Znak Rodła

Rodło
symbol Rodła, źródło: Rodło [20.03.2014]
Data założenia:	1933
Poziom szkoły:	Związek Polaków w Niemczech
Adres:	Berlin

Rodło – znak używany od 1933 r. przez Związek Polaków w Niemczech, w tym również przez Związek Polaków w Niemczech z siedzibą w Olsztynie.

Historia

Rodło jako godło Związku Polaków w Niemczech powstało po przejęciu przez Adolfa Hitlera władzy w Niemczech w 1933 r. Ponieważ naziści zakazali używania przez Polaków w Niemczech znaku Orła białego dlatego też Związek Polaków w Niemczech poszukiwał innej symboliki. Z inspiracji dr. Jana Kaczmarka działacze organizacji postanowili utworzyć nowy znak. Nowy znak miał podkreślać narodowy charakter organizacji. W ten sposób powstało Rodło przedstawiające bieg Wisły. Zewnętrznie wyglądało jak pół zmodyfikowanej swastyki, a jednocześnie nią nie było. W ten sposób Polacy w Niemczech uniknęli przyjęcia symboliki nazistowskiej. W rzeczywistości bowiem pozornie podobny znak oznaczał łączność Polaków z Niemiec z Macierzą i był przeciwstawiany swastyce. Stał się częścią składową znaków kilku organizacji polonijnych w Niemczech i funkcjonował jako znak wyróżniający różne organizacje polonijne.

Wygląd Rodła

Projekt graficzny Rodła zaproponowała Janina Kłopocka. Artystka przedstawiła biały znak na czerwonym tle, kojarzący się także ze znakami herbów polskich. Znak ten symbolizował stylizowany bieg Wisły z zaznaczonym stołecznym królewskim miastem Krakowem jako kolebką polskiej kultury i symbolem trwania oraz ciągłości Państwa Polskiego.

Nazwa

Autorem nazwy Rodło jest Edmund Osmańczyk. Ideogram skojarzył z herbem rodowym. Skrzyżowano nazwę staropolskiego herbu rodowego "Rodnicy" ze słowem "Godło", co w sumie dało neologizm "Rodło". Ostatecznie Rodło pochodzi od słów: "Rodzina" (Ród) i "godło". W sierpniu 1932 r. przyjęło je za znak wszystkich Polaków w Niemczech.

Zjazd

Na II Zjeździe Polaków z Zagranicy w 1934 r. w Warszawie odbyły się symboliczne zaślubiny sztandarów przez zanurzenie ich w nurtach Wisły. 05.08.1934 r. 3000 Polaków z zagranicy przeszło ulicami Warszawy za pocztami sztandarowymi na Wybrzeże Kościuszkowskie nad Wisłą, gdzie odbyły się zaślubiny biało-czerwonych sztandarów ozdobionych Rodłem z poszczególnych dzielnic Związku Polaków w Niemczech. Wiśle kłaniały się m.in. sztandary ze Olsztyna, Gietrzwałdu, Szczytna.

Działacze spod znaku Rodła

Działaczami spod znaku Rodła na Warmii i Mazurach byli m.in.: nauczyciele, przedszkolanki, organizatorzy i opiekunowie szkół polskich w Prusach Wschodnich:

• Maria Zientara-Malewska
• ks. Karol Langwald
• August Hoffman
• Seweryn Pieniężny junior
• Jan Dopatka
• Jadwiga Lindner
• Maria Kensbok
• Emilia Sukertowa-Biedrawina
• Jan Maza

Ciekawostki

26.01.2000 r. powstał Katolicki Uczniowski Klub Sportowy „RODŁO” działający przy Szkole Podstawowej Nr 15 im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie. Integralną część statutu KUKS „Rodło” stanowi Pięć Prawd Polaków:

1. Jesteśmy Polakami!
2. Wiara ojców naszych jest wiarą naszych dzieci!
3. Polak Polakowi bratem!
4. Co dzień Polak Narodowi służy!
5. Polska Matką naszą – nie wolno mówić o Matce źle!

Bibliografia

[1] [23.04.2014]

strona szkoły [23.04.2014]