Nethimer

Nethimer – naczelnik (książę, kunigas) sudowskiej (jaćwieskiej) ziemi Deynowa w początkach XI w.

Nethimer i św. Brunon z Kwerfurtu

Nethimer pojawił się na kartach historii przy okazji misji chrystianizacyjnej św. Brunona z Kwerfurtu do Prus. Misjonarz dotarł do jednaj z jaćwieskich ziem, Deynowy, gdzie funkcje naczelnika pełnił Nethimer.

Gdy strażnicy złapali na granicy Prus misjonarzy (koniec lutego 1009 r.), czym prędzej zaprowadzili ich przed oblicze naczelnika Nethimera. Ten widząc przed sobą bosego wędrowca w mniszym stroju, zapewne go wyśmiał. Św. Brunon jednak przyodział bogate biskupie szaty liturgiczne i ponownie stawił się przed obliczem naczelnika. Doszło do wymiany zdań i poglądów. Wiele wskazuje na to, że Brunon przekonał Nethimera do chrześcijaństwa.

Aby mógł nastąpić chrzest, potrzebna była jednak zgoda wiecu ziemi Deynowa, który to został zwołany przez naczelnika. Misjonarz wyjaśnił zgromadzeniu cel swojej misji, zasady wiary, którą z sobą przyniósł, a także spalił wizerunki pogańskich bóstw. Ten czyn mógł się dokonać tylko przy zgodzie całego wiecu. Brunon odbył też próbę ognia, która miała zaświadczać o wyższości Boga chrześcijan nad pruskimi bogami – ogień strawił pruskie bożki, a nie dał rady spalić Brunona kroczącego przez płonący stos. Zabiegi te przekonały wiecujących do nowej wiary i wszyscy uczestnicy wiecu (300 mężczyzn) wraz z Nethimera dali się ochrzcić.

Łatwość, z jaką Nethimer dał się ochrzcić św. Brunonowi, pozwala domniemywać, iż był cichym zwolennikiem chrześcijaństwa, a próba ognia, której został poddany Brunon, była wcześniej odpowiednio przygotowana i zainscenizowana w celu przekonania reszty wiecującej starszyzny. Takie postępowanie przynieść miało Nethimerowi wymierne korzyści (umocnienie władzy), zaś starszyźnie umocnienie ich pozycji w społeczeństwie.

Po opuszczeniu Daynowy przez misjonarzy i śmierci męczeńskiej św. Brunona z Kwerfuru 9 marca 1009 r. Nethimer jako chrześcijański władca mógł pozostawać w strefie oddziaływania innego chrześcijańskiego władcy, Bolesława Chrobrego (przynajmniej do roku 1013).

Bibliografia

Grzegorz Białuński, Misja prusko-litewska biskupa Brunona z Kwerfurtu, Olsztyn 2010.
Święty Brunon. Patron lokalny czy symbol jedności Europy i powszechności Kościoła, red. A. Kopiczko, Olsztyn 2009.