22.04.2014]
pl.wikipedia.org, żurawina [22.04.2014]
zurawina.net [22.04.2014]
Bibliografia
Zarzycki K., Szeląg Z., Red list of the vascular plants in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland, red. Z. Mirek, W. Zarzycki, W. Wojewoda, Z. Szelag, Kraków 2006, s. 11-20.