Poryblin jeziorny
| Poryblin jeziorny | |
| | |
| Isoëtes lacustris | |
| L. | |
 Poryblin jeziorny, źródło: Thomé Otto Wilhelm, Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz, 1885 | |
| Systematyka | |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | rośliny naczyniowe |
| Gromada | widłaki |
| Klasa | widłaki różnozarodnikowe |
| Rząd | porybliny |
| Rodzina | poryblinowate |
| Rodzaj | poryblin |
| Gatunek | poryblin jeziorny |
| Synonimy | |
Poryblin jeziorny (Isoëtes lacustris L.) – roślina należąca do paprotników różnozarodnikowych (klasa Isoëtopsida).
Morfologia
Niewielka roślina wodna (hydrofit). Składa się z krótkiej, bulwiastej łodygi (od 5 do 15 cm wysokości) oraz wąskich, szydlastych liści (długości do 20 cm) ułożonych rozetkowato. Z dolnej części pędu wyrastają kłącza, które po pewnym czasie odpadają, a na ich miejscu powstają następne. Poryblin rozmnaża się przez podział kłącza oraz przez zarodniki. Zarodnie (wytwarzające różnopłciowe zarodniki) ukryte są w rozszerzonych nasadach blaszek liściowych.
Rozmieszczenie i ekologia
Poryblin jest gatunkiem borealno-europejskim. W Polsce spotykany jest niezwykle rzadko, głównie na północy kraju w pasie pojezierzy (najliczniejsze stanowiska występują na Pomorzu Zachodnim). Ponadto został stwierdzony na oderwanym stanowisku w Wielkim Stawie w Karkonoszach, które jest najdalej na południe wysuniętym stanowiskiem tego gatunku.
Poryblin występuje jedynie w jeziorach o wodach ubogich w składniki pokarmowe (oligotroficznych), charakteryzujących się dużą przejrzystością. Rośnie kępami, w warunkach naturalnych często w wielkich skupieniach, na podłożu piaszczystym lub piaszczysto-mulistym, najczęściej na głębokości od 3 do 4 m.
Na Warmii i Mazurach poryblin jeziorny występował do niedawna na trzech poznanych stanowiskach. Do najbardziej znanych należały jezioro Tyrsko w Olsztynie oraz jezioro Czarne pod Ostródą. Obydwa objęto ochroną jako rezerwaty przyrody w 1957 r. W wyniku wyginięcia tego gatunku w jeziorze Tyrsko straciło ono status rezerwatu w 1987 r. Gatunek ten wyginął prawdopodobnie także na pozostałych stanowiskach w regionie.
Wartość użytkowa
Jako rzadko spotykany i interesujący dla nauki gatunek poryblin jeziorny objęty jest w Polsce ochroną gatunkową. Jednocześnie jest rośliną narażoną na wymarcie (kategoria "V" na czerwonej liście).
Zobacz też
pl.wikipedia.org, Poryblin jeziorny [22.05.2014]
jezioro.com.pl [22.05.2014]
Bibliografia
Polakowski Benon, Świat roślinny Warmii i Mazur, Olsztyn 1971.
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, Red list of the vascular plants in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11-20.
