Żyłkowiec różowawy
Żyłkowiec różowawy (Rhodotus palmatus (Bull.: Fr.) R. Maire) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny Physalacriaceae, rzędu pieczarkowców (Agaricales)
Owocnik
Kapelusz 4-8 cm średnicy, mocno wypukły, później spłaszczony, z zawiniętym brzegiem, jasnopomarańczowy do ciemnoróżowego, z elastyczną, galaretowatą, zmarszczoną powierzchnią. Blaszki zatokowato wcięte, gęste, płowożółte lub czerwonawe, z krótszymi flaszeczkami. Trzon 2-5 x 0,5-1 cm, mimośrodkowy lub boczny, białawy do różowego, pokryty białymi włókienkami. Miąższ gruby, jasny, o owocowym zapachu i bardzo gorzkim smaku. Wysyp zarodników różowy.
Rozmieszczenie i ekologia
Gatunek szeroko rozpowszechniony, znany ze wschodniej części Ameryki Północnej, Afryki Północnej, Europy, Azji oraz z Tasmanii. Na całym obszarze występowania jest gatunkiem rzadkim. W Polsce znany jest współcześnie tylko z jednego stanowiska w Puszczy Białowieskiej.
Owocniki pojawiają się od września do grudnia. Wyrastają w kępach na pniakach i zwalonych pniach drzew, zwłaszcza wiązów (w Europie notowany także na kasztanowcach i dębach).
Wartość użytkowa
W zależności od źródła informacji, określany jako gatunek niejadalny lub o nieznanych właściwościach.
Ciekawostki
W 1916 roku gatunek ten został stwierdzony przez niemieckiego mykologa Kaufmanna w Elblągu (jako Pleurotus subpalmatus). Przez prawie sto lat nie był notowany z obszaru Polski. Całkiem niedawno stwierdzony został ponownie w naszym kraju w Puszczy Białowieskiej.
Żyłkowiec różowawy jest grzybem uznanym za wymierający na obszarze Polski (Kategoria "E" na Czerwonej Liście).
Nieco częstszemu, w skali lokalnej, występowaniu tego gatunku może sprzyjać masowe wymieranie wiązów zakażonych grzybem Ophiostoma ulmi (syn. Ceratocystis ulmi), powodującym tzw. holenderska chorobę wiązów (naczyniowa choroba wiązu, grafioza wiązu). Choroba ta była w nieodległej przeszłości przyczyną masowego wymierania wiązów w Europie (od 1910 r.) i Ameryce Północnej (od 1930 r.).
Bibliografia
A. Bujakiewicz: 'Rhodotus palmatus (Bull.: Fr.) R. Maire. W: W. Wojewoda (red.), Atlas of the geographical distribution of fungi in Poland 2: 95-98, 2002. Kraków: W. Szafer Institute of Botany Polish Academy of Sciences.
D. Pegler: Grzyby Polski i Europy. Wrocław: Larousse Polska, 2003.
A., Bujakiewicz, J. Nita: Żyłkowiec różowawy Rhodotus palmatus (Bull.: Fr.) R. Maire) – mieszkaniec białowieskich ostępów. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 60(5), 2004: 82-85.
http://en.wikipedia.org/wiki/Rhodotus
http://www.grzyby.pl/gatunki/Rhodotus_palmatus.htm
