Wilkasy
Wilkasy | |
| |
Port jachtowy w Wilkasach
Źródło: http://www.azs-wilkasy.pl/galeria-port-jachtowy, dostęp 20 września 2013 | |
Państwo | Polska |
Województwo | Warmińsko-Mazurskie |
Powiat | Giżycki |
Gmina | Giżycko |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Wilkasy (niem. Wilkassen) – wieś sołecka położona w Polsce, na Mazurach, w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Giżycko. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W 1938 roku zmieniono nazwę wsi (urzędowo: Wilkassen) na Wolfsee.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna:
Krajobraz powiatu giżyckiego powstał w wyniku pojawienia się na tym obszarze lądolodu, który w plejstocenie kilkakrotnie napływał na te tereny z okolic Skandynawii. Różnorodne formy tego krajobrazu powstały w rezultacie erozyjnej i akumulacyjnej działalności lądolodu a także jego wód roztopowych. Na Pojezierzu Mazurskim pojawiła się ludność , która zapoczątkowała kulturę ceramiki sznurowej. Ludy kultury ceramik sznurowej charakteryzowała prężność, zaborczość oraz wojowniczość. Ludność używała konia pod wierzch. Na uwagę zasługują krzemienne grociki sercowate oraz jej doskonałe wyroby z kamienia gładzonego, jak chociażby toporki bojowe. Wyroby takie odnajdowano w powiecie giżyckim, między innymi w Wilkasach. Ponadto na tych terenach zachowały się ślady kultury łużyckiej, które można odnaleźć za Niemnem, głównie w postaci form naczyń glinianych oraz niektórych przedmiotów brązowych. Tego typu znaleziska kultury łużyckiej odnaleziono w powiecie giżyckim, między innