Litwinki

Litwinki
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko - mazurskie
Powiat	nidzicki
Gmina	Nidzica
Sołectwo	Litwinki
Liczba ludności (Pole-obowiązkowe)	Pole-obowiązkowe
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Tablice rejestracyjne	NNI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Litwinki
Położenie na mapie Polski Litwinki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Litwinki (Littow, Littowa, Littisdorf, niem. Litwinken, Littfinken) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Wieś znajduje się nad Jeziorem Kownatki. Ponadto miejscowość leży na terenie gminy Nidzica, przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno-geograficznych Europy, oddzielająca obszar Europy Zachodniej od obszaru Europy Wschodniej. Ponadto 19.000 ha powierzchni gminy zajmują lasy i grunty leśne. Istotnym zasobem naturalnym gminy są surowce mineralne, tj. żwiry i piaski, torfy i węgiel brunatny, kreda jeziorna, gytia i ziemia okrzemkowa.

Dzieje miejscowości

W 1384 r. Konrad Zollmer – mistrz krzyżacki nadaje Jakuszowi z Frankowa 26 włók na prawie chełmińskim. Wówczas to powstała wieś Litwinki. Nie znana jest etymologia nazwy Litwinek. Wiadomo, że w 1412 r. Jakusz stracił jednego konia walcząc po stronie krzyżackiej z Polakami. W 1537 r. książę Albrecht zapisuje Piotrowi Kobierzyckiemu – staroście niborskiemu Orłowo z 60 włókami i Litwinki z 19 włókami dannickimi. W 1574 r. wieś należała do parafii w Nidzicy i liczyła 19 łanów. Liczba mieszkańców w 1817 r. wynosiła 35, w 1846 r. – 45 a w 1858 r. – 69. Liczba domów zaś w kolejnych latach przedstawiała się następująco: w 1817 r. – 3, w 1846 r. – 4, w 1858 r. – 5. W 1929 r. obszar dworski, który stanowiły Litwinki został zamieniony na wieś. W 1939 r. było tu 110 mieszkańców. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowy wsi.

Gospodarka

Na terenie wsi znajdują się firmy z zakresu usług samochodowych i budowlanych. W Litwinkach funkcjonuje również zajazd.

Zabytki:

Z historycznego układu przestrzennego zachowała się jedynie zabudowa zagród.

Bibliografia:

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. V, Warszawa 1884, 960 ss.

Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku"", [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202.

Zielińska Agnieszka,Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 194,[w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 203 - 267.

Kinlis (dyskusja) 10:57, 3 wrz 2013 (CEST)