Kapliczki w Lubominie
| Wielka architektura sakralna | |
| | |
| typ obiektu: | kościół |
| datacja: | 1763 |
| powiat: | nowo miejski |
| gmina: | Lubawa |
| miejscowość: | Rożental |
| parafia: | rzymsko-katolicka |
Kościół
Położenie
Opis
Ciekawostki
Bibliografia
We wsi i w okolicach wyjątkowo duża liczba szesnastu kapliczek. Znaczna część kapliczek jest utrzymana w powszechnym i prostym typie budowli, występującym już od XVIII wieku i z powodzeniem realizowanym w XIX wieku. Charakteryzował się on zwartą bryłą o gładkich i pobielonych ścianach, z jedną lub dwiema wnękami w elewacji frontowej. Całość nakryta była dwuspadowym dachem. Tego typu cztery kapliczki znajdują się w samej wsi, a kolejne trzy przy drogach do Samborka i Bieniewa. Do najstarszych obiektów można zaliczyć kapliczkę o charakterystycznej, znacznie uproszczonej bryle nakrytej dachem pulpitowym, która wykazuje analogie do podobnie datowanych obiektów jak np. dwóch kapliczek w Głotowie. Przy drodze do Karbowa, otoczona lipami kapliczka z 1850 roku prezentuje dość rzadki typ budowli z wysoką wnęką z wejściem do środka. Flankujące wnękę pilastry z kapitelami, wspierające trójkątny fronton, są odwołaniem do klasycznego porządku. Późniejszym czasem powstania charakteryzują się kapliczki, o smukłej bryle, odmiennym kształcie wnęk i zastosowanym bogactwem detalu. Na 2. połowę XIX wieku lub nawet początek wieku XX można datować trzy kapliczki, znajdujące się w pobliżu kościoła i w południowej i północnej części wsi. Także z tego okresu są cztery kolejne występujące na koloniach. Są one murowane z czerwonej cegły licowej i sporadycznie otynkowane. O cechach neogotyckich tych kapliczek świadczą ostrołukowe wnęki, sterczyny, schodkowe szczyty. W tej grupie zawiera się kapliczka usytuowana przy domie nr 16, która założona została na rzucie kwadratu. Jej korpus opinają w narożach lizeny, pomiędzy którymi znajduje się od frontu ostrołukowa wnęka, a po bokach blendy. Całość przekryta wielospadowym dachem z trójkątnymi szczytami z czterech stron.
W centrum wsi, na placu przed kościołem parafialnym wysoka, nakryta czterospadowym, stromym dachem kapliczka z ażurowym prześwitem, w której umieszczono figurę Chrystusa Zmartwychwstałego. Kapliczka ta pierwotnie pełniła funkcję pomnika poświęconego poległym w I wojnie światowej. Tego dowodzi archiwalne zdjęcie z wieńczącą dach formą Krzyża Żelaznego.
Bibliografia
Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku.
Kuprjaniuk Stanisław, Liżewska Iwona, Warmińskie kapliczki, Olsztyn 2012.
