Kumkiejmy

Kumkiejmy
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	bartoszycki
Gmina	Górowo Iławeckie
Liczba ludności (2010)	57
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Kumkiejmy
Położenie na mapie Polski Kumkiejmy
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Kumkiejmy (niem. Kumkeim) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Górowo Iławeckie. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W latach 1946–1961 wieś wchodziła w skład powiatu górowskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 57 mieszkańców (łącznie ze Stabławkami). W skład sołectwa wchodzą wsie: Kumkiejmy, Dulsin, Sigajny i Stabławki. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Henryk Łuczkowski.

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wzniesień Górowskich, 20 km na północny zachód od Bartoszyc i 7,5 km na północny wschód od Górowa Iławeckiego, na wschód od drogi wojewódzkiej nr 511. Wieś zachowała dawny układ owalnicy.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa zakonu krzyżackiego. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w źródłach z 1437 roku jako wieś pruska (Comekaym). Podczas wojny trzynastoletniej 1454–1466 została zniszczona i wyludniona. Po raz drugi zakładano ją w połowie XVI wieku. W następnych stuleciach była to wieś książęca (królewska).

Szkołę we wsi założono w połowie XVIII wieku. W 1935 roku uczęszczało do niej 74 uczniów, a zatrudnionych było dwóch nauczycieli.

Po 1945 roku Kumkiejmy stały się siedzibą sołectwa. Funkcjonowały przy niej dwa państwowe gospodarstwa rolne: PGR Orsy i PGR Sigajny. Oba utworzono na bazie dawnych folwarków. Według spisu powszechnego z 1983 roku wieś miała 13 budynków mieszkalnych (20 mieszkań) stojących w zwartej zabudowie, a ponadto świetlicę i punkt biblioteczny. Należało do niej wówczas 19 indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie zajmowały obszar 213 ha.

Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła:

• 1857 – 256 osób
• 1933 – 356 osób
• 1939 – 389 osób
• 1983 – 81 osób

Zabytki

• przykłady budownictwa wiejskiego z przełomu XIX i XX wieku (domy i budynki gospodarcze)
• kuźnia, dom modlitwy z końca XIX wieku, obecnie dom mieszkalny (nr 15/16)
• dawny cmentarz ewangelicki z drugiej połowy XIX wieku, około 1 km od wsi, na wzgórzu; bardzo zaniedbany
• cmentarz (Kumkiejmy Przednie)

Zobacz też

• Kumkiejmy Przednie w gminie Górowo Iławeckie

Bibliografia

Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Górowo Iławeckie, Górowo Iławeckie 2008 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]