Karwik

Karwik
Karwik. Mogiły żołnierzy niemieckich poległych w 1915 roku
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Pisz
Liczba ludności (2010)	195
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-200
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Karwik
Położenie na mapie Polski Karwik
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Karwik(niem. Karwik) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Mazurskiej. Miejscowość leży w odległości 5 km na północ od Pisza, na południowym brzegu Jeziora Seksty i nad Kanałem Jeglińskim. Na łąkach na południe od wsi znajduje się jeziorko Smolak (około 5 ha).

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w 1804 roku. Nazwa pochodzi z języka pruskiego: curvis – wół, co może wskazywać na istnienie osady już w średniowieczu. W 1845-1849 wybudowano tu śluzę z jazem na Kanale Jeglińskim, który łączy jeziora Roś i Seksty, śluza zaś wyrównuje około metrową różnicę poziomów między nimi. W 1864 roku Karwik był zamieszkany przez 86 osób. Po trzech latach liczba mieszkańców wzrosła tylko do 87 osób. W 1939 roku wieś liczyła już jednak 312 mieszkańców. Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Mariusz Olender.

Gospodarka

Wieś ma charakter miejscowości turystyczno-wypoczynkowej; znajduje się tu kilka gospodarstw agroturystycznych i pensjonatów.

Ludzie związani z miejscowością:

• W Karwiku szkołę ukończył Gustaw Optacy (1891-1979), społecznik, leśnik, miłośnik tradycji i historii regionu

Zabytki:

• Kompleks śluzy, jazu i strażnicy wodnej z połowy XIX wieku; w 1995 roku wyremontowany
• Pięć zabytkowych chałup mazurskich z końca XIX wieku (nr 9, 10, 25, 33, 40)
• Park dworski z przełomu XIX i XX wieku
• Dawny cmentarz ewangelicki z drugiej połowy XIX wieku
• Mogiły wojenne z okresu I wojny światowej, przy kanale. Miejsce spoczynku 15 żołnierzy niemieckich i 3 cywilnych ofiar
• Mogiła wojenna z okresu I wojny światowej, w lesie
• Dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, Karwik-Księdzówka

Bibliografia:

1. Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia. Mazury, Białystok 1998.
2. Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, s. 83-157.
3. Mazury. Przewodnik Pascala, Bielsko-Biała 2006.
4. Pawlicki Ryszard Wojciech, Cmentarze i mogiły wojenne z okresu pierwszej wojny światowej na obszarze byłego powiatu piskiego, Znad Pisy, nr 4, 1996, s. 49-69.
5. Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
6. Bank Danych Lokalnych GUS:http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 10.09.2013]
7. Gminna Ewidencja Zabytków www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc [data dostępu: 10.09.2013]
8. Olsztyńska Strona Rowerowa: http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/karwik [data dostępu: 10.09.2013]

Przypisy