Spichlerz w Kętrzynie
Spichlerz w Kętrzynie przy ul. Dworcowej 3-3a został wybudowany w 1903 r.; w okresie międzywojennym rozbudowano go o magazyn. Istniejąc do dziś stanowi historyczny symbol gospodarczego prosperity miasta. Jest również interesującym architektonicznie zabytkiem techniki reprezentującym dziedzictwo poprzemysłowe regionu.
| Kętrzyn | |
| | |
 Spichlerz przy ul. Dworcowej 3-3 a w Kętrzynie
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | kętrzyński |
| Gmina | Kętrzyn |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Kętrzyn | |
| Położenie na mapie Polski  Kętrzyn | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Historia
Kętrzyn rozwijał się na przełomie XIX/XX w. m.in. dzięki kolei i garnizonowi. W 1867 r. uzyskał połączenie z Królewcem, rok później z Ełkiem. W 1898r. uruchomiono kolejkę wąskotorową do Mrągowa, Rynu i Srokowa. Ulokowanie w Kętrzynie garnizonu (1897 – 1898) także było czynnikiem miastotwórczym. Ulica Dworcowa została wytyczona i zabudowana po uruchomieniu pierwszego połączenia kolejowego biegnącego przez Kętrzyn. Wzniesiono przy niej kamienice dla miejscowych przedsiębiorców (dziś nie istniejące), a po północnej stronie ulicy, w pobliżu dworca, budynki Wschodniopruskiego Towarzystwa Rolniczego, którego ówczesna nazwa w języku niemieckim widoczna jest do dziś na rozbudowanym w okresie międzywojennym budynku spichlerza (Ostpreussische Landwirtschaftsgesellschaft Rastenburg). Towarzystwo miało swoje magazyny również przy dzisiejszym Placu Słowiańskim. Była to spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. W późniejszych latach zmieniła ponownie nazwę. Spółka zajmowała się sprzedażą i magazynowaniem towarów, czemu sprzyjała bliskość dworca. Właśnie do tego typu celów przeznaczony był spichlerz przy ul. Dworcowej 3-3a. Do spichlerza doprowadzono bocznicę kolejową ułatwiająca transport towarów. W okresie międzywojennym spichlerz został rozbudowany.
Ulica Dworcowa
Wcześniej przy ul. Dworcowej, na miejscu zasypanego stawu młyńskiego, A. Gramberg wybudował spichlerz zakładów zbożowych (1912, rozbudowany w 1925r.). Ten okazały i interesujący architektonicznie budynek także istnieje do dziś. Przy ul. Dworcowej zachowały się także cały zespół budynków kolejowych związanych z funkcjonowaniem dworca. Dzięki czemu ul. Dworcowa zachowała po części swój historyczny charakter.
Po drugiej wojnie światowej W końcu stycznia 1945 r., po zajęciu miasta przez wojska radziecki, znaczna część staromiejskiej zabudowy Kętrzyna została spalona. Przy ul. Dworcowej przetrwały m.in. spichlerze i zabudowa dworca. W kolejnych latach funkcjonowała w Kętrzynie Rejonowa Spółdzielnia Rolniczo – Handlowa, przekształcona w Powiatowy Związek Gminnych Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”, która użytkowała na terenie Kętrzyna duże budynki magazynowe. Budynek spichlerza przy ul. Dworcowej 3 – 3a wykorzystywany był jako spichlerz i młyn.
Dziedzictwo poprzemysłowe
Bryła główna spichlerza została wzniesiona w stylu historyzującym. Ceglane elewacje zdobią pilastry, gzymsy oraz elementy dekoracyjne wokół otworów okiennych. Realizując rozbudowę spichlerza w okresie międzywojennym, nawiązując do istniejącego budynku, zastosowano rozwiązania charakterystyczne już dla nowej epoki w architekturze. Elewację frontową nowego budynku, w arkadowych wnękach, zdobią ceglane dekoracje o geometrycznych formach. Wewnątrz spichlerza zachowały się do dziś pozostałości, zamontowanego w okresie powojennym, zespołu transportu pionowego ziarna zbóż. Spichlerz jest interesującym przykładem dziedzictwa poprzemysłowego miasta i regionu z początku XX w. i okresu późniejszego.
Bibliografia
- T. Korowaj, Rastenburg/Kętrzyn. Przewodnik historyczny po mieście, Kętrzyn 2005.
- R. Grenz (red.), Der Kreis Rastenburg. Ein ostpreussisches Dokumentarwerk, Marburg/Lahn 1976.
- Z. Licharewa, Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1962.
