Dąbrowa (gmina Płoskinia): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
m (Emes przeniósł stronę Labuszewo na Dąbrowa (gm. Płoskinia), bez pozostawienia przekierowania pod starym tytułem)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
  |nazwa                = Pole-obowiązkowe 
+
  |nazwa                = Dąbrowa
  |herb wsi              = Pole-obowiązkowe  
+
  |herb wsi              =   
  |flaga wsi            = Pole-obowiązkowe  
+
  |flaga wsi            =   
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe   
+
  |dopełniacz wsi        =  
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe 
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe    
+
  |opis zdjęcia          =   
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
  |województwo          = Pole-obowiązkowe
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
  |powiat                = Pole-obowiązkowe
+
  |powiat                = braniewski
  |gmina                = Pole-obowiązkowe
+
  |gmina                = Płoskinia
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 212<ref>Łącznie Dąbrowa, [[Bliżewo]], [[Szalmia]].</ref>
  |rok                  = Pole-obowiązkowe
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |kod pocztowy          =
 
  |kod pocztowy          =
  |tablice rejestracyjne =
+
  |tablice rejestracyjne =  
 
  |SIMC                  =
 
  |SIMC                  =
 
  |mapa wsi              =
 
  |mapa wsi              =
 
  |kod mapy              = PL-WN
 
  |kod mapy              = PL-WN
  |stopniN = 53 |minutN = 42 |sekundN = 56
+
  |stopniN = 54 |minutN = 16 |sekundN = 39
  |stopniE = 21 |minutE = 19 |sekundE = 02
+
  |stopniE = 19 |minutE = 52 |sekundE = 33
 
  |commons              =
 
  |commons              =
 
  |wikipodróże          =
 
  |wikipodróże          =
Linia 31: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}<br/>
 
}}<br/>
'''''' Labuszewo (Hozębark, Hozembark niem. Haasenberg) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Biskupiec. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.<br/><br/>
+
''' Dąbrowa ''' (niem. ''Schöndamerau'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat braniewski|powiecie braniewskim]], w [[gmina Płoskinia|gminie Płoskinia]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo elbląskie|województwa elbląskiego]].
Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[ ]]<ref> [data dostępu: 10.10.2013]</ref>.
 
  
== Charakterystyka fizjograficzna ==
+
Miejscowość w 2010 roku liczyła 212 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie Dąbrowa, [[Szlamia]], [[Bliżewo]] i [[Czosnowo]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Witold Moskiewicz]]<ref>http://ploskinia-ug.bip-wm.pl/public/?id=825</ref>.
w centralnej części województwa warmińsko – mazurskiego, na pograniczu pojezierzy olsztyńskiego 
 
i mrągowskiego.
 
