List niebieski

List niebieski

List niebieski - druk zabobonny, popularny w XIX wieku wśród Mazurów, najczęściej kupowany na jarmarkach lub targach.

Wierzenia

Jako miejsce jego powstania podawano Beytanię, Betanię, Bretanię, a czasem Saint Germain. Autor druku nie jest znany. Najstarszy zachowany do czasów współczesnych druk pochodzi z 1824 roku. List miał zawierać słowa autorstwa samego Stwórcy, który za jego pośrednictwem zwracał się bezpośrednio do wiernych - co istotne z pominięciem hierarchii kościelnej i osoby duchownego. Traktowany z wielkim pietyzmem, w kręgu rodzinnym był nierzadko przekazywany z pokolenia na pokolenie. List był napisany językiem nawiązującym do biblijnego stylu. Zawierał zbiór potrzebnych do osiągnięcia zbawienia zaklęć, wskazówek, przepowiedni, znaków i ostrzeżeń. Składał się ponadto z porad dotyczących sposobów zamawiania chorób, wróżb oraz wykazu szczęśliwych i pechowych dat. Najpopularniejszym i najbardziej znanym wydawcą Listów niebieskich był mieszkaniec Pisza Antoni Gąsiorowski. Gąsiorowski publikował List niebieski również jako elementarną część popularnego zbioru Jakuba Turowskiego Klucz do bardzo ważnych Tajemnic. Druk kosztował zaledwie 6 fenigów, często nie miał nawet okładki. Mógł być wydawany w tysiącach egzemplarzy, gdyż jego popularność wśród XIX-wiecznej ludności mazurskiej była naprawdę ogromna. Kościół odnosił się do druku krytycznie, nie został jednak oficjalnie zabroniony, nie podjęto również prób zwalczenia zabobonu, zapewne ze względu na jego nikłą szkodliwość. List miał być gwarancją, że jego posiadacza ominą życiowe zagrożenia i troski.

Fragment Listu niebieskiego:

Który człowiek ten list będzie miał przy sobie albo w domu swoim w poszanowaniu i da go czytać, taki może budować na łaskę moja; błyskawica nie poruszy i nie uszkodzi go bez przyczyny. Kto na moje słowa pilnie baczyć będzie, ten do żywota wiecznego pójdzie, o którym ja sam będę wiedział i na niego będę patrzał obliczem miłosierdzia mojego.

Bibliografia

1. Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
2. Toeppen Max P., Wierzenia mazurskie, wstęp Anna Szyfer, Władysław Ogrodziński, oprac. Paweł Błażewicz,Jerzy M. Łapo, Dąbrówno 2008.