Jabłonka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Jabłonki | |dopełniacz wsi = Jabłonki | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Jabłonka1.jpg |
| − | + | |opis zdjęcia = Jabłonka, źródło:http://wrota.warmia.mazury.pl/nidzica_gmina_miejsko_wiejska/Turystyka/Baza-turystyczna/Frajda.html, 12.09.2013. | |
| − | |rodzaj miejscowości = wieś | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko - mazurskie | |województwo = warmińsko - mazurskie | ||
|powiat = nidzicki | |powiat = nidzicki | ||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>''' Jabłonka'''</big> (niem. Jablonken, od 1938 r. Seehag) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica. W latach 1975–1998 miejscowość przynależała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. | + | <big>''' Jabłonka'''</big> (niem. Jablonken, od 1938 r. Seehag) – wieś sołecka w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie |województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat nidzicki| powiecie nidzickim]], w [[gmina Nidzica |gminie Nidzica]]. W latach 1975–1998 miejscowość przynależała administracyjnie do [[województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 37: | Linia 37: | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Jabłonka położona jest na brzegu | + | Jabłonka położona jest na brzegu [[Jezioro Omulew |Jeziora Omulew]] oraz na skraju lasów [[Puszcza Napiwodzko - Ramuckiej |Puszczy Napiwodzko - Ramuckiej]]. Miejscowość leży na terenie [[gmina Nidzica |gminy Nidzica]], przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno-geograficznych Europy, oddzielająca Obszar Europy Zachodniej od Obszaru Europy Wschodniej. Ponadto 19.000 ha powierzchni gminy zajmują lasy i grunty leśne. Istotnym zasobem naturalnym gminy są surowce mineralne, tj. żwiry i piaski, torfy i węgiel brunatny, kreda jeziorna, gytia i ziemia okrzemkowa. |
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Osada istniała już przed 1411 r. Wiadomo również, że w 1438 r. lokowano tutaj wieś czynszową na 33 łanach. Nie znana | + | Osada istniała już przed 1411 r. Wiadomo również, że w 1438 r. lokowano tutaj wieś czynszową na 33 łanach. Nie znana jest etymologia nazwy miejscowości. W 1756 r. Jabłonka obejmowała 23 łany i 15 mórg. Ziemię posiadało 18 chłopów. W tym okresie sołtysem był Samuel Rogalla. W latach 1737 – 1740 założono w Jabłonce szkołę. W wyniku akcji germanizacyjnej nazwa miejscowości została zastąpiona na Seehag. Liczba mieszkańców w kolejnych latach wyglądała następująco: w 1817 r. – 162, w 1846 r. – 290, w 1858 r. – 351, w 1867 r. – 543, w 1871 r. – 573, w 1885 r. – 663, w 1895 r. – 651, w 1905 r. – 639, w 1910 r. – 641, w 1939 r. – 669 . Liczba domów zaś wynosiła w 1817 r. – 32, w 1846 r. – 41, w 1858 r. – 62, w 1871 r. – 106, w 1885 r. – 116, w 1895 r. – 120, w 1905 r. – 122, w 1910 r. – 123 . |
| − | Liczba mieszkańców w kolejnych latach wyglądała następująco: w 1817 r. – 162, w 1846 r. – 290, w 1858 r. – 351, w 1867 r. – 543, w 1871 r. – 573, w 1885 r. – 663, w 1895 r. – 651, w 1905 r. – 639, w 1910 r. – 641, w 1939 r. – 669 . Liczba domów zaś wynosiła w 1817 r. – 32, w 1846 r. – 41, w 1858 r. – 62, w 1871 r. – 106, w 1885 r. – 116, w 1895 r. – 120, w 1905 r. – 122, w 1910 r. – 123 . | + | W XIX w. Jabłonka była [[wieś szkatułowa| wsią szkatułkową]] i obejmowała 3325 mórg. W II poł XIX do mieszkańców Jabłonki zaliczano także osadników z [[Wikno| Wikna]]. Obecnie na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi filiał [[parafia w Nidzicy Kościoła Ewangelicko - Augsburskiego |parafii w Nidzicy Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. Nie zachowały się informacje o kształcie zabudowy wsi. |
| − | W XIX w. Jabłonka była wsią szkatułkową i obejmowała 3325 mórg. W II poł XIX do mieszkańców Jabłonki zaliczano także osadników z Wikna. Obecnie na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi filiał parafii w Nidzicy Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. Nie zachowały się informacje o kształcie zabudowy wsi. | ||
| Linia 57: | Linia 56: | ||
=== Ludzie związani z miejscowością: === | === Ludzie związani z miejscowością: === | ||
| − | Ze wsią związana jest postać [[Krzysztofa Hartknoch]] – historyka, profesora gimnazjum toruńskiego i uniwersytetu w Królewcu. | + | Ze wsią związana jest postać [[Krzysztof Hartknoch |Krzysztofa Hartknoch]] – historyka, profesora gimnazjum toruńskiego i uniwersytetu w [[Królewiec |Królewcu]]. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 64: | Linia 63: | ||
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
| − | W Jabłonce zachowały się: zabudowa od XIX do lat 30 XX w., cmentarz ewangelicki z końca XIX w., budynek szkoły. | + | W Jabłonce zachowały się: zabudowa od XIX do lat 30 XX w., [[cmentarz ewangelicki]] z końca XIX w., budynek szkoły. |
| − | + | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 83: | Linia 82: | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] | + | [[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria:Powiat nidzicki]][[Kategoria:Gmina Nidzica]][[Kategoria:Wieś sołecka]] |
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 10:21, 3 wrz 2013 (CEST) | [[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 10:21, 3 wrz 2013 (CEST) | ||
Wersja z 18:54, 24 paź 2013
| Jabłonka | |
| | |
 Jabłonka, źródło:http://wrota.warmia.mazury.pl/nidzica_gmina_miejsko_wiejska/Turystyka/Baza-turystyczna/Frajda.html, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko - mazurskie |
| Powiat | nidzicki |
| Gmina | Nidzica |
| Sołectwo | Jabłonka |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NNI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Jabłonka | |
| Położenie na mapie Polski  Jabłonka | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Jabłonka (niem. Jablonken, od 1938 r. Seehag) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica. W latach 1975–1998 miejscowość przynależała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Jabłonka położona jest na brzegu Jeziora Omulew oraz na skraju lasów Puszczy Napiwodzko - Ramuckiej. Miejscowość leży na terenie gminy Nidzica, przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno-geograficznych Europy, oddzielająca Obszar Europy Zachodniej od Obszaru Europy Wschodniej. Ponadto 19.000 ha powierzchni gminy zajmują lasy i grunty leśne. Istotnym zasobem naturalnym gminy są surowce mineralne, tj. żwiry i piaski, torfy i węgiel brunatny, kreda jeziorna, gytia i ziemia okrzemkowa.
Dzieje miejscowości
Osada istniała już przed 1411 r. Wiadomo również, że w 1438 r. lokowano tutaj wieś czynszową na 33 łanach. Nie znana jest etymologia nazwy miejscowości. W 1756 r. Jabłonka obejmowała 23 łany i 15 mórg. Ziemię posiadało 18 chłopów. W tym okresie sołtysem był Samuel Rogalla. W latach 1737 – 1740 założono w Jabłonce szkołę. W wyniku akcji germanizacyjnej nazwa miejscowości została zastąpiona na Seehag. Liczba mieszkańców w kolejnych latach wyglądała następująco: w 1817 r. – 162, w 1846 r. – 290, w 1858 r. – 351, w 1867 r. – 543, w 1871 r. – 573, w 1885 r. – 663, w 1895 r. – 651, w 1905 r. – 639, w 1910 r. – 641, w 1939 r. – 669 . Liczba domów zaś wynosiła w 1817 r. – 32, w 1846 r. – 41, w 1858 r. – 62, w 1871 r. – 106, w 1885 r. – 116, w 1895 r. – 120, w 1905 r. – 122, w 1910 r. – 123 . W XIX w. Jabłonka była wsią szkatułkową i obejmowała 3325 mórg. W II poł XIX do mieszkańców Jabłonki zaliczano także osadników z Wikna. Obecnie na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi filiał [[parafia w Nidzicy Kościoła Ewangelicko - Augsburskiego |parafii w Nidzicy Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. Nie zachowały się informacje o kształcie zabudowy wsi.
Gospodarka
We wsi istnieją gospodarstwa agroturystyczne oraz ranczo.
Ludzie związani z miejscowością:
Ze wsią związana jest postać Krzysztofa Hartknoch – historyka, profesora gimnazjum toruńskiego i uniwersytetu w Królewcu.
Zabytki:
W Jabłonce zachowały się: zabudowa od XIX do lat 30 XX w., cmentarz ewangelicki z końca XIX w., budynek szkoły.
Bibliografia:
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. III, 960 ss.
Wijaczka Jacek,Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202.
Zielińska Agnieszka,Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 203 - 267.
