Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL) – jeden z pięciu krajowych programów operacyjnych w oparciu o które wdrażane są fundusze unijne 2007-2013. Rolę instytucji zarządzającej pełni Minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego.
Informacje podstawowe
Jest to drugi, co do wielkości alokacji, krajowy program operacyjnym. Obejmuje on całość interwencji Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) w Polsce w latach 2007-2013. Głównym celem Programu jest wzrost zatrudnienia i spójności społecznej, co ma być osiągnięte poprzez:
- podniesienie poziomu aktywności zawodowej oraz zdolności do zatrudnienia osób bezrobotnych i biernych zawodowo;
- zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego;
- poprawę zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw do zmian zachodzących w gospodarce;
- upowszechnienie edukacji społeczeństwa na każdym etapie kształcenia przy równoczesnym zwiększeniu jakości usług edukacyjnych i ich silniejszym powiązaniu z potrzebami gospodarki opartej na wiedzy;
- zwiększenie potencjału administracji publicznej w zakresie opracowywania polityk i świadczenia usług *wysokiej jakości oraz wzmocnienie mechanizmów partnerstwa;
- wzrost spójności terytorialnej.
Środki zarezerwowane na realizację PO KL dofinansowują tzw. projekty „miękkie” , obejmujące m.in.: szkolenia, doradztwo, realizację kampanii promocyjnych czy przyznanie jednorazowych środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej.
Program składa się z 10 Priorytetów, realizowanych zarówno na poziomie centralnym (priorytety I-V), jak i regionalnym (VI-IX). Powodem przyjęcia takiego rozwiązania było założenie o większej efektywności programów wdrażanych regionalnie, a także fakt dużego zróżnicowania regionalnego w Polsce.
Jako wyznacznik przyjęto, iż w ramach komponentu centralnego wsparciem obejmowane są systemy i struktury (np. system egzaminów zewnętrznych czy struktury Publicznych Służb Zatrudnienia). Wsparcie to, kierowane do grup o jednolitych potrzebach w skali kraju, ma charakter ogólnopolski i ponadregionalny. Taki podział uwarunkowany jest porządkiem prawnym i funkcjonującymi na szczeblu centralnym wyspecjalizowanymi instytucjami realizującymi zadania dla konkretnych grup docelowych lub podmiotów. Odnosi się to m.in. do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), realizującego zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) właściwej dla zadań z zakresu wsparcia dla przedsiębiorstw oraz OHP, które realizują działania w zakresie aktywizacji zawodowej młodzieży, a także przeciwdziałania marginalizacji i wykluczenia tej grupy społecznej. W ramach komponentu centralnego wsparcie jest udzielane za pomocą instrumentów zawartych w stosownych ustawach.
W komponencie regionalnym pomoc kierowana jest bezpośrednio do osób i grup społecznych z terenu danych regionów. Podział środków finansowych pomiędzy województwa w ramach komponentu regionalnego został dokonany na podstawie liczby mieszkańców województwa, stopy bezrobocia, liczby małych i średnich przedsiębiorstw zarejestrowanych w województwie, liczby osób utrzymujących się z rolnictwa oraz wskaźnika regionalnego zróżnicowania PKB na głowę mieszkańca. Dodatkowe wsparcie finansowe otrzymało pięć województw Polski Wschodniej, w celu przyśpieszenia procesów rozwojowych i pełniejszego włączenia się tych obszarów w procesy tworzenia wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. W efekcie zastosowanego algorytmu podział alokacji ogółem na województwa ukształtował się następująco:
- dolnośląskie – 499,18 mln euro;
- kujawsko-pomorskie – 453,35 mln euro;
- lubelskie – 547,31 mln euro;
- lubuskie – 184,28 mln euro;
- łódzkie – 517,71 mln euro;
- małopolskie – 610,10 mln euro;
- mazowieckie – 935,32 mln euro;
- opolskie – 229,93 mln euro;
- podkarpackie – 494,56 mln euro;
- podlaskie – 267,693 mln euro;
- pomorskie – 401,13 mln euro;
- śląskie – 759,43 mln euro;
- świętokrzyskie – 360,31 mln euro;
- warmińsko-mazurskie – 390,354 mln euro;
- wielkopolskie – 625,27 mln euro;
- zachodniopomorskie – 377,20 mln euro.
