Rzeka Drwęca

Drwęca

Rzeka Drwęca – rzeka w północnej Polsce na Pojezierzu Mazurskim i Pojezierzu Chełmińsko-Dobrzyńskim, prawy dopływ dolnej Wisły.

Położenie w województwie warmińsko-mazurskim

Zlewnia Drwęcy zachwyca pięknymi jeziorami, dużym zróżnicowaniem krajobrazu oraz osobliwą dziewiczością na niektórych swoich odcinkach. Pierwsze 4 km rzeczka płynie jarem. Po 6 km swego biegu przyjmuje dopływ prawobrzeżny. Początkowo rzeka płynie w kierunku północno-zachodnim przez jezioro Ostrowińskie do miejscowości Ostróda, gdzie wpada do jeziora Drwęckiego. Następnie płynie w kierunku południowo-zachodnim, obok miejscowości Samborowo. Dalej płynie obszarem województwa kujawsko-pomorskiego ok. 6 km od Torunia wpaść do Wisły jako jej prawobrzeżny dopływ.

Bieg rzeki

Wypływa ze wschodnich stoków Góry Dylewskiej (Czarci Jar) na wysokości 191 m n.p.m., na południe od miejscowości Drwęck, 11 km na południowy-zachód od Olsztynka. Płynie na południowy zachód i uchodzi do Wisły na wysokości 36,6 m n.p.m., a jej końcowy odcinek stanowi południowo-wschodnią granicę Torunia. Wyznacza południową granicę ziemi chełmińskiej. Przepływa przez obszar województwa warmińsko-mazurskiego i województwa kujawsko-pomorskiego. Największym dopływem Drwęcy jest rzeka Wel, która uchodzi do niej na poziomie 84 m n.p.m. w miejscowości Bratian ok. 4 km na północ od Nowego Miasta Lubawskiego.
Dorzecze Drwęcy ukształtowane zostało podczas zlodowacenia wistuliańskiego – stadium poznańskiego. Drwęca jest połączona z Zalewem Wiślanym poprzez Kanał Elbląski. Rzeka od 1961 na całej swojej długości jest najdłuższym ichtiologicznym rezerwatem przyrody w Polsce i objęta jest siecią Natura 2000 jako projektowany specjalny obszar ochrony "PLH280001 Dolina Drwęcy".
Miasta położone nad Drwęcą: Ostróda, Nowe Miasto Lubawskie, Brodnica, Golub-Dobrzyń, Toruń.
Główne dopływy prawostronne:

• Gramotka
• Kałdunka
• Iławka
• Skarlanka
• Struga Brodnicka
• Struga Kujawska
• Struga Wąbrzeska
• Struga Kowalewska
• Struga Rychnowska
• Struga Lubicka
• Frednowski Rów
  

Główne dopływy lewostronne:

• Grabiczek
• Gizela
• Sandela
• Wel
• Groblica
• Brynica
• Rypienica
• Struga Dobrzyńska
• Ruziec
• Lubianka
• Jordan
• Rudnik
• Struga Głogowska
• Bywka

Przyroda

Rzeka Drwęca to wodny rezerwat przyrody obejmujący całą jej długość, powołany zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 27 lipca 1961 r. Najdłuższy rezerwat ichtiologiczny w Polsce. Ochronie podlega środowisko wodne i bytujące w nim ryby. Najbardziej charakterystycznym gatunkiem Drwęcy jest troć, która występuje w rzece w dwóch formach: forma osiadła - pstrąg potokowy i forma wędrowna - troć wędrowna. Dużą osobliwością rzeki jest - coraz mniej liczny w Polsce - minóg rzeczny. Minoga można spotkać również w rzece Osie i w Skarlance. Dorosłe minogi wędrują z Bałtyku w górę rzek, aby jedyny raz w życiu odbyć w nich tarło. Tutaj przez cztery lata trwa rozwój ich larw zwanych ślepicami, które objęte są ochroną gatunkową. Dorosłe minogi rzeczne nie podlegają ochronie, pomimo tego, gatunek został umieszczony w Polskiej "Czerwonej Księdze Zwierząt" na liście gatunków zagrożonych wyginięciem. Drugim gatunkiem bezżuchowca jest osiadły, chroniony prawem minóg strumieniowy. Minogi nie są rybami, lecz pierwotnymi bardzo starymi kręgowcami, których przodkowie pojawili się ponad 400 milionów lat temu. Minóg rzeczny spędza całe dorosłe życie w morzu. Natomiast w Drwęcy minogi pojawiają się od września do kwietnia każdego roku. Minogi wędrują w górę rzeki w nocy przy temperaturze powietrza od 2 do 10 stopni C. Tarło odbywa się w maju i czerwcu w Drwęcy i jej dopływach. Warto wspomnieć, że w niektórych dopływach Drwęcy występuje osiadły minóg strumieniowy, który jest znacznie mniejszy od minoga rzecznego.
Ekosystem rzeki stwarza dogodne warunki do występowania licznych gatunków ptactwa wodnobłotnego. Na szczególną uwagę zasługuje tzw. Bagienna Dolina Drwęcy, uznana za ostoję ptactwa o randze europejskiej, zlokalizowana pomiędzy Brodnicą a Nowym Miastem Lubawskim. Na powierzchni 42,8 ha (w gminach Brodnica i Brzozie) rezerwat leży na terenie Brodnickiego Parku Krajobrazowego. Na zabagnionym fragmencie doliny Drwęcy rozciągającym się między Brodnicą i Radoszkami leży Bagienna Dolina Drwęcy. Gniazdują tutaj między innymi takie gatunki jak: perkoz rdzawoszyi, bąk, gęgawa, krakwa, cyranka, płaskonos, gągoł, kania ruda, błotniak stawowy, orlik krzykliwy, kszyk, krwawodziób, brodziec samotny i rybitwa czarna.
Wiosną na przelotach w dolinie zatrzymują się liczące od kilkuset do kilku tysięcy osobników stada płaskonosów, głowienek, czernic, czajek, świstunów, krzyżówek, gęsi białoczelnych, zbożowych i łysek. Jest to znane pierzowisko gęgawy i zimowisko łabędzi niemych i krzykliwych. Bagienna Dolina Drwęcy jest przede wszystkim ostoją dla migrującego ptactwa wodno-błotnego podczas wędrówek wiosennych oraz bardzo ważnym miejscem żerowiskowym dla wielu gatunków ptaków drapieżnych jak bielik czy orlik krzykliwy, a czasami też sokół wędrowny. Na tym obszarze obserwowano 180 gatunków ptaków. W tym 112 to gatunki lęgowe a 68 pojawiające się w okresie przelotów.

Znaczenie

Drwęca jest ważnym korytarzem ekologicznym o znaczeniu nie tylko lokalnym, ale i krajowym. Należy ją traktować jako ważny, o znaczeniu ponadregionalnym, ekosystem przyrodniczy. Z doliną Wisły stanowi jedną z głównych osi ekologicznych kraju. Rzeka jest atrakcyjnym szlakiem spływów kajakowych, charakteryzującym się urozmaiconym krajobrazem, lasami, malowniczymi jeziorami, przełomami. Na trasie bogate w zabytki miejscowości. Liczne miejsca do kąpieli.

Bibliografia

wikipedia.org [20.12.2014]
przyroda.mazury.pl [20.12.2014]
Rejestr rezerwatów przyrody województwa warmińsko-mazurskiego [20.12.2014]
Brodnicki Park Krajobrazowy [20.12.2014]
mojemazury.pl [20.12.2014]