Gardyny: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Zobacz też)
Linia 31: Linia 31:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
<big>''' Gardyny''' (niem. ''Gross Gardienen'') – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Dąbrówno.
+
<big>''' Gardyny''' (niem. ''Gross Gardienen'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]], w [[gmina Dąbrówno|gminie Dąbrówno]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[administracja|administracyjnie]] należała do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].
 
 
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Od 1998 roku należy do województwa Warmińsko-Mazurskiego.
 
 
<br/>
 
<br/>
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
Miejscowość położona na Mazurach Zachodnich (Pojezierze Iławsko-Ostródzkie), w południowo-zachodniej części Krainy Tysiąca Jezior, na terenie Garbu Lubawskiego. Miejscowość leży nad [[Jezioro Gardejki|Jeziorem Gardejki]], z którego wypływa rzeka Marózka.
+
Miejscowość położona na [[Mazury Zachodnie|Mazurach Zachodnich]] ([[Pojezierze Iławsko-Ostródzkie]]), w południowo-zachodniej części [[Kraina Tysiąca Jezior|Krainy Tysiąca Jezior]], na terenie [[Garb Lubawski|Garbu Lubawskiego]]. Miejscowość leży nad [[Jezioro Gardejki|Jeziorem Gardejki]], z którego wypływa [[rzeka Marózka]].
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Dzieje miejscowości ===
 
=== Dzieje miejscowości ===
Wieś Gardyny położoną nad jeziorem Gardejki, wymieniano w dokumentach już w roku 1328 jako dobra rycerskie. Powstała prawdopodobnie w 1321 roku. W latach panowania Zakonu Krzyżackiego wznosiła się tutaj obronna budowla drewniana, zniszczona podczas najazdu szwedzkiego (od tamtych wydarzeń potocznie nazywana przez mieszkańców Szwedzką Górą). W wieku XVI Gardyny były wsią kościelną. W 1714 roku we wsi działała jedna z 28 szkół ludowych, założonych za rządów Fryderyka I. W 1902 roku utworzono w miejscowości ewangelicką parafię, która liczyła 1200 osób, w tym 1150 Polaków. W roku 1912  parafię Gardyny miało zamieszkiwać 500 Mazurów, przy ogólnej liczbie 900 wiernych.
+
Wieś Gardyny położoną nad Jeziorem Gardejki, wymieniano w dokumentach już w roku 1328 jako [[dobra rycerskie]]. Powstała prawdopodobnie w 1321 roku. W latach panowania [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]] wznosiła się tutaj obronna budowla drewniana, zniszczona podczas [[najazd szwedzki|najazdu szwedzkiego]] (od tamtych wydarzeń potocznie nazywana przez mieszkańców [[Szwedzka Góra|Szwedzką Górą]]). W wieku XVI Gardyny były [[wieś kościelna|wsią kościelną]]. W 1714 roku we wsi działała jedna z 28 [[szkoła ludowa|szkół ludowych]], założonych za rządów [[Fryderyk I|Fryderyka I]]. W 1902 roku utworzono w miejscowości ewangelicką parafię, która liczyła 1200 osób, w tym 1150 Polaków. W roku 1912  parafię Gardyny miało zamieszkiwać 500 [[Mazurzy|Mazurów]], przy ogólnej liczbie 900 wiernych.Aktualnie wieś jest siedzibą [[sołectwo|sołectwa]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Krystyna Sieńska ]]<ref> http://bip.warmia.mazury.pl/dabrowno_gmina_wiejska/149/Granice_i_Rady_Soleckie/ [data dostępu: 29.08.2013]</ref>.
 
+
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Zabytki: ===
 
=== Zabytki: ===
*W odległości 2 km na zachód od wsi znajduje się cmentarz z okresu I wojny światowej. Pochowano na nim 79 żołnierzy niemieckich i 337 żołnierzy rosyjskich  
+
*W odległości 2 km na zachód od wsi znajduje się [[cmentarz wojenny|cmentarz]]z okresu [[I wojna światowa|I wojny światowej]]. Pochowano na nim 79 żołnierzy niemieckich i 337 żołnierzy rosyjskich  
*Kościół wybudowany w 1743 roku wraz z cmentarzem przykościelnym, wpisany wo wojewódzkiego rejestru zabytków
+
*[[Kościół]] wybudowany w 1743 roku wraz z cmentarzem przykościelnym, wpisany do [[wojewódzki rejestr zabytków|wojewódzkiego rejestru zabytków]]
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 58: Linia 56:
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
+
<references/>
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Zobacz też ==
 
== Zobacz też ==
 
+
[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 16:24, 26 paź 2013 (CEST)
 
[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 11:59, 25 wrz 2013 (CEST)
 
[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 11:59, 25 wrz 2013 (CEST)
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: wieś sołecka]] [[Kategoria: powiat ostródzki]]  [[Kategoria: gmina Dąbrówno]]  
 
[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 11:43, 25 wrz 2013 (CEST)
 
[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 11:43, 25 wrz 2013 (CEST)

Wersja z 16:24, 26 paź 2013


Gardyny

Pole-obowiązkowe
Pole-obowiązkowe
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat ostródzki
Gmina Dąbrówno
Liczba ludności (2010 (łącznie Gardyny,Dąbrowa, Gardynki)) 240
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 14-120
Tablice rejestracyjne NOS
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Gardyny
Gardyny
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Gardyny
Gardyny
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Gardyny (niem. Gross Gardienen) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Dąbrówno. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Miejscowość położona na Mazurach Zachodnich (Pojezierze Iławsko-Ostródzkie), w południowo-zachodniej części Krainy Tysiąca Jezior, na terenie Garbu Lubawskiego. Miejscowość leży nad Jeziorem Gardejki, z którego wypływa rzeka Marózka.

Dzieje miejscowości

Wieś Gardyny położoną nad Jeziorem Gardejki, wymieniano w dokumentach już w roku 1328 jako dobra rycerskie. Powstała prawdopodobnie w 1321 roku. W latach panowania Zakonu Krzyżackiego wznosiła się tutaj obronna budowla drewniana, zniszczona podczas najazdu szwedzkiego (od tamtych wydarzeń potocznie nazywana przez mieszkańców Szwedzką Górą). W wieku XVI Gardyny były wsią kościelną. W 1714 roku we wsi działała jedna z 28 szkół ludowych, założonych za rządów Fryderyka I. W 1902 roku utworzono w miejscowości ewangelicką parafię, która liczyła 1200 osób, w tym 1150 Polaków. W roku 1912 parafię Gardyny miało zamieszkiwać 500 Mazurów, przy ogólnej liczbie 900 wiernych.Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Krystyna Sieńska [1].


Zabytki:


Bibliografia:

  1. Knercer Wiktor, Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, Warszawa 1995.
  2. Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
  3. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
  4. Bank Danych Lokalnych GUS:http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu:24.08.2013]
  5. Olsztyńska Strona Rowerowa: http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/gardyny [data dostępu:24.08.2013]
  6. Wojewódzka Ewidencja Zabytków http://www.wuoz.olsztyn.pl/ [data dostępu:24.08.2013]

Przypisy


Zobacz też

Emzet (dyskusja) 16:24, 26 paź 2013 (CEST) Emzet (dyskusja) 11:59, 25 wrz 2013 (CEST) Emzet (dyskusja) 11:43, 25 wrz 2013 (CEST)