Bielistka siwa
| Bielistka siwa | |
| | |
| Leucobryum glaucum | |
| Hedw. | |
 Bielistka siwa | |
| Systematyka | |
| Królestwo | rośliny |
| Gromada | mchy |
| Klasa | prątniki |
| Rząd | widłozębowce |
| Rodzina | widłozębowate |
| Rodzaj | bielistka |
| Gatunek | bielistka siwa |
| Synonimy | |
Bielistka siwa, modrzaczek (Leucobryum glaucum Hedw.) - gatunek mchu należący do rodziny widłozębowatych (Dicranaceae).
Spis treści
Morfologia
Bielistka siwa występuje w postaci dużych, często wysokich poduszkowatych skupisk, w sprzyjających warunkach dorastających do 1 metra średnicy. Gametofit jest krótki, dorastający od 1 do 12,5 cm długości, widlasto rozgałęziony i gęsto ulistniony. Listki są wzniesione, około 3–9 mm długości, lancetowate. Sporofit ma około 8–18 mm długości i jest czerwonawy. Puszka zarodniowa jest silnie zagięta, długości 1,5–2 mm. Wieczko długości 1,5-2 mm, czerwone lub czerwonobrązowe, z ciemnoczerwonym perystomem.
Rozmieszczenie i ekologia
Roślina pospolita w prawie całym kraju - występuje w podmokłych lasach, głównie iglastych, na wilgotnych łąkach, skałach oraz wrzosowiskach (liczba jej stanowisk zmniejsza się w kierunku wschodnim). Jest to gatunek wyróżniający rozpowszechnionego na znacznej powierzchni kraju zespołu leśnego określanego jako subatlantycki bór sosnowy świeży Leucobryo-Pinetum.
Wartość użytkowa
Bielistka siwa objęta jest częściową ochroną na terenie Polski na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin.
Ciekawostki
Drzewostan zespołu Leucobryo-Pinetum tworzy sosna zwyczajna z domieszką brzozy brodawkowatej, dębu bezszypułkowego i świerka. W podszycie dominują jałowce, kruszyna i jarzębina, w runie - borówka czarna, borówka brusznica, wrzos oraz śmiałek pogięty. Bujna jest także warstwa mszysta utworzona między innymi przez rokiet, płonnik i bielistkę w miejscach bardziej wilgotnych. Miejsca suchsze i prześwietlone opanowują porosty. Zespół ten występuje niemal całej Polsce, z wyjątkiem części północno-wschodniej kraju, gdzie zastępuje go wikariant geograficzny - bór sosnowy świeży subkontynentalny (bór goryszowy) Peucedano-Pinetum, przeważający na obszarze Warmii i Mazur. Zespół ten wyróżnia udział gatunków umiarkowanie kserofilnych w runie, takich jak pomocnik baldzaszkowaty (Chimaphilia umbellata), konwalia majowa (Convallaria majalis), gorysz pagórkowy (Peucedanum oreoselinum), kokoryczka wonna (Polygonatum odoratum), sasanka otwarta (Pulsatilla patens), wężymord niski (Scorzonera humilis), nawłoć pospolta (Solidago virgaurea). Jego charakterystyczna cechą jest ponadto brak bielistki siwej w warstwie mszystej.
Bibliografia
H. Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Flora Polski. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa: 2003.
W. Matuszkiewicz, P. Sikorski, W. Szwed, M. Wierzba: Zbiorowiska roślinne Polski. Lasy i zarośla. Warszawa: PWN, 2012.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin. [1]
A. Stebel: Bielistka siwa Leucobryum glaucum (Hedw.) Angstr. W: Biblioteka Monitoringu Środowiska, 52-62. [2]
Linki zewnętrzne
http://pl.wikipedia.org/wiki/Bielistka_siwa
http://pl.wikipedia.org/wiki/Suboceaniczny_b%C3%B3r_sosnowy_%C5%9Bwie%C5%BCy
http://pl.wikipedia.org/wiki/Kontynentalny_b%C3%B3r_sosnowy_%C5%9Bwie%C5%BCy
