Towarzystwo Mazurskiej Inteligencji Ludowej

Towarzystwo Inteligencji Mazurskiej
Rok założenia	1871

Towarzystwo Inteligencji Mazurskiej - tajna organizacja, powstała w 1871 roku z inicjatywy Wojciecha Kętrzyńskiego, przekształcona rok później w Komitet Niesienia Pomocy Mazurom, a ostatecznie w Centralny Komitet dla Mazur, Śląska i Pomorza. Towarzystwo było kontynuatorem założeń powstałego w 1869 roku Towarzystwa Moralnych Interesów w Toruniu

Historia

Powstanie organizacji wiązało się w znacznym stopniu ze wzrostem zainteresowania Mazurami wśród redaktorów "Dziennika Poznańskiego oraz Gazety Toruńskiej. Kamieniem milowym okazała się jednak rozprawa Wojciecha Kętrzyńskiego O Mazurach oraz jego postawa w kwestii połączenia Mazurów ze sprawami polskimi. Jednym z najważniejszych postulatów, które wyznaczyły kierunek działań ruchu polskiego stało się zagadnienie stosunku wyznania oraz obieranych metod agitacji. Zarówno gwałtowna ingerencja ruchu polskiego w sferę tożsamości i kwestię religijne mogłaby bowiem doprowadzić (i w przyszłości nierzadko doprowadzała) do wzrostu niechęci i nieufności wobec intencji Polaków. A to mogłoby już łatwo zostać wykorzystane przez władze niemieckie. Apelował o rozwagę w kwestii kształtowania przywiązania ludności mazurskiej do polskiej kultury, świadomości pochodzenia. Kętrzyński podkreślał znaczenie niepowtarzalności kultury mazurskiej, a jednocześnie wskazywał niebezpieczeństwo szybkiego i nieodwracalnego procesu zniemczania,

Cele i zadania organizacji

Jednym z zadań Towarzystwa było wniknięcie w strukturę ludnościową Mazur, poznanie sytuacji społecznej, ekonomicznej i kulturowej. Organizacja zamierzała się opierać na przedstawicielach miejscowej inteligencji, rodowitych Mazurach, utożsamiających się z polskością. Takie warunki spełniał między innymi Marcin Giersz. Giersz miał przyjąć obowiązki redaktora gazety, w której tekstach przeważać miał wątek związany ze staraniami o wprowadzenie języka polskiego w placówkach szkolnych. Kwestie narodowe, sprawy polskie miały być przedstawiane w sposób stonowany. Jednak plany włączenia Giersz w działalność Towarzystwa. Szalę na jego niekorzyść miała przeważyć ostatecznie jego postawa w kwestiach religijnych i narodowych. Kolejną, bezpośrednią przyczyną stał się fakt, że funkcję nieoficjalnego redaktora miał pełnić sam Kętrzyński.Górę wzięła jednak ambicja Giersza, pragnącego posiadać własne pismo.

Działalność

...

Osoby związane z organizacją

...

Bibliografia

1. Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.
2. Jasiński Grzegorz, Mazurzy w drugiej połowie XIX wieku, Olsztyn 1994.
3. Kasparek Norbert, Problematyka Prus Wschodnich w myśli politycznej Ignacego Prądzyńskiego, Studia z Dziejów Polskiej Myśli Politycznej, t. I, 1989, S. 5-32.
4. Kasparek Norbert, Prusy Wschodnie w wielkopolskim czasopiśmiennictwie u schyłku lat trzydziestych i w pierwszej połowie czterdziestych XIX w., Studia z Dziejów Polskiej Myśli Politycznej, t. II, 1990, s. 103-122.
5. Kętrzyński Wojciech,O Mazurach, oprac. i wydał Janusz Jasiński, Olsztyn 1968.
6. Wrzesiński Wojciech, Warmia i Mazury w polskiej myśli politycznej 1864-1945, Warszawa 1984.

Zobacz też

...