Pelnik

Pelnik
Pelnik Olsztyńska Strona Rowerowa [15.10.2014]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
Gmina	Łukta
Liczba ludności (2010)	283
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	14-105
Tablice rejestracyjne	NOS
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Pelnik
Położenie na mapie Polski Pelnik
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Pelnik (niem. Pulfnick) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Łukta. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 283 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Irena Krzywiec .

Położenie

Miejscowość położona jest na wschodnim brzegu jeziora Isąg (Żelazne) oraz nad Pasłęką, w zachodniej części Pojezierza Olsztyńskiego. Pobliskie jeziora: Karwek (Korweskie) – 2,9 km, Babie – 3 km, Łoby (Wynkowskie) – 3 km. Na rzece Pasłęce zlokalizowany jest rezerwat bobrów.

Dzieje miejscowości

W 1543 roku majątek Pelnik zagospodarowali mieszkańcy sąsiedniego Komorowa. W roku 1600 łączny obszar, na którym gospodarzyło sześciu kmieci z Pelnika i Komorowa, obejmował 26 włók. Kmiecie nosili niemieckie nazwiska. Zobowiązani byli do płacenia po osiem grzywien czynszu od jednej włóki ziemi. Pierwsi polscy osadnicy zaczęli przybywać w okolice po zakończeniu wojny trzynastoletniej w roku 1466. Wzmożony napływ Polaków z Mazowsza był jednak dostrzegalny dopiero w XVI–XVII wieku. Na początku XVIII wieku Pelnik dotknęły skutki epidemii dżumy, pustoszącej Prusy w latach 1709–1711. Miejscowość wówczas częściowo opustoszała, ale nie znamy dokładnej liczby ofiar epidemii. Początek kolejnego stulecia okazał się równie burzliwy. W latach 1806–1807 Łukta i najbliższe okolice – łącznie z Pelnikiem – zostały spustoszone przez kwaterujące wojsko francuskie. Obecnie miejscowość, za sprawą atrakcyjnego położenia nad jeziorem Isąg, ma charakter rolniczo-turystyczny.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Zabytki

• zbiorowa mogiła trzech żołnierzy poległych w 1945 roku
• przed II wojną światową przy dawnym budynku szkoły zlokalizowany był pomnik ku czci poległych w latach 1914–1918

Turystyka

• żółty szlak rowerowy o długości 24,5 km – przebieg trasy: Łukta – Komorowo – Pelnik – Łęguty – Grazymy – Wynki – Łukta

Bibliografia

1. Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia. Mazury, Białystok 1998.
2. Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
3. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
4. Bank Danych Lokalnych GUS [29.08.2013]
5. Deutsche Verwaltungsgeschichte [29.08.2013]
6. Olsztyńska Strona Rowerowa [29.08.2013]