Kirkut żydowski w Morągu

Kirkut żydowski w Morągu – kirkut żydowski w Morągu, datowany na lata 20. XIX w., powiat ostródzki, gmina Morąg.

Kirkut żydowski w Morągu

Kirkut żydowski w Morągu. © Stanisław Kuprjaniuk

 

Położenie

Kirkut żydowski w Morąg znajduje się na działce położonej na północ od miasta.

Opis

Kirkut żydowski w Morągu założono na działce położonej na północ od miasta, niedaleko dawnego miejsca straceń, najprawdopodobniej już w latach 20. XIX w. Istniał z pewnością w 1835 r. Kirkut założono na planie prostokątnego trapezu o powierzchni około 0,3 ha i najprawdopodobniej w latach 90. XIX w. otoczono ceglanym murem z bramą i bramką. W narożniku cmentarza wzniesiono niewielki murowany z cegły dom przedpogrzebowy, który bezpośrednio przylegał do ogrodzenia cmentarza. Ostatni pochówek odbył się pod koniec lat 30. XX w. Podczas II wojny światowej kirkut został zdewastowany przez Niemców. Dalszych zniszczeń dokonano po wojnie. Jeszcze w połowie lat 50. XX w. znajdowało się tutaj wiele nagrobków. Do dzisiaj, w obrębie trójstronnego cmentarnego muru, zachowały się relikty około 20 grobów, przede wszystkim tumby i podstawy pod macewy. W stanie zadowalającym ocalało 7 macew wykonanych z piaskowca, na których znajdują się inskrypcje w językach hebrajskim i niemieckim (najstarsza z 1850 r.).

Pod koniec lat 90. XX w. morąski nauczyciel Krzysztof Piotrowski wraz z grupą uczniów objął kirkut opieką, dzięki czemu nie następuje jego dalsza dewastacja. Teren uporządkowano, a w 2002 r. na reliktach cmentarnej bramy umieszczono kamienną tablicę z napisem pod Gwiazdą Dawida: "Trzykrotni umarli kirkutu: śmiercią, rozbitym nagrobkiem, zapomnieniem. Cmentarz gminy żydowskiej w Morągu z lat 1835–1933".

Bibliografia

A. Mrozek, Zabytkowe obiekty kształtowanej zieleni, [w:] Dziedzictwo kulturowe Warmii – Mazur – Powiśla. Stan zachowania, potencjały i problemy, red. J. Wysocki, Olsztyn 2006.