Kapliczki w Worytach: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 13: | Linia 13: | ||
<br/> | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| + | [[Plik:wo1.jpg|left|thumb|300px|Kapliczka w Worytach. © Stanisław Kuprjaniuk]] | ||
Wieś o charakterze ulicówki z zabudową po obu stronach wiejskiej drogi, przy której wznosi się sześć kapliczek. W bliższej i dalszej okolicy, przy drodze do Rentyn, Tomaryn i Gietrzwałdu, wznoszą się kolejne cztery. | Wieś o charakterze ulicówki z zabudową po obu stronach wiejskiej drogi, przy której wznosi się sześć kapliczek. W bliższej i dalszej okolicy, przy drodze do Rentyn, Tomaryn i Gietrzwałdu, wznoszą się kolejne cztery. | ||
== Opis == | == Opis == | ||
| − | + | [[Plik:wo3.jpg|left|thumb|300px|Kapliczka w Worytach. © Stanisław Kuprjaniuk]] | |
| − | + | Wszystkie kapliczki są z 2. połowy XIX i początku XX wieku. Ich architektura jest zróżnicowana. Powstały przeważnie jako smukłe bryły na rzucie kwadratu, w formie jedno-, dwu- lub trzykondygnacyjnej, murowanej z czerwonej cegły licowej, lub też w jednym przypadku otynkowanej. Najciekawszą wydaje się być kapliczka z dzwonniczką, która położona jest w centrum wsi, na skrzyżowaniu dróg. Została wybudowana w 1869 roku o czym świadczy zachowana chorągiewka wiatrowa na daszku czterospadowym. Jej elewacje podzielone są przez wnęki i blendy zamknięte łukiem pełnym lub odcinkowym. W górnej jej kondygnacji w dwukierunkowym prześwicie zachował się dzwonek oraz metalowy krucyfiks. W otoczeniu kapliczki rosną trzy lipy. Sylwetki niektórych kapliczek z początku XX wieku charakteryzują się odwróconymi proporcjami, to znaczy osadzeniu korpusu na węższym cokole. Takim przykładem jest kapliczka o charakterze przydomowym, którą fundował Jan Samulowski. Jej elewacja została potraktowana w sposób ozdobny, czego wyrazem są ceramiczne fryzy, obramienie z ceglanych kształtek wokół ostrołukowej wnęki. Cennym elementem tej kapliczki jest także napis na blasze parapetu wnęki: „Przechodzących proszę o Zdrowaś Mario”. Do tego wzorca architektonicznego nawiązuje kapliczka położona przy drodze z koloni północno-wschodniej do Gietrzwałdu. Posiada ona węższy cokół względem korpusu. W elewacji frontowej umieszczono wysoką, przeszklona wnęką, którą zamyka łuk dwuspadowy. Po bokach kapliczki w asyście dwie lipy. | |
| + | |||
[[Plik:wo2.jpg|right|thumb|300px|Kapliczka w Worytach. © Stanisław Kuprjaniuk]] | [[Plik:wo2.jpg|right|thumb|300px|Kapliczka w Worytach. © Stanisław Kuprjaniuk]] | ||
| − | + | ||
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
Wersja z 20:35, 20 sty 2014
| Mała architektura sakralna | |
| | |
| typ obiektu: | kapliczka |
| lokalizacja: | przydrożna |
| datacja: | 1924 |
| powiat: | olsztyński |
| gmina: | Stawiguda |
| miejscowość: | Tomaszkowo |
| parafia: | Dorotowo |
Kapliczki w Worytach
Spis treści
Położenie
Wieś o charakterze ulicówki z zabudową po obu stronach wiejskiej drogi, przy której wznosi się sześć kapliczek. W bliższej i dalszej okolicy, przy drodze do Rentyn, Tomaryn i Gietrzwałdu, wznoszą się kolejne cztery.
Opis
Wszystkie kapliczki są z 2. połowy XIX i początku XX wieku. Ich architektura jest zróżnicowana. Powstały przeważnie jako smukłe bryły na rzucie kwadratu, w formie jedno-, dwu- lub trzykondygnacyjnej, murowanej z czerwonej cegły licowej, lub też w jednym przypadku otynkowanej. Najciekawszą wydaje się być kapliczka z dzwonniczką, która położona jest w centrum wsi, na skrzyżowaniu dróg. Została wybudowana w 1869 roku o czym świadczy zachowana chorągiewka wiatrowa na daszku czterospadowym. Jej elewacje podzielone są przez wnęki i blendy zamknięte łukiem pełnym lub odcinkowym. W górnej jej kondygnacji w dwukierunkowym prześwicie zachował się dzwonek oraz metalowy krucyfiks. W otoczeniu kapliczki rosną trzy lipy. Sylwetki niektórych kapliczek z początku XX wieku charakteryzują się odwróconymi proporcjami, to znaczy osadzeniu korpusu na węższym cokole. Takim przykładem jest kapliczka o charakterze przydomowym, którą fundował Jan Samulowski. Jej elewacja została potraktowana w sposób ozdobny, czego wyrazem są ceramiczne fryzy, obramienie z ceglanych kształtek wokół ostrołukowej wnęki. Cennym elementem tej kapliczki jest także napis na blasze parapetu wnęki: „Przechodzących proszę o Zdrowaś Mario”. Do tego wzorca architektonicznego nawiązuje kapliczka położona przy drodze z koloni północno-wschodniej do Gietrzwałdu. Posiada ona węższy cokół względem korpusu. W elewacji frontowej umieszczono wysoką, przeszklona wnęką, którą zamyka łuk dwuspadowy. Po bokach kapliczki w asyście dwie lipy.
Bibliografia
Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku.
Kuprjaniuk Stanisław, Liżewska Iwona, Warmińskie kapliczki, Olsztyn 2012.