  
 +
<br/>
 +
 +
== Położenie ==
 +
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Warmińska|Równinie Warmińskiej]], na wschód od [[Jezioro Pierzchalskie|Jeziora Pierzchalskiego]] i [[Pasłęka|Pasłęki]], 15 km na południe od [[Braniewo|Braniewa]] i 5 km na północny zachód od [[Płoskinia|Płoskini]].
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Wieś założona przed 1399 r., jako część większych dóbr ziemskich tzw. wildenowskich. Obecna nazwa (od 1948 r.) pochodzi od nazwiska Bogumiła Labusza (1860-1919), działacza mazurskiego, współzałożyciela pisma "Mazur" oraz Banku Mazurskiego. W Labuszewie mieszkał także Gustaw Leyding (1865-1948), współzałożyciel mazurskiej Partii Ludowej. W marcu 1923 r. w mieszkaniu prywatnym Bogumiła Labusza (juniora) odbyło się zebranie założycielskie Zjednoczenia Mazurskiego, reaktywujące ruch polski po przegranym plebiscycie w 1920 r.
+
Pierwsze wzmianki o Dąbrowie pochodzą z 1284 roku, gdy występuje ona jako majątek, który wkrótce potem został przekształcony w wieś na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. Treść zaginionego przywileju lokacyjnego znana jest z powtórzonego przywileju z roku 1391. Wieś została założona pod koniec roku 1300 lub w pierwszych dniach 1301. Pierwszymi sołtysami byli niejacy Bertold i Wolfram, którzy zobowiązali się do osadzenia 60-łanowej wsi. Otrzymali oni sześć łanów sołeckich oraz dodatkowo jeden łan i pozwolenie na założenie karczmy oraz młyna. Cztery łany przeznaczono na uposażenie kościoła. Mieszkańcy wsi byli zwolnieni z [[szarwark|szarwarku]], ale w zamian musieli płacić nieco wyższy czynsz. Zarówno młyn, jak i karczma powstały najprawdopodobniej wkrótce po lokowaniu wsi. Z kolei kościoła we wsi nie wybudowano, a cztery kościelne łany przeszły na własność wsi. Pod koniec XV wieku wieś powiększyła się o 30 łanów sąsiedniego majątku, który uległ zniszczeniu podczas [[wojna trzynastoletnia|wojny trzynastoletniej]]. Większość tego obszaru leżała odłogiem jeszcze w pierwszym dwudziestoleciu następnego stulecia; później stopniowo go zagospodarowywano. W połowie XVII wieku we wsi było 18 gospodarzy (w tym trzech sołtysów).
Orłowicz na początku XX w. określił Labuszewo jako polską wieś mazurską. W sąsiedztwie znajdowała się niemiecka kolonia Dymer. Na zachód od wsi znajdowały się łąki, powstałe po osuszeniu Jeziora Gisielskiego i Jeziora Kaliskiego.
+
 
<br/>
+
Szkołę we wsi założono w 1798 roku; ośmioro dzieci uczyło się w prywatnym domu nauczyciela. Dopiero później wzniesiono budynek szkolny. W 1834 roku uczęszczało do szkoły 73 uczniów. Pod koniec XIX wieku utworzono w niej drugą klasę oraz wybudowano nową siedzibę. W 1910 roku uczyło się tu 119 dzieci.  
 +
 
 +
Przed wybuchem [[II wojna światowa|II wojny światowej]] większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 85 osób znalazło zatrudnienie w przemyśle i rzemiośle, kilku w handlu i komunikacji.
 +
 
 +
 
 +
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych
 +
 
 +
1656 - 18 gospodarstw
 +
 
 +
1783 - 25 gospodarstw
 +
 
 +
1820 - 272 osoby, 41 gospodarstw
 +
 
 +
1857 - 400 osób
 +
 
 +
1910 - 621 osób, 121 gospodarstw
 +
 
 +
1933 - 616 osób
 +
 
 +
1939 - 598 osób, 122 gospodarstwa
  
== Ludzie związani z miejscowością ==
 
W Labuszewie urodził się w 1899 Gustaw Leyding-Mielecki junior (Gustaw Leyding pseudomim Mielecki), syn Gustawa. W latach powojennych sołtysem był Otton Leyding (syn Gustawa, brat Gustawa juniora).
 
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|242 px|Miejscowość-Opis-Rysunku]]
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
Na cmentarzu znajdują się mogiły Bogumila Labusza i Gustawa Leydinga.
+
*Zespół domów warmińskich, murowanych, tynkowanych z bogatym detalem, z XIX wieku
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|242 px|Miejscowość-Opis-Rysunku]]
+
*Kilka mniejszych domów zagrodniczych z XIX i pierwszej połowy XX wieku
 +
*Mały park w północnej części wsi, przy kaplicy
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
...
+
#''Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
 +
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.
 +
#Gminna ewidencja zabytków w: [http://ploskinia-ug.bip-wm.pl/public/?id=54655| Plan rozwoju lokalnego dla gminy Płoskinia] [data dostępu: 12.11.2013]
 +
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 12.11.2013]
 +
#[http://www.verwaltungsgeschichte.de/braunsberg.html| Verwaltungsgeschichte] [data dostępu: 12.11.2013]
 
