Ząbrowo
| Ząbrowo | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | Warmińsko-Mazurskie |
| Powiat | Iławski |
| Gmina | Iława |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Ząbrowo | |
| Położenie na mapie Polski  Ząbrowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Ząbrowo (niem. Sommerau) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko – mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Iława. Niemiecka nazwa wsi – Sommerau – pojawiła się w roku 1312 zapisana w dokumencie kapituły pomezańskiej, który określał miedzy innymi granice Babięt Wielkich.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna:
W Ząbrowie występują piaski skaleniowo – kwarcowe. Eksploatowane są przez rolników. Wykorzystuje się je do zapraw murarskich jako podsypka do dróg. W Ząbrowie występuje pospółka wodno – lodowcowa. Używana jest w budownictwie do robót betoniarskich i zapraw murarskich oraz do wyrobu kręgów studziennych i pustaków.
Dzieje miejscowości:
Nie jest znana data pierwszej lokacji Ząbrowa. Na podstawie dokumentu z 1312 roku, który określał granice Babięt Wielkich, Ząbrowo wówczas zostało określone wsią. W 1324 roku, w Ząbrowie sporządzono dokument, który regulował granicę miedzy posiadłościami kapituły pomezańskiej a zakonem krzyżackim. W 1341 roku kapituła sprzedała pięć włók sołeckich Piotrowi, sołtysowi Olbrachtowa. W 1373 roku kapituła odnowiła mieszkańcom Ząbrowa przywilej lokacyjny. Wynika z niego, że we wsi były dwie karczmy, a każdy z karczmarzy płacił po trzy grzywny czynszu rocznie
Ludzie związani z miejscowością:
Zabytki:
Nawa kościoła, uznanego za zabytek architektoniczny należący do trzeciej kategorii, pochodzi z początku XVIII wieku, wieża natomiast z 1864 roku. Zabytkiem czwartej kategorii jest jedno z zabudowań gospodarskich. W 1924 roku wmurowano pamiątkową tablicę w polny głaz. Okazją do tego była 600 rocznica powstania wsi i setna rocznica uwłaszczenia. Na ząbrowskim cmentarzu zachowały się stare nagrobki z polskimi nazwiskami Derkowski, Józefski (Josewski), Majewski, Rybicki, Kukła, Murawski, Jałowski, Granica, Tadzki (Tatzki), Laskowski. Być może należy do nich zaliczyć również nazwisko Kingerske (Kingerski).
Gospodarka:
Najwyższy udział gruntów rolnych posiadała miedzy innymi wieś Ząbrowo. Działalność kółek rolniczych w dużej mierze wpłynęła na wydatny wzrost produkcji rolnej, jej unowocześnienie i intensyfikację. Od roku 1966 w kółkach rolniczych zaczęły tworzyć się międzykółkowe bazy maszynowe. Powstały między innymi w Ząbrowie. Główna działalność baz opierała się na usługach polowych (w tym chemizacyjnych). Wspomagana była również działalność gromadzkiej służby rolnej. Do jej dyspozycji zostały oddane agronomówki. Pierwszą agronomówkę otrzymało Ząbrowo w 1961 roku. Przeważająca większość lasów powiatu iławskiego, tworząca zwarty kompleks, przechodzi pasmem na północno – wschodnie części miejscowości Ząbrowo.
Kultura:
Bibliografia:
Ząbrowo, w: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 14, red. B. Chlebowski, Warszawa 1895.
Iława z dziejów miasta i powiatu, red. M. Lossman, Olsztyn 1972.
