Kapliczki w Gietrzwałdzie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 2: | Linia 2: | ||
{{Mała architektura2 sakralna infobox | {{Mała architektura2 sakralna infobox | ||
<!-- w trakcie opracowania --> | <!-- w trakcie opracowania --> | ||
| − | |nazwa = | + | |nazwa = Mała architektura sakralna |
| − | |typ obiektu = | + | |typ obiektu = kapliczki <!-- Parametr obowiązkowy --> |
| − | |datacja = | + | |datacja = XVIII/XIX-XX |
| − | |powiat = | + | |powiat = olsztyński |
| − | |gmina = | + | |gmina = Gietrzwałd |
| − | |miejscowość = | + | |miejscowość = Gietrzwałd |
| − | |||
}} <br/> | }} <br/> | ||
| − | ''' | + | ''' Kapliczki w Gietrzwałdzie ''' |
<br/> | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | + | [[Plik:gietr1.jpg|right|thumb|300px|Kapliczka w Gietrzwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | |
| + | [[Plik:gietr3.jpg|left|thumb|300px|Kapliczka w Gietrzwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | ||
| + | [[Gietrzwałd]] to wieś parafialna i sanktuarium pielgrzymkowe z [[Sanktuarium Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Gietrzwałdzie|kościołem Narodzenia Najświętszej Marii Panny]]. Miejscowość znana przede wszystkim z [[Objawienia maryjne w Gietrzwałdzie w 1877 roku|objawień maryjnych, jakie miały miejsce od 27 czerwca do 16 września 1877 roku]], których rezultatem na Warmii był znaczny wzrost religijności, a co za tym idzie — budowa wielu [[kapliczki|kapliczek]] i stawianie [[krzyżę przydrożne|krzyży przydrożnych]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Opis == | == Opis == | ||
| − | + | We wsi i w okolicach znaczna ilość kapliczek. Według szacunków jest ich dwanaście. Najstarszą jest kapliczka, wzniesiona na przełomie XVIII i XIX wieku, położona zaraz za wsią, przy rozwidleniu dróg do [[Woryty|Woryt]] i [[Rentyny|Rentyn]]. Wysoka, na rzucie kwadratu, dwukondygnacyjna, z profilowanymi, łamanymi gzymsami. W pierwszej kondygnacji wysokie blendy zamknięte łukiem pełnym, w drugiej — głęboki, otwarty na trzy strony prześwit typowy dla kapliczek z latarniami. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | We wsi i w okolicach znaczna ilość kapliczek. Według szacunków jest ich dwanaście. Najstarszą jest kapliczka, wzniesiona na przełomie XVIII i XIX wieku, położona zaraz za wsią, przy rozwidleniu dróg do Woryt i Rentyn. Wysoka, na rzucie kwadratu, dwukondygnacyjna, z profilowanymi, łamanymi gzymsami. W pierwszej kondygnacji wysokie blendy zamknięte łukiem pełnym, w drugiej — głęboki, otwarty na trzy strony prześwit typowy dla kapliczek z latarniami. | ||
W obrębie sanktuarium cztery kapliczki, z których najważniejszą jest bardzo skromna w swojej formie, neogotycka kapliczka wybudowana na skraju wzniesienia kościelnego w czasie i w miejscu objawień. Jej poświęcenie nastąpiło 16 września 1877 roku. Po przeciwnej stronie schodów prowadzących do kościoła usytuowana jest druga kapliczka, również neogotycka. Została wzniesiona w 1866 roku. Jej forma jest nieco bardziej rozbudowana. Korpus opięty przez narożne skarpy. Dwie kolejne kapliczki znajdują za kościołem, przy drodze prowadzącej do cudownego źródełka. Obie pochodzą z końca XIX wieku. Jedna jest z wejściem do środka przez ostrołukowy otwór. Wewnątrz jej na ścianie relief ze sceną Zwiastowania. Druga kapliczka, o zwartej bryle na kamiennym cokołem, wyróżnia się obrastającym ją dzikim winem. | W obrębie sanktuarium cztery kapliczki, z których najważniejszą jest bardzo skromna w swojej formie, neogotycka kapliczka wybudowana na skraju wzniesienia kościelnego w czasie i w miejscu objawień. Jej poświęcenie nastąpiło 16 września 1877 roku. Po przeciwnej stronie schodów prowadzących do kościoła usytuowana jest druga kapliczka, również neogotycka. Została wzniesiona w 1866 roku. Jej forma jest nieco bardziej rozbudowana. Korpus opięty przez narożne skarpy. Dwie kolejne kapliczki znajdują za kościołem, przy drodze prowadzącej do cudownego źródełka. Obie pochodzą z końca XIX wieku. Jedna jest z wejściem do środka przez ostrołukowy otwór. Wewnątrz jej na ścianie relief ze sceną Zwiastowania. Druga kapliczka, o zwartej bryle na kamiennym cokołem, wyróżnia się obrastającym ją dzikim winem. | ||