<br/>
 
<br/>
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
+
<references/>
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Zobacz też ==
 
== Zobacz też ==
...
+
 
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: wieś sołecka]] [[Kategoria: powiat olsztyński]] [[Kategoria: gmina Biskupiec]]
+
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat braniewski]] [[Kategoria: Gmina Płoskinia]] [[Kategoria: Wieś sołecka]]

Wersja z 01:46, 4 sty 2014

Dąbrowa

Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat braniewski
Gmina Płoskinia
Liczba ludności (2010) 212[1]
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Dąbrowa
Dąbrowa
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Dąbrowa
Dąbrowa
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Dąbrowa (niem. Schöndamerau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Płoskinia. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 212 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie Dąbrowa, Szlamia, Bliżewo i Czosnowo. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Witold Moskiewicz[2].


Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Warmińskiej, na wschód od Jeziora Pierzchalskiego i Pasłęki, 15 km na południe od Braniewa i 5 km na północny zachód od Płoskini.

Dzieje miejscowości

Pierwsze wzmianki o Dąbrowie pochodzą z 1284 roku, gdy występuje ona jako majątek, który wkrótce potem został przekształcony w wieś na prawie chełmińskim. Treść zaginionego przywileju lokacyjnego znana jest z powtórzonego przywileju z roku 1391. Wieś została założona pod koniec roku 1300 lub w pierwszych dniach 1301. Pierwszymi sołtysami byli niejacy Bertold i Wolfram, którzy zobowiązali się do osadzenia 60-łanowej wsi. Otrzymali oni sześć łanów sołeckich oraz dodatkowo jeden łan i pozwolenie na założenie karczmy oraz młyna. Cztery łany przeznaczono na uposażenie kościoła. Mieszkańcy wsi byli zwolnieni z szarwarku, ale w zamian musieli płacić nieco wyższy czynsz. Zarówno młyn, jak i karczma powstały najprawdopodobniej wkrótce po lokowaniu wsi. Z kolei kościoła we wsi nie wybudowano, a cztery kościelne łany przeszły na własność wsi. Pod koniec XV wieku wieś powiększyła się o 30 łanów sąsiedniego majątku, który uległ zniszczeniu podczas wojny trzynastoletniej. Większość tego obszaru leżała odłogiem jeszcze w pierwszym dwudziestoleciu następnego stulecia; później stopniowo go zagospodarowywano. W połowie XVII wieku we wsi było 18 gospodarzy (w tym trzech sołtysów).

Szkołę we wsi założono w 1798 roku; ośmioro dzieci uczyło się w prywatnym domu nauczyciela. Dopiero później wzniesiono budynek szkolny. W 1834 roku uczęszczało do szkoły 73 uczniów. Pod koniec XIX wieku utworzono w niej drugą klasę oraz wybudowano nową siedzibę. W 1910 roku uczyło się tu 119 dzieci.

Przed wybuchem II wojny światowej większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 85 osób znalazło zatrudnienie w przemyśle i rzemiośle, kilku w handlu i komunikacji.


Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych

1656 - 18 gospodarstw

1783 - 25 gospodarstw

1820 - 272 osoby, 41 gospodarstw

1857 - 400 osób

1910 - 621 osób, 121 gospodarstw

1933 - 616 osób

1939 - 598 osób, 122 gospodarstwa


Zabytki

  • Zespół domów warmińskich, murowanych, tynkowanych z bogatym detalem, z XIX wieku
  • Kilka mniejszych domów zagrodniczych z XIX i pierwszej połowy XX wieku
  • Mały park w północnej części wsi, przy kaplicy


Bibliografia

  1. Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
  2. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
  3. Gminna ewidencja zabytków w: Plan rozwoju lokalnego dla gminy Płoskinia [data dostępu: 12.11.2013]
  4. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
  5. Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]


Przypisy


Zobacz też