Olszewo (gmina Mikołajki)

Olszewo
Cmentarz z I wojny światowej. Fot. Dzedzej. Źródło: www.rowery.olsztyn.pl [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	mrągowski
Gmina	Mikołajki
Sołectwo	Olszewo
Liczba ludności (2010)	375
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Olszewo
Położenie na mapie Polski Olszewo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Olszewo (niem. Erlenau, Olschewen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mikołajki. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 375 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Agnieszka Olszewska

Położenie

Miejscowość położona jest przy drodze krajowej nr 16 w odległości ok. 10 km od Mikołajek.

Dzieje miejscowości

Miejscowość lokowano w 1545 r. z nadania księcia Albrechta Grzegorzowi Mońkowi 5 włók sołeckich oraz 50 włók czynszowych na prawie chełmińskim. Wspomniane włóki miały posłużyć do założenia miejscowości Zawady. Nazwa ta jednak nie przyjęła się i w dokumentach z 1565 r. widnieje Olszewo. Włóki usytuowane były między następującymi miejscowościami: Szymonka, Woźnice, Dąbrówka, Górkło oraz puszczą łuknajską. W 1565 r. pleban Sebastian Czechański otrzymał na prawie lennym 8 włók nadwyżki. W XVI w. na terenie Olszewa istniały 2 karczmy i 43 gospodarstwa. Kolejne nadanie pochodzi z 1663 r., kiedy to Fryderyk Wilhelm zapisał 2 włóki Janowi Gryguciowi. W XVII w. wieś była w części chłopską, a w części ziemiańską. Powstała tutaj także w XVIII w. szkoła. W 1818 r. nauczał w niej Krzysztof Rosiński. W 1838 r. wieś miała 402 mieszkańców. Pod koniec XIX w. we wsi było 536 mieszkańców. Wieś składała się wówczas z: Adelig Olschewen, Mittel Olschewen, Niedre Olschewen, Ober Olschewen, Neue Olschewen. W okresie I wojny światowej nieopodal Olszewa toczyły się walki rosyjsko–niemieckie. Olszewo zatem znalazło się na linii frontu wzdłuż torów kolejowych Mikołajki – Woźnice. W 1938 r. w miejsce nazwy Olschewen wprowadzono nazwę Erlenau, a w 1946 r. nadano miejscowości polską nazwę Olszewo. Wieś należała do parafii w Szymonce. Miejscowość ukształtowała się w ulicówkę na trakcie Mikołajki – Orzysz. W 1939 r. było tu 609 mieszkańców. Obecnie w skład miejscowości wchodzą: Długi Grąd i Szymonka Mała.

Szkolnictwo

Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej w Olszewie

Zabytki

• budynki mieszkalne
• budynek szkoły
• mleczarnia
• dworzec kolejowy
• zespół dworsko–parkowy z początku XX w.
• cmentarze ewangelickie z XIX w.

Bibliografia

Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VII, Warszawa 1886.
Bank Danych Lokalnych GUS [14.10.2014]