Kapliczki w Gietrzwałdzie: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Linki zewnętrzne) |
|||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
{{Mała architektura2 sakralna infobox | {{Mała architektura2 sakralna infobox | ||
<!-- w trakcie opracowania --> | <!-- w trakcie opracowania --> | ||
| − | |nazwa = | + | |nazwa = Kapliczki w Gietrzwałdzie |
|typ obiektu = kapliczki <!-- Parametr obowiązkowy --> | |typ obiektu = kapliczki <!-- Parametr obowiązkowy --> | ||
|datacja = XVIII/XIX-XX | |datacja = XVIII/XIX-XX | ||
| Linia 8: | Linia 8: | ||
|gmina = Gietrzwałd | |gmina = Gietrzwałd | ||
|miejscowość = Gietrzwałd | |miejscowość = Gietrzwałd | ||
| − | }} | + | }} |
''' Kapliczki w Gietrzwałdzie ''' | ''' Kapliczki w Gietrzwałdzie ''' | ||
| − | <br/> | + | <br/><br/> |
== Położenie == | == Położenie == | ||
[[Plik:gietr1.jpg|right|thumb|350px|Kapliczka w Gietrzwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | [[Plik:gietr1.jpg|right|thumb|350px|Kapliczka w Gietrzwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | ||
Wersja z 19:05, 28 lut 2014
| Kapliczki w Gietrzwałdzie | |
| | |
| typ obiektu: | kapliczki |
| datacja: | XVIII/XIX-XX |
| powiat: | olsztyński |
| gmina: | Gietrzwałd |
| miejscowość: | Gietrzwałd |
Kapliczki w Gietrzwałdzie
Spis treści
Położenie
Gietrzwałd to wieś parafialna i sanktuarium pielgrzymkowe z kościołem Narodzenia Najświętszej Marii Panny. Miejscowość znana przede wszystkim z objawień maryjnych, jakie miały miejsce od 27 czerwca do 16 września 1877 roku, których rezultatem na Warmii był znaczny wzrost religijności, a co za tym idzie — budowa wielu kapliczek i stawianie krzyży przydrożnych.
Opis
We wsi i w okolicach znaczna ilość kapliczek. Według szacunków jest ich dwanaście. Najstarszą jest kapliczka, wzniesiona na przełomie XVIII i XIX wieku, położona zaraz za wsią, przy rozwidleniu dróg do Woryt i Rentyn. Wysoka, na rzucie kwadratu, dwukondygnacyjna, z profilowanymi, łamanymi gzymsami. W pierwszej kondygnacji wysokie blendy zamknięte łukiem pełnym, w drugiej — głęboki, otwarty na trzy strony prześwit typowy dla kapliczek z latarniami. W obrębie sanktuarium cztery kapliczki, z których najważniejszą jest bardzo skromna w swojej formie, neogotycka kapliczka wybudowana na skraju wzniesienia kościelnego w czasie i w miejscu objawień. Jej poświęcenie nastąpiło 16 września 1877 roku. Po przeciwnej stronie schodów prowadzących do kościoła usytuowana jest druga kapliczka, również neogotycka. Została wzniesiona w 1866 roku. Jej forma jest nieco bardziej rozbudowana. Korpus opięty przez narożne skarpy. Dwie kolejne kapliczki znajdują za kościołem, przy drodze prowadzącej do cudownego źródełka. Obie pochodzą z końca XIX wieku. Jedna jest z wejściem do środka przez ostrołukowy otwór. Wewnątrz jej na ścianie relief ze sceną Zwiastowania. Druga kapliczka, o zwartej bryle na kamiennym cokołem, wyróżnia się obrastającym ją dzikim winem. W centrum wsi, na skrzyżowaniu dróg murowana z czerwonej cegły licowej kapliczka z 2. połowy XIX wieku. Budowla z narożnymi skarpami, wyżej zaś otwarty na cztery strony prześwit na figurę Marii. Pozostałe kapliczki we wsi znajdują się przy drodze biegnącej w kierunku Podlejek. Kapliczki wzniesione w 2. połowie XIX lub na początku XX wieku, murowane z czerwonej cegły licowej, o zróżnicowanych, skromnych formach architektonicznych. Dwie bardzo ciekawe kapliczki znajdują się na koloniach południowych. Jedna przy drodze prowadzącej do Łajs, druga na wypiętrzeniu w pobliżu torów kolejowych i przepływającej rzeki Pasłęki, będącej historyczną granicą Warmii. Kapliczki podobnie datowane na początek XX wieku i murowane z czerwonej cegły licowej, o wyraźnych cechach stylu neogotyckiego. Obie kapliczki obsadzone w asyście lipami i klonami.
Bibliografia
Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku.
Kuprjaniuk Stanisław, Liżewska Iwona, Warmińskie kapliczki, Olsztyn 2012.