Ogółem, na realizację Programu wyasygnowano kwotę ponad 11,7 mld euro, w tym wkład finansowy Europejskiego Funduszu Społecznego to ponad 10,0 mld euro, a pozostałe 1,7 mld euro stanowią środki krajowe [1].
Na strukturę Programu składa się 10 osi priorytetowych:
- Zatrudnienie i integracja społeczna - 430,26 mln euro EFS;
- Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących - 671,93 mln euro EFS;
- Wysoka jakość systemu oświaty - 674,67 mln euro EFS;
- Szkolnictwo wyższe i nauka - 837,56 mln euro EFS;
- Dobre rządzenie - 487,35 mln euro EFS;
- Rynek pracy otwarty dla wszystkich - 2.063,71 mln euro EFS;
- Promocja integracji społecznej - 1.363,01 mln euro EFS;
- Regionalne kadry gospodarki - 1.394,07 mln euro EFS;
- Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach - 1.684,51 mln euro EFS;
- Pomoc techniczna - 400,29 mln euro EFS.
PO KL w woj. warmińsko-mazurskim
Komponent regionalny PO KL wdrażany jest na Warmii i Mazurach przez dwie instytucje, tj.:
- Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Departament Europejskiego Funduszu Społecznego (instytucja pośrednicząca odpowiedzialna za priorytety VII, VIII – działanie 8.2, IX);
- Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie (instytucja pośrednicząca II stopnia odpowiedzialna za priorytety VI, VIII – działanie 8.1) [2].
W latach 2012-2013 beneficjenci z woj. warmińsko-mazurskiego podpisali 4103 umowy na realizację projektów współfinansowanych środkami z PO KL, w tym w komponencie regionalnym 3890 (tab. 1).
| 2012 | 2013 | |
|---|---|---|
| Zatrudnienie i integracja społeczna | 4 | 7 |
| Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących | 55 | 55 |
| Wysoka jakość systemu oświaty | 35 | 45 |
| Szkolnictwo wyższe i nauka | 0 | 0 |
| Dobre rządzenie | 89 | 102 |
| Rynek pracy otwarty dla wszystkich | 929 | 1047 |
| Promocja integracji społecznej | 493 | 728 |
| Regionalne kadry gospodarki | 610 | 782 |
| Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach | 1108 | 1333 |
| Pomoc techniczna | 4 | 4 |
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS.
W ramach PO KL 2007-2013 beneficjenci z woj. warmińsko-mazurskiego zrealizowali projekty na łączną kwotę 1.831.676.024,92 zł. Woj. warmińsko-mazurskie na tle pozostałych regionów Polski w zakresie wartości projektów zrealizowanych w ramach PO KL zaprezentowano na rysunku 1. Wartość projektów zrealizowanych w latach 2011-2012 przy współudziale środków z charakteryzowanego Programu, w podziale na osie priorytetowe zestawiono w tabeli 2.
Rys. 1. Wartość projektów współfinansowanych środkami z PO KL – woj. warmińsko-mazurskie na tle kraju (stan na koniec 2013 r.)
Źródło: opracowanie własne na podstawie: http://www.mojapolis.pl/ [1.07.2014]
| 2011 | 2012 | 2013 | |
|---|---|---|---|
| Zatrudnienie i integracja społeczna | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
| Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących | 2551102,76 | 12842292,69 | 18499205,97 |
| Wysoka jakość systemu oświaty | 2503313,99 | 12974047,71 | 47082864,43 |
| Szkolnictwo wyższe i nauka | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
| Dobre rządzenie | 10164914,17 | 17560197,49 | 26706862,21 |
| Rynek pracy otwarty dla wszystkich | 55769292,07 | 91311431,35 | 109936455,05 |
| Promocja integracji społecznej | 25521859,20 | 39537263,64 | 57243675,61 |
| Regionalne kadry gospodarki | 83681414,74 | 130999238,91 | 178141968,11 |
| Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach | 109881771,23 | 163330895,04 | 200464985,96 |
| Pomoc techniczna | 26142495,23 | 26142495,23 | 26142495,23 |
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS.
Bibliografia
http://www.efs.gov.pl/OrganizacjaFunduszyEuropejskich/Strony/Instytucjewprogramach.aspx [1.07.2014]
http://www.mojapolis.pl/ [1.07.2014]
>Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Przypisy
