Jan Baczewski
| Jan Baczewski | |
| | |
| Data i miejsce urodzenia | 13 XII 1890 r. Gryźliny k. Olsztyna |
| Data i miejsce śmierci | 20 VI 1958 r. Gdańsk |
Jan Baczewski (ur.13 XII 1890 r. w Gryźlinach k. Olsztyna, zm. 20 VI 1958 r. w Gdańsku) – organizator szkolnictwa polskiego, działacz ruchu polskiego w Niemczech.
Spis treści
Życiorys
Szkoła i wykształcenie
Absolwent gimnazjum w Braniewie i szkoły rolniczej w Olsztynie.
Praca
Inicjator powstania 17 szkół polskich w południowej Warmii. W sejmie pruskim (1922-1928) walczył o prawa Polaków i innych mniejszości narodowych w Niemczech.W wyniku jego działań, sejm pruski wydał ordynację szkolną dla mniejszości narodowych, dzięki której powstało 66 szkół i 2 gimnazja Niemczech oraz 15 szkół na Warmii.
Od 1945 r. był burmistrza Dębna Lubuskiego oraz posłem do Sejmu Ustawodawczego (1947-1952) z ramienia ZSL.
Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna
Jan Baczewski był sekretarzem Polskiej Partii Ludowej, kierownik Warmińskiego Komitetu Plebiscytowego (1919).Był zwolennikiem ustalenia granic Polski z Niemcami w oparciu o prawa historyczne. Współzałożyciel Związku Polaków w Prusach Wschodnich (1920) i Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego na Warmię, kierownikiem IV Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech, obejmujący Prusy Wschodnie. Był również członkiem Rady Nadzorczej Związku Spółdzielni Polskich w Niemczech. Pomimo jego zaangażowania, kierownictwo Związku Polaków pozbawiło go wszystkich stanowisk.
Ciekawostki
Urodził się i wychował w wielodzietnej rodzinie katolickiej. Syn rolnika Jana i Anny. Po wybuchu II wojny światowej został aresztowany i osadzony w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen (1939 - 1945). W 1961 roku ukazał się jego pamiętnik pt. Wspomnienie Warmiaka. Uważał, że być Polakiem w Polsce to łatwo, być Polakiem w Niemczech to trudniejsze, ale być Polakiem w Niemczech i walczyć o polskość, to już trzeba zapisać na osobnej kartce. Jest patronem Publicznej Szkoły Podstawowej SPSK w Gryźlinach.
Bibliografia
Chłosta Jan, Ludzie Olsztyna, Olsztyn 2003, s. 8.
Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla (od połowy XV w. do 1945 roku), Warszawa 1963, s. 7–8.
Zobacz też
http://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Baczewski, [25 XI 2013]
