Kapliczka Objawień w Gietrzwałdzie

Mała architektura sakralna
typ obiektu:	kapliczka
lokalizacja:	przydrożna
datacja:	1877
powiat:	olsztyński
gmina:	Gietrzwałd
miejscowość:	Gietrzwałd
parafia:	Gietrzwałd

Kapliczka Objawień w Gietrzwałdzie –

Położenie

Kapliczka Objawień w Gietrzwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk

Kapliczka usytuowana w centrum wsi, w pobliżu sanktuarium maryjnego.

Opis

Najważniejsza spośród licznych kapliczek w Gietrzwałdzie, a zarazem skromna w swojej architekturze, jest neogotycka kapliczka, stojąca u podnóża kościoła, po jego stronie zachodniej. Kapliczka objawień została wybudowana w trakcie i w miejscu objawień na wyraźną prośbę Maryi, wyrażoną 6 i 9 lipca 1877 roku. Wizjonerki Justyna Szafryńska i Barbara Samulowska otrzymały wówczas dokładne wskazania, jak ma wyglądać m.in. figura w kapliczce. Dnia 8 września miała być poświęcona i umieszczona figura Madonny w kapliczce przy miejscu objawień. Jednak zamówiona figura Matki Bożej nie dotarła na wyznaczony termin do Gietrzwałdu z Monachium. W nocy z 8 na 9 września przetoczyła się burza, która wyrządziła wielu zniszczeń, także przy kościele. Na kapliczkę spadł konar z klonu stojącego obok, złamał wieńczący ją krzyż i spowodował pękniecie całej kapliczki. Następnego dnia kowale wykonali klamrę metalową, opasali kapliczkę. Dopiero 12 września została przywieziona figura do sanktuarium, a dnia 16 września odbyło się uroczyste poświęcenie i intronizacja figury Niepokalanej Dziewicy. W tym dniu także zakończyły się objawienia. Konstrukcja kapliczki jest rzeczywiście prosta, sprowadzona do jednorodnego korpusu, przekrytego stromym dwuspadkowym daszkiem, w którego zwieńczeniu osadzono duży kuty krzyż. W korpusie jest tylko jedna wielka wnęka o łuku ostrym, mieszcząca naturalnej wielkości figurę Matki Bożej, która została zrealizowana według dawnych i tradycyjnych wzorów przedstawiania Maryi w sztuce kościelnej jako Niepokalanie Poczętej (Maryja ubrana w białą suknię i niebieski płaszcz, u góry spięty pozłacaną haftką, swoją lewą nogą deptała wijącego się węża). Poniżej wnęki głównej umieszczono w mniejszej wnęce fragment niezachowanego klonu objawień. Za przyczyną objawień maryjnych w Gietrzwałdzie wzmogło się zapotrzebowanie na budowę nowych kapliczek, w większości dedykowanych Matce Bożej, i wznoszenia także licznych krzyży.

Zdjęcia

Kapliczka Objawień w Gietrzwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk

Bibliografia

Bielawny Krzysztof, Niezwyciężone sanktuarium maryjne w Gietrzwałdzie, Olsztyn 2008.

Die Erscheinungen in Dittrichswalde, Braunsberg 1877.

Hochleitner Janusz, Kapliczki Warmii południowej. Przydrożne obiekty kultu jako element ludowego systemu komunikacji, Olsztyn 2004.

Kuprjaniuk Stanisław, Kapliczki i krzyże parafii Gietrzwałd w perspektywie objawień maryjnych w 1877 r., [w:] Matka Boża w wierze, kulcie, teologii i sztuce. Perspektywa regionalna i uniwersalna, red. J. Jezierski i K. Parzych-Blakiewicz, Olsztyn 2011.

Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku.

Kuprjaniuk Stanisław, Liżewska Iwona, Warmińskie kapliczki, Olsztyn 2012.

Nowakowski Edward, O cudownych obrazach w Polsce Przenajświętszej Matki Bożej. Wiadomości historyczne, bibliograficzne i ikonograficzne przez x. Wacława z Sulgostowa kapucyna, Kraków 1902.

Obłąk Jan, Objawienia Matki Boskiej w Gietrzwałdzie. Ich treść i autentyczność w opinii współczesnych, „Studia Warmińskie”, t. 14, 1977.

Objawienia Najświętszej Maryi Panny w Gietrzwałdzie z źródeł autentycznych na miejscu i z różnych pism zebrali R. i S., Gietrzwałd 1878.

Linki zewnętrzne

http://www.kapliczkiwarmii.republika.pl/