Produkcja rolnicza

' Produkcja rolnicza – 1. działalność w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w tym produkcji ogrodniczej, sadowniczej, pszczelarskiej, rybnej i leśnej 2. działalność związana z uprawą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, która obejmuje: wszystkie uprawy rolne, warzywnictwo i ogrodnictwo, szkółkarstwo, hodowlę i nasiennictwo roślin rolniczych i ogrodniczych, chów i hodowlę zwierząt (bydła, owiec, kóz, koni, trzody chlewnej, drobiu, pszczół, królików, zwierząt łownych utrzymywanych na rzeź itp.), produkcję surowych nieprzetworzonych produktów zwierzęcych (mleka, jaj konsumpcyjnych i wylęgowych, wełny, miodu itp..) oraz działalność polegającą na utrzymywaniu gruntów rolnych już niewykorzystywanych do celów produkcyjnych według zasad dobrej kultury rolnej, przy zachowaniu wymogów ochrony środowiska (zgodnie z normami).

Ogólna charakterystyka

Produkcja rolnicza realizowana jest w warunkach, jakie wyznacza środowisko przyrodnicze. Stanowi zatem grupę procesów o charakterystycznej i odrębnej specyfice. W rolnictwie, podobnie jak w innych działach produkcji, każdy proces produkcji może być rozpatrywany jako uporządkowany zbiór działań i funkcji, nazywany technologicznym procesem produkcji. Zgodnie z przyjętą definicją technologiczny proces produkcji to ustalone dla konkretnych warunków, następujące po sobie czynności i operacje technologiczne, niezbędne do wytworzenia pożądanego produktu.

Cel i przeznaczenie realizowanych w procesie produkcji rolniczej zabiegów pozwala podzielić je na:

• zabiegi podstawowe, których celem głównym jest odtworzenie zdolności produkcyjnych gleby, a ich wykonanie jest niezbędne dla uprawy większości roślin (uprawa podstawowa i nawożenie). Do wykonania tych prac stosowane są środki uniwersalne, wykorzystywane w wielu procesach produkcji roślinnej
• zabiegi specjalistyczne, których wykonanie wymaga stosowania narzędzi i maszyn o wąskiej specjalizacji (sadzenie, siew, pielęgnacja roślin oraz zbiór różnych ziemiopłodów).
  

Na wielkość produkcji roślinnej duży wpływ ma przebieg warunków agrometeorologicznych, a także nawożenie.

Znaczenie dla regionu

Produkcja roślinna

Powierzchnia zasiewów w województwie warmińsko-mazurskim w 2013 r. wyniosła 588,8 tys. ha (o 2,9% mniej niż w 2011 r.). Stanowiło to 5,7% powierzchni zasianej w kraju. Pod zasiewy zbóż przeznaczono 382,1 tys. ha (rys. 1). Zboża podstawowe z mieszankami zbożowymi były uprawiane na 365,3 tys. ha, W strukturze zasiewów stanowiły 62,0%. Ziemniaki zasadzono na powierzchni 13 194 ha (z czego 12 933 ha na polu, a 262 ha w ogrodach przydomowych). Areał uprawy buraków cukrowych zmniejszył się w ciągu roku o 15,2% i wyniósł 2,7 tys. ha. Powierzchnia uprawy rzepaku i rzepiku wyniosła 70,2 tys. ha .

Rys. 1. Powierzchnia głównych ziemiopłodów rolnych w województwie warmińsko-mazurskim w 2013 r. Źródło: Opracowanie na podstawie: Rolnictwo w województwie warmińsko-mazurskim w 2013 r., Urząd Statystyczny, Olsztyn 2014.

Plony zbóż ogółem osiągnęły poziom 39,8 dt z ha i były wyższe o 3,6% od uzyskanych w 2012 r., a także o 4,7% od średnich plonów w kraju. Plony z 1 ha wyniosły 39,4 dt, co uplasowało województwo na 7. miejscu w kraju i były wyższe od średnich plonów krajowych o 9,7% (rys. 2) .

Rys. 2. Plony głównych ziemiopłodów rolnych w województwie warmińsko-mazurskim w 2013 r.

Źródło: Opracowanie na podstawie: Rolnictwo w województwie warmińsko-mazurskim w 2013 r., Urząd Statystyczny, Olsztyn 2014.

Zbiory zbóż wyniosły 1 521,8 tys. ton i były niższe niż w 2011 r. o 1,7%. Stanowiły one 5,3% produkcji krajowej (rys. 3).

Rys. 3. Zbiory głównych ziemiopłodów rolnych w województwie warmińsko-mazurskim w 2013 r.

Źródło: Opracowanie na podstawie: Rolnictwo w województwie warmińsko-mazurskim w 2013 r., Urząd Statystyczny, Olsztyn 2014.

Produkcja zwierzęca

W województwie warmińsko-mazurskim 2013 r. w porównaniu do roku 2012 zwiększyło się stado owiec i drobiu, a zmniejszyło się pogłowie bydła i trzody chlewnej. W czerwcu 2013 r. pogłowie bydła wyniosło 451,2 tys. sztuk, w tym 199,7 tys. sztuk to krowy (44,3%). W gospodarstwach województwa warmińsko-mazurskiego utrzymywano 7,7% krajowego pogłowia bydła. W końcu lipca 2013 r. pogłowie trzody chlewnej wyniosło 520,2 tys. szt. W województwie warmińsko-mazurskim utrzymywano 4,7% krajowego pogłowia świń. Pogłowie owiec zwiększyło się w ciągu roku o 25,4%, osiągając w czerwcu 2013 r. poziom 13,7 tys. szt. W gospodarstwach województwa warmińsko-mazurskiego utrzymywano 5,5% krajowego pogłowia owiec. W czerwcu 2013 r. pogłowie drobiu w wieku powyżej 2 tygodni wyniosło 6,8 mln sztuk (było wyższe o 4,1% niż w czerwcu 2012 r.) .

Rys. 4. Pogłowie zwierząt gospodarskich w województwie warmińsko-mazurskim w 2013 r.

Źródło: Opracowanie na podstawie: Rolnictwo w województwie warmińsko-mazurskim w 2013 r., Urząd Statystyczny, Olsztyn 2014.

W 2013 r. w pogłowiu gęsi odnotowano największy wzrost – o 2,5 raza w skali roku. Stado gęsi osiągnęło poziom 716,6 tys. szt., co stanowiło 11,7% pogłowia krajowego. Województwo warmińsko-mazurskie charakteryzuje się największym pogłowiem indyków w kraju. W 2013 r. w województwie utrzymywano 145,7 tys. kaczek.

Bibliografia

Banasiak J., Przegląd pojęć i definicji w projektowaniu procesów produkcji rolniczej, "Inżynieria Rolnicza" 2008, nr 4(102), s. 53-62.
stat.gov.pl [10.10.2014]
Rolnictwo w województwie warmińsko-mazurskim w 2013 r., Urząd Statystyczny, Olsztyn 2014.
Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 1993 r. Nr 94, poz. 431, z późn. zm.)