| − | W centrum wsi, na skrzyżowaniu dróg murowana z czerwonej cegły licowej kapliczka z 2. połowy XIX wieku. Budowla z narożnymi skarpami, wyżej zaś otwarty na cztery strony prześwit na figurę Marii. Pozostałe kapliczki we wsi znajdują się przy drodze biegnącej w kierunku Podlejek. Kapliczki wzniesione w 2. połowie XIX lub na początku XX wieku, murowane z czerwonej cegły licowej, o zróżnicowanych, skromnych formach architektonicznych. Dwie bardzo ciekawe kapliczki znajdują się na koloniach południowych. Jedna przy drodze prowadzącej do Łajs, druga na wypiętrzeniu w pobliżu torów kolejowych i przepływającej rzeki Pasłęki, będącej historyczną granicą Warmii. Kapliczki podobnie datowane na początek XX wieku i murowane z czerwonej cegły licowej, o wyraźnych cechach stylu neogotyckiego. Obie kapliczki obsadzone w asyście lipami i klonami. | + | W centrum wsi, na skrzyżowaniu dróg murowana z czerwonej cegły licowej kapliczka z 2. połowy XIX wieku. Budowla z narożnymi skarpami, wyżej zaś otwarty na cztery strony prześwit na figurę Marii. Pozostałe kapliczki we wsi znajdują się przy drodze biegnącej w kierunku [[Podlejki|Podlejek]]. Kapliczki wzniesione w 2. połowie XIX lub na początku XX wieku, murowane z czerwonej cegły licowej, o zróżnicowanych, skromnych formach architektonicznych. Dwie bardzo ciekawe kapliczki znajdują się na koloniach południowych. Jedna przy drodze prowadzącej do Łajs, druga na wypiętrzeniu w pobliżu torów kolejowych i przepływającej [[rzeka Pasłęka|rzeki Pasłęki]], będącej historyczną granicą Warmii. Kapliczki podobnie datowane na początek XX wieku i murowane z czerwonej cegły licowej, o wyraźnych cechach stylu neogotyckiego. Obie kapliczki obsadzone w asyście lipami i klonami. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
Wersja z 18:42, 22 sty 2014
| Mała architektura sakralna | |
| | |
| typ obiektu: | kapliczki |
| datacja: | XVIII/XIX-XX |
| powiat: | olsztyński |
| gmina: | Gietrzwałd |
| miejscowość: | Gietrzwałd |
Kapliczki w Gietrzwałdzie
Spis treści
Położenie
Gietrzwałd to wieś parafialna i sanktuarium pielgrzymkowe z kościołem Narodzenia Najświętszej Marii Panny. Miejscowość znana przede wszystkim z objawień maryjnych, jakie miały miejsce od 27 czerwca do 16 września 1877 roku, których rezultatem na Warmii był znaczny wzrost religijności, a co za tym idzie — budowa wielu kapliczek i stawianie krzyży przydrożnych.
Opis
We wsi i w okolicach znaczna ilość kapliczek. Według szacunków jest ich dwanaście. Najstarszą jest kapliczka, wzniesiona na przełomie XVIII i XIX wieku, położona zaraz za wsią, przy rozwidleniu dróg do Woryt i Rentyn. Wysoka, na rzucie kwadratu, dwukondygnacyjna, z profilowanymi, łamanymi gzymsami. W pierwszej kondygnacji wysokie blendy zamknięte łukiem pełnym, w drugiej — głęboki, otwarty na trzy strony prześwit typowy dla kapliczek z latarniami.
W obrębie sanktuarium cztery kapliczki, z których najważniejszą jest bardzo skromna w swojej formie, neogotycka kapliczka wybudowana na skraju wzniesienia kościelnego w czasie i w miejscu objawień. Jej poświęcenie nastąpiło 16 września 1877 roku. Po przeciwnej stronie schodów prowadzących do kościoła usytuowana jest druga kapliczka, również neogotycka. Została wzniesiona w 1866 roku. Jej forma jest nieco bardziej rozbudowana. Korpus opięty przez narożne skarpy. Dwie kolejne kapliczki znajdują za kościołem, przy drodze prowadzącej do cudownego źródełka. Obie pochodzą z końca XIX wieku. Jedna jest z wejściem do środka przez ostrołukowy otwór. Wewnątrz jej na ścianie relief ze sceną Zwiastowania. Druga kapliczka, o zwartej bryle na kamiennym cokołem, wyróżnia się obrastającym ją dzikim winem.
W centrum wsi, na skrzyżowaniu dróg murowana z czerwonej cegły licowej kapliczka z 2. połowy XIX wieku. Budowla z narożnymi skarpami, wyżej zaś otwarty na cztery strony prześwit na figurę Marii. Pozostałe kapliczki we wsi znajdują się przy drodze biegnącej w kierunku Podlejek. Kapliczki wzniesione w 2. połowie XIX lub na początku XX wieku, murowane z czerwonej cegły licowej, o zróżnicowanych, skromnych formach architektonicznych. Dwie bardzo ciekawe kapliczki znajdują się na koloniach południowych. Jedna przy drodze prowadzącej do Łajs, druga na wypiętrzeniu w pobliżu torów kolejowych i przepływającej rzeki Pasłęki, będącej historyczną granicą Warmii. Kapliczki podobnie datowane na początek XX wieku i murowane z czerwonej cegły licowej, o wyraźnych cechach stylu neogotyckiego. Obie kapliczki obsadzone w asyście lipami i klonami.
Bibliografia
Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku.
Kuprjaniuk Stanisław, Liżewska Iwona, Warmińskie kapliczki, Olsztyn 2012.
