Parafia pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Garbnie

Parafia pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Garbnie
Kościół pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Garbnie. Fot. Ralf Lotys. Źródło: Wikimedia Commons [26.10.2014]
Siedziba	Garbno
Adres	Garbno 4, 11-430 Korsze
Data powołania	29 maja 1981 r.
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Archidiecezja	warmińska
Dekanat	Kętrzyn I - południowy zachód
Kościół	Kościół pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Garbnie

Parafia pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Garbnie — rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie Kętrzyn I - południowy zachód należącym do archidiecezji warmińskiej. Kościół parafialny znajduje się w Garbnie. Od 2014 r. proboszczem parafii jest ks. mgr Paweł Biaduń.

Historia parafii

Kościół w Garbnie wybudowano prawdopodobnie w XIV lub na początku XV wieku na wielkim wzniesieniu wysuniętym w dolinę Gubra i pierwotnie poświęcono Świętej Katarzynie. Do XVI wieku znajdował się pod patronatezakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. W 1550 roku proboszczem był Łukasz Gobbel. Do parafii w Garbnie należały m.in. Warnikajmy, Gudziki i Równina, a w roku 1582 dołączono kościoły w Tołkinach, Kraskowie i we Lwowcu.

Świątynia w XVII wieku została poddana gruntownej przebudowie. Z pierwotnego gotyckiego założenia pozostawiono jedynie wieżę, do której w latach 1728–1732 od wschodu dobudowano jednonawowe założenie z absydą. Świadectwem przebudowy był kamień węgielny wmurowany przy zachodnim narożniku kościoła z wyrytymi datami oraz obecnie nieczytelnym nazwiskiem mistrza murarskiego. Przy bocznym wejściu do kościoła umieszczono kamienną kropielnicę.

Po sekularyzacji Prus Zakonnych kościół w Garbnie służył luteranom. W 1734 r. zakończono budowę nowej świątyni, którą przejęli katolicy. 17 stycznia 1818 r. przechodzący nad okolicami Rastenburga orkan w ciągu sześciu godzin dokonał znacznych spustoszeń w budowli.

Prezbiterium kościoła w Garbnie, autor: Krzysztof Kozłowski, źródło: Posłaniec Warmiński [11.11.2014]

Silne porywy wiejącego od zachodu wiatry strąciły z wieży kościelnej dach z fragmentami muru, który spadając na nawę i przebijając strop, zniszczył większość wyposażenia kościoła, m.in. organy, chór, ławki, katafalk. Zniszczeniu uległy także zapasy zboża zgromadzonego przez ówczesnego proboszcza na strychu kościelnym.

Wierni ponownie wznieśli kościół, którego budowę zakończono w 1824 roku. Do 1809 roku nabożeństwa w kościele odprawiane były w dwóch językach: niemieckim i polskim, jednak odprawianie nabożeństw w języku polskim przerwano ze względu na brak wiernych mówiących w tym języku. Na liście pastorów parafii znajdowały się takie nazwiska jak: Fabian Kaminski (1672–1679), Andrzej Czernicki (1738–1784), Johan Rakowski (1820–1831). Ostatnim pastorem przed 1945 był tu Karl Fridrich.

W 1945 roku kościół zajmował oddział żołnierzy radzieckich, którzy urządzili w nim kwatery mieszkalne i skład kartofli. Wnętrze kościoła zostało zdemolowane, zniszczono ołtarz i organy, wywieziono dzwony.

Kościół filialny w Tołkinach, fot. Mieczysław Kalski

Po przejściu frontu w czasie II wojny światowej kościół został niemal w całości zniszczony, zachowały się jedynie mury obwodowe kościelnej wieży. Kościół był długo nie odbudowywany. Kiedy w roku 1961 powstał Kombinat PGR Garbno planowano w dawnej kościelnej wieży urządzić klub. Zanim powstała w Garbnie parafia, do miejscowej ludności przyjeżdżali kapłani z pobliskiego Kętrzyna, z W roku 1980 Komisja Zakładowa NSZZ "Solidarność" na wschodniej ścianie wieży umieściła drewniany krzyż.

29 maja 1981 roku biskup warmiński Józef Glemp erygował w Garbnie parafię pw. Matki Boskiej Królowej Polski. W tamtym czasie parafia miała tymczasową siedzibę w Tołkinach. Pierwsza msza święta pod krzyżem na wieży kościelnej odprawiona została 7 czerwca 1981 przez proboszcza św. Katarzyny w Kętrzynie ks. dziekana Aleksandra Jasikowskiego. Pierwszym proboszczem w Garbnie był ks. Tadeusz Pietruszka, który parafię, jeszcze bez kościoła, objął 26 lipca 1981 roku. Nowy kościół odbudowano na starych fundamentach, zachowując architekturę gotyckiego kościoła z czerwonej cegły. Jego uroczyste poświęcenie odbyło się 24 października 1984 roku.

Kler parafialny

Proboszczowie:

• Tadeusz Pietruszka (1981–1983)
• Józef Świechowski (1984–1994)
• Leszek Kuczyński (1994–2009)
• Jarosław Miller (do 2014)
• Paweł Biaduń (od 2014)

Filie parafii

• kościół filialny w Tołkinach
• kaplica w Zakładzie Karnym w Dublinach

Grupy działające na terenie parafii

• Dziecięca i młodzieżowa wspólnota Ruch Światło–Życie
• Koło Żywego Różańca
• Służba Liturgiczna

Zobacz też

Archidiecezja Warmińska

Bibliografia

Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945-1992), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006
pl.wikipedia.org, Garbno [14.10.2014]
'olsztyn.gosc.pl, 'Cegły czyścili szczotkami [14.10.2014]