Tylice
Tylice | |
| |
[[Plik:|240px|Figura św. Michała Archanioła]] Figura św. Michała Archanioła
| |
Rodzaj miejscowości | wieś |
Państwo | Polska |
Województwo | warmińsko - mazurskie |
Powiat | nowomiejski |
Gmina | Nowe Miasto Lubawskie |
Sołectwo | Tylce |
Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
Strefa numeracyjna | (+48) 56 |
Tablice rejestracyjne | NNM |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Tylice (niem. Tillitz) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Nowe Miasto Lubawskie. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa toruńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość położona jest na terenie gminy Nowe Miasto Lubawskie, która posiada niezwykle urozmaiconą rzeźbę. Obszar gminy obejmuje Pojezierze Brodnickie, Garb Lubawski i głęboko wciętą dolinę Drwęcy. Na terenie gminy występują takie formy jak ozy i kemy, powstałe podczas zlodowacenia w zagłębieniach i szczelinach martwego lodu. Na południe od Nowego Dworu znajduje się oz (eksploatowany jako żwirownia), natomiast na północ od wsi Chrośle i na południe od Jamielnika występują kemy. Oś hydrograficzną gminy stanowi rzeka Drwęca. Znaczną powierzchnię zaś zajmują mokradła i bagna, występujące głównie w dnach rynien i innych obniżeniach terenu. Stosunkowo niewielką powierzchnię zajmują lasy (14% powierzchni gminy). Ponadto 65% powierzchni gminy stanowi obszar chronionego krajobrazu.
Dzieje miejscowości
Pierwsza wzmianka pochodzi z roku 1319. W tym roku istniał już w Tylicach kościół. Nie znana jest dokładna data lokacji. W 1326 r. Tylice były własnością biskupów chełmińskich a wasalem na tym terenie był Mikołaj. W 1488 r. biskup chełmiński Stefan z Nidzicy nadaje rodzinie Kostków z Tyliczek prawo patronatu nad kościołem. Jeszcze w XVIII w. Tylice były własnością biskupa chełmińskiego. W 1731 r. wieś miała 43 dymy. Pod koniec XIX w. wieś obejmowała 1275 ha: 1048 gruntów ornych, 20 łąk, 3 lasu. W 1885 r. było 125 dymów oraz istniały 64 domy. We wsi mieszkało 645 osób: 633 katolików i 12 ewangelików. Od tego samego roku przy kościele funkcjonowało bractwo trzeźwości. We wsi była szkoła 2 – klasowa. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowań wiejskich.
Kultura
Na terenie wsi znajduje się kościół parafialny, Szkoła Podstawowa, świetlica wiejska, Ochotnicza Straż Pożarna.
Ludzie związani z miejscowością:
Sołtysem w Tylicach jest Ewa Makowska.
Zabytki:
We wsi napotkamy na pozostałości po zabudowaniach dworskich, na kościół p.w. św. Michała Archanioła, krzyże przydrożne oraz zabudowania gospodarcze z XIX i XX w.
Bibliografia:
Gmina Nowe Miasto Lubawskie. Przewodnik krajoznawczy, Toruń 1997, 82 ss.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XII, Warszawa 1892, 960 ss.