Folwark w Warnikajmach
Folwark w Warnikajmach gm. Korsze jest jednym z najbardziej interesujących pod względem architektonicznym folwarków na terenie województwa warmińsko-mazurskiego. Z powodu nawiązań do architektury średniowiecznych zamków zwany jest „małym Malborkiem”.
Warnikajmy | |
| |
Budynek bramny prowadzący na teren folwarku
| |
Państwo | Polska |
Województwo | warmińsko-mazurskie |
Powiat | kętrzyński |
Gmina | Warnikajmy |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Historia
Wieś Warnikajmy powstała pod koniec XV w. Istniejące tu w kolejnych stuleciach dobra ziemskie należały do rodu Egloffstein, który w XIX w. sprzedał je rodzinie von Borcke z Tołkin. Na początku XX w. spadkobierczyni majątku - Klara von Below, zamężna ze starostą gierdawskim baronem Juliuszem von Braunem, rozpoczęła budowę nowego dworu oraz towarzyszącego mu folwarku. Prace budowlane rozpoczęto w 1913 r. Zostały one przerwane w okresie pierwszej wojny światowej. Do 1924 r. wzniesiono folwark oraz dwór. W zabudowaniach folwarcznych hodowano bydło i owce. Na skutek prowadzonych inwestycji, w tym budowlanych, sytuacja finansowa właścicieli pogorszyła się. W latach 30-tych XX w. przeprowadzono licytację majątku z folwarkiem oraz rozebrano dwór.
Po drugiej wojny światowej w folwarku działał PGR. W okresie późniejszym rozebrano kilka historycznych budynków. Po 1989 r. folwark oddano w dzierżawę, a w 2003 r. sprzedano osobie prywatnej, która także rozebrała kilka kolejnych budynków folwarcznych.
Folwark dawniej i dziś
Wśród budynków folwarcznych znajdowały się budynki inwentarskie, w tym: stajnie i obory oraz spichlerze, mleczarnia, wozownia, kuźnia, chłodnia (w okrągłej baszcie; w kwadratowej mieściła się przepompownia) i inne budynki gospodarcze. W sąsiedztwie funkcjonowały również warsztaty rzemieślników, domy dla nadzorców oraz dziś nieistniejące - cegielnia i dwór. Na teren dawnego folwarku prowadzi budynek bramny połączony z murem, za którym znajduje się dawna mleczarnia z krużgankami oraz pozostałe budynki folwarczne. Zostały one wzniesione w stylu historyzującym, obecnie figurują w rejestrze zabytków.
Ciekawostki
Architekt Paul Engler, któremu powierzono wykonanie projektu dworu z folwarkiem w nawiązaniu do architektury średniowiecznych zamków, specjalnie na potrzeby tego projektu odwiedzał zamki w Lidzbarku Warmiński i Malborku.
Folwark w Warnikajmach odwiedzał w okresie swej młodości bratanek męża właścicielki - Wernher von Braun, późniejszy konstruktor rakiet V-1 i V-2, który po 1945 r. stał się jednym ze współtwórców amerykańskiego programu kosmicznego „Apollo”.
Zobacz także
http://korsze-foto.blog.onet.pl/2005/10/21/warnikajmy-maly-malbork/
Bibliografia
T. Korowaj, Dzieje miasta i gminy Korsze. Przewodnik historyczny, Korsze 2007, s. 172-175.