Mazurska chata drewniana: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Linia 2: Linia 2:
  
  
[[Plik:Mazurska chata drewniana.jpg|240px|thumb|Mazurska chata drewniana z Gązwy na Mazurach z przełomu XVIII i XIX w. w Muzeum Budownictwa Ludowego Parku Etnograficznym w Olsztynku,<br/>źródło:[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f6/Poland._Olsztynek._Open_air_museum%2C_%28Skansen%29_009.JPG/ wikimedia.org], dostęp 7. grudnia 2013]]
+
[[Plik:Mazurska chata drewniana.jpg|240px|thumb|Mazurska chata drewniana dwudzielna z częścią inwentarzową z Gązwy na Mazurach z przełomu XVIII i XIX w. w Muzeum Budownictwa Ludowego Parku Etnograficznym w Olsztynku,<br/>źródło:[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f6/Poland._Olsztynek._Open_air_museum%2C_%28Skansen%29_009.JPG/ wikimedia.org], dostęp 7. grudnia 2013]]
  
 
== Historia ==
 
== Historia ==
  
 
W pierwszej poł. XVII w. szeroko frontowe chaty mazurskie charakteryzowała asymetryczność dwóch części: inwentarzowej i mieszkalnej. Przez długi czas uboższe niż [[Warmińska chata drewniana | warmińskie]], chaty mazurskie były jednoizbowe z poddaszem wykorzystywanym jako spichlerz. Podział izby mieszkalnej na pomieszczenia wprowadzano stopniowo na przełomie XVIII i XIX w.. Tak jak na Warmii dach pokryty był trzciną lub słomą, a kąt dachu wynosił około 45 stopni. Od  XIX w. stopniowo następowały zmiany w budownictwie ludowym. Stosowano nowe ulepszone konstrukcje - chałupy symetryczne-szerokofrontowe – trójdzielne, oraz materiały np. kamienną podmurówkę oraz ogniotrwałe pokrycie dachu np dachówką, eternitem, blachą, czy papą.  
 
W pierwszej poł. XVII w. szeroko frontowe chaty mazurskie charakteryzowała asymetryczność dwóch części: inwentarzowej i mieszkalnej. Przez długi czas uboższe niż [[Warmińska chata drewniana | warmińskie]], chaty mazurskie były jednoizbowe z poddaszem wykorzystywanym jako spichlerz. Podział izby mieszkalnej na pomieszczenia wprowadzano stopniowo na przełomie XVIII i XIX w.. Tak jak na Warmii dach pokryty był trzciną lub słomą, a kąt dachu wynosił około 45 stopni. Od  XIX w. stopniowo następowały zmiany w budownictwie ludowym. Stosowano nowe ulepszone konstrukcje - chałupy symetryczne-szerokofrontowe – trójdzielne, oraz materiały np. kamienną podmurówkę oraz ogniotrwałe pokrycie dachu np dachówką, eternitem, blachą, czy papą.  
 +
Wnętrze typowej chaty warmińskiej w zależności od wielkości domu i zamożności właścicieli składało się z 4 do 6 pomieszczeń. Centralnym miejscem w chacie była za zwyczaj [[czarna kuchnia]] – komin, którą otaczały pozostałe pomieszczenia. Wejście przez sień znajdowało się za zwyczaj od strony podwórka, a okna zdobiły zielone lub bordowe okiennice. [[Chata mazurska w Pieckach | Mazurskie chaty]] od warmińskich wyróżnia mniejsza ilość detali architektonicznych. Pod koniec XIX w. budownictwo murowane zaczęło wypierać drewniane.
  
Wnętrze typowej chaty warmińskiej w zależności od wielkości domu i zamożności właścicieli składało się z 4 do 6 pomieszczeń. Centralnym miejscem w chacie była za zwyczaj [[czarna kuchnia]] – komin, którą otaczały pozostałe pomieszczenia. Wejście przez sień znajdowało się za zwyczaj od strony podwórka, a okna zdobiły niebieskie lub bordowe okiennice. Warmińskie chaty od mazurskich wyróżnia większa ilość detali architektonicznych i większe zróżnicowanie form np. [[chata podcieniowa]]. Pod koniec XIX w. budownictwo murowane zaczęło wypierać drewniane.
 
warmińska
 
  
  
 
[[Kategoria: Turystyka]] [[Kategoria: Architektura]] [[Kategoria: Budownictwo ludowe]]
 
[[Kategoria: Turystyka]] [[Kategoria: Architektura]] [[Kategoria: Budownictwo ludowe]]

Wersja z 21:31, 7 gru 2013

Mazurska chata drewniana – model chaty drewnianej występujący na terenie Mazur do końca XIX w..


Mazurska chata drewniana dwudzielna z częścią inwentarzową z Gązwy na Mazurach z przełomu XVIII i XIX w. w Muzeum Budownictwa Ludowego Parku Etnograficznym w Olsztynku,
źródło:wikimedia.org, dostęp 7. grudnia 2013

Historia

W pierwszej poł. XVII w. szeroko frontowe chaty mazurskie charakteryzowała asymetryczność dwóch części: inwentarzowej i mieszkalnej. Przez długi czas uboższe niż warmińskie, chaty mazurskie były jednoizbowe z poddaszem wykorzystywanym jako spichlerz. Podział izby mieszkalnej na pomieszczenia wprowadzano stopniowo na przełomie XVIII i XIX w.. Tak jak na Warmii dach pokryty był trzciną lub słomą, a kąt dachu wynosił około 45 stopni. Od XIX w. stopniowo następowały zmiany w budownictwie ludowym. Stosowano nowe ulepszone konstrukcje - chałupy symetryczne-szerokofrontowe – trójdzielne, oraz materiały np. kamienną podmurówkę oraz ogniotrwałe pokrycie dachu np dachówką, eternitem, blachą, czy papą. Wnętrze typowej chaty warmińskiej w zależności od wielkości domu i zamożności właścicieli składało się z 4 do 6 pomieszczeń. Centralnym miejscem w chacie była za zwyczaj czarna kuchnia – komin, którą otaczały pozostałe pomieszczenia. Wejście przez sień znajdowało się za zwyczaj od strony podwórka, a okna zdobiły zielone lub bordowe okiennice. Mazurskie chaty od warmińskich wyróżnia mniejsza ilość detali architektonicznych. Pod koniec XIX w. budownictwo murowane zaczęło wypierać drewniane.