Borawskie

Borawskie
Borawskie. Pomnik Forum historii Mazur i okolic [16.07.2014]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olecki
Gmina	Olecko
Liczba ludności (2010)	274
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Borawskie
Położenie na mapie Polski Borawskie
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Borawskie (niem. Borawsken, od 1938 r. Deutscheck) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Olecko. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko–gołdapskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 274 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Walenty Sejnowski.

Położenie

Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, we wschodniej części Pojezierza Zachodniosuwalskiego, 13 km na północny wschód od Olecka; na północ od drogi wojewódzkiej nr 653, przy granicy z województwem podlaskim. Las rozciągający się na zachód i południowy zachód od wsi zwany jest Lasem Borawskim.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów Prus Książęcych. Dokładna data jej założenia nie jest znana. W 1561 roku starosta Wawrzyniec von Halle odnowił przywilej braciom Jakubowi, Jordanowi i Sobiechowi Borawskim, w którym potwierdzał, iż ich ojciec, Piotr Borawski, zakupił za 198 grzywien sześć łanów sołeckich, zobowiązując się do założenia na 60 łanach wsi czynszowej na prawie chełmińskim; osiedleńcy mieli zapewnione 10 lat wolnizny. Można więc przyjąć, że Borawskie powstały w połowie XVI wieku. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Mieruniszkach.

Szkołę we wsi założono w pierwszej połowie XVIII wieku (około 1737–1740). W 1935 roku zatrudniony w niej był jeden nauczyciel, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 56 dzieci. Po II wojnie światowej szkołę uruchomiono ponownie w sierpniu 1945 roku jako jedną z pierwszych szkół w powiecie oleckim; pracował w niej wówczas jeden nauczyciel.

Na początku 1945 roku Borawskie zostały częściowo zniszczone w wyniku ostrzału artyleryjskiego. W pierwszych latach powojennych w tych okolicach działały oddziały zbrojne podziemia niepodległościowego. W pierwszej połowie 1946 roku zginął z ich ręki mieszkaniec wsi, członek Polskiej Partii Robotniczej; uprowadzony został również wójt gminy Bolesław Chrzanowski, któremu udało się uciec. Siedziba gminy w tym okresie znajdowała się w Szczecinkach; ostatecznie w 1950 roku gminę przemianowano na gminę Szczecinki.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1857 r. – 536 osób

• 1933 r. – 465 osób

• 1939 r. – 405 osób

Zabytki

• zespół budynków szkolnych z przełomu XIX i XX wieku: szkoła (obecnie dom) i budynek gospodarczy
• przykłady budownictwa z przełomu XIX i XX wieku (dom nr 3/4)
• cmentarz ewangelicki z XIX wieku, przy drodze do Bakałarzewa (woj. podlaskie)
• cmentarz ewangelicki z XIX wieku, na rozwidleniu dróg Bakałarzewo – Olecko (szosa) i Bakałarzewo – Borawskie (droga gruntowa)
• pomnik poświęcony działaczom PPR poległym w walce z podziemiem niepodległościowym, przed II wojną światową prawdopodobnie upamiętniał mieszkańców wsi poległych w latach 1914–1918

Bibliografia

1. Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
2. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
3. Strona Urzędu Miasta Olecko [12.11.2013]
4. Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
5. Vervaltugsgeschichte [12.11.2013]