Jerzy Zaborowski

Płk MO dr hab. Jerzy Zaborowski (ur. 19 stycznia 1936r. w Janowie w powiecie przasnyskim)

Komendant Wydziału Porządku Publicznego Akademii Spraw Wewnętrznych – wydział zamiejscowy w Szczytnie (1 X 1989 – 18 V 1990)

Życiorys

Szkoła i wykształcenie

Jerzy Zaborowski urodził się 19 stycznia 1938r. w Janowie pow. Przasnysz. Pod koniec II Wojny Światowej został wywieziony wraz z rodzicami do Prus Wschodnich. Po zakończeniu wojny rodzina powróciła do Janowa, gdzie ojciec J. Zaborowskiego wstąpił do MO. Jerzy Zaborowski w 1951 r. ukończył szkołę podstawową w Chorzelach, a w 1955 r. Liceum Ogólnokształcące w Przasnyszu. W 1967 r. podjął zaoczne studia na Zawodowym Studium Administracji, na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Ukończył je w 1970 r. uzyskując dyplom ukończenia studiów pierwszego stopnia. Bezpośrednio po tym został przyjęty na zaoczne studia na Studium Administracji Wydziału Prawa i Administracji, które ukończył w 1972 r. uzyskując dyplom magistra administracji.

Praca

Jerzy Zaborowski po uzyskaniu świadectwa dojrzałości podjął starania o przyjęcie do MO. Zakończyły się one powodzeniem. Służbę rozpoczął 5 sierpnia 1955 r. na stanowisku milicjanta Batalionu Patrolowego Komendy Wojewódzkiej MO w Warszawie, przydzielonego do pracy na posterunku w Dzierzgowie pow. Przasnysz. 1 września został skierowany do Szkoły Oficerskiej MO w Szczytnie. Po jej ukończeniu przydzielono go do służby w Komedzie Powiatowej MO w Grójcu. Tam początkowo pełnił obowiązki komendanta posterunku MO w Goszczynie, a następnie przeniesiono go do referatu operacyjno-dochodzeniowego w KP MO w Grójcu. Z jednostka tą był związany aż do 1972 r., pełniąc w niej następujące funkcje: kierownika referatu operacyjno-dochodzeniowego do walki z przestępczością gospodarczą, zastępcy komendanta, a od czerwca 1968 r. komendanta tej jednostki. W tym czasie był awansowany na kolejne stopnie oficerskie. Pierwszy z nich podporucznika MO uzyskał 3 lipca 1959 r., ostatni, na stopień pułkownika MO – 15 października 1978 r.

J. Zaborowski, mimo pomyślnie rozwijającej się służby, postanowił uzupełnić wykształcenie, co wpłynęło zasadniczo na jego dalsze losy zawodowe. W 1967 r. podjął zaoczne studia, które ukończył w 1972r. uzyskując dyplom magistra administracji. Bezpośrednio po ukończeniu studiów został przeniesiony do nowoutworzonej Akademii Spraw Wewnętrznych na stanowisko starszego wykładowcy w Instytucie IV (Porządku Publicznego). Jednocześnie przystąpił do przygotowywania rozprawy doktorskiej pod kierunkiem jedno z najbardziej znanych wówczas administratywistów, prof. Jerzego Starościaka. Pracę tę na temat „Prawne środki zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego”, napisał i obronił bardzo sprawnie, bo już 2 września 1974 r., uzyskując stopień doktora nauk prawnych, w zakresie prawa administracyjnego. To z kolei było podstawą do awansowania go w Akademii Spraw Wewnętrznych na stanowisko adiunkta. 1 kwietnia 1981 r., został mianowany na stanowisko kierownika Zakładu, a jednocześnie zastępcy dyrektora Instytutu IV, a 1 XII 1986 r. objął stanowisko dyrektora tego Instytutu.

W Akademii Spraw Wewnętrznych J. Zaborowski zyskał opinię bardzo dobrego dydaktyka, a zarazem sprawnego organizatora. Kontynuował też prace badawcze, m.in. w ramach Centralnego Programu Badań Podstawowych na lata 1986-1990, w zespole profesora Franciszka Ryszki. Dorobek ten pozwolił mu przystąpić do postępowania habilitacyjnego, którego podstawą stała się praca „Milicja Obywatelska. Studium administracyjno-prawne”. Kolokwium habilitacyjne odbyło się 11 stycznia 1989 r. przed Radą Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie, która podjęła uchwałę o nadaniu mu stopnia doktora habilitowanego nauk prawnych w zakresie prawa administracyjnego. W czerwcu tego roku uchwałę tę zatwierdziła Centralna Komisja Kwalifikacyjna do Spraw Kadr Naukowych przy Prezesie Rady Ministrów.

Uzyskanie przez J. Zaborowskiego stopnia dr hab. zbiegło się z reformą wyższego szkolnictwa zawodowego resortu spraw wewnętrznych. Jej istotą było włączenie dwóch samodzielnych Wyższych Szkół Oficerskich MSW – w Legionowie i Szczytnie, do Akademii Spraw Wewnętrznych, jako jej zamiejscowych wydziałów. Ponieważ dotychczasowy komendant szczycieńskiej placówki S. Biczysko, zdystansował się wobec tych zmian, pojawiła się konieczność wskazania jego następcy, od którego oczekiwano m.in. posiadania habilitacji. Liczba kandydatów legitymujących się takimi kompetencjami była bardzo ograniczona. Kandydatura J. Zaborowskiego była więc bardzo naturalna, tym bardziej że w pracy badawczej zajmował się głównie Milicją Obywatelską, a więc tą służbą na potrzeby której kształciła szkoła w Szczytnie.

J. Zaborowski objął funkcję komendanta Wydziału Porządku Publicznego Akademii Spraw Wewnętrznych – wydział zamiejscowy w Szczytnie, w dniu 1 października 1989 r. W nowym miejscu pracy – po raz pierwszy zapewne w jego karierze zawodowej, nie osiągnął niezbędnego porozumienia z podwładnymi. Zdecydowały o tym głównie przeprowadzone arbitralnie zmiany, w wyniku których WSO MSW straciła samodzielność. Było to kontestowane przez jej pracowników, którzy część winy za to złożyli na nowego komendanta – przybysza z Akademii Spraw Wewnętrznych, która ich wchłonęła. Osiągnięciu porozumienia nie służyła też atmosfera transformacji ustrojowej w Polsce, negująca rzeczy minione i sprzyjająca różnorodnym inicjatywom oddolnym. Takie pojawiły się też w Szczytnie, tym bardziej, że po przekształceniu Milicji Obywatelskiej w Policję, pojawiła się również kwestia budowy nowej struktury szkolnictwa policyjnego. Środowisko szczycieńskie było rzecznikiem usytuowania właśnie tam samodzielnej szkoły wyższej o profilu policyjnym. J. Zaborowski jako przybysz z zewnątrz nie mógł zostać liderem forsującym takie rozwiązanie. Będąc coraz bardziej izolowanym zwrócił się 4 maja 1990 r. do ministra spraw wewnętrznych o zwolnienie ze służby w MO w związku z nabyciem praw emerytalnych. Minister przychylił się do tej prośby, w rezultacie czego J. Zaborowski został z dniem 18 maja 1990 r. zwolniony ze służby, a tym samym ze stanowiska komendanta Wydziału Porządku Publicznego Akademii Spraw Wewnętrznych – wydział zamiejscowy w Szczytnie.

Działalność naukowa

J. Zaborowski po zwolnieniu ze służby prowadził bardzo czynne życie zawodowe. O zatrudnienie go zabiegały zarówno uczelnie niepaństwowe, jak i państwowe. Przez blisko 10 lat był m.in. profesorem na Wydziale Prawa i Administracji UWM w Olsztynie, a także w innych uczelniach. Nie zawiesił też co naturalne badań, publikując ich rezultaty zarówno w pracach zwartych jak i periodykach. Jest m.in. współautorem cieszącego się dużym powodzeniem wśród studentów podręcznika Zarys prawa, który kilkakrotnie wznawiano.

Bibliografia

• A IPN, sygn. 0 242/2964, Akta osobowe J. Zaborowskiego;
• Majer P., Od Ośrodka Oficerów Milicji Obywatelskiej do Wydziału Porządku Publicznego Akademii Spraw Wewnętrznych. Podstawowe przeobrażenia milicyjnej placówki dydaktycznej w Szczytnie w latach 1954-1990, [w:] 50-lecie oficerskiego szkolnictwa policyjnego w Szczytnie (1954-2004), red. nauk. M. Goettel, A. Misiuk, Szczytno 2004;
• Olejniczak Z., WSO MSW im gen. Franciszka Jóźwiaka – Witolda, [w:] Zeszyty Naukowe WSO MSW 1984, nr 45 – 46, s. 235 – 236.
• Piotrowski P., Przemiany w MSW w latach 1989-1990, [w:] Biuletyn IPN 2004, nr 4;
• W służbie narodu, tygodnik Komendy Głównej MO.Tom (dyskusja) 10:34, 18 wrz 2013 (CEST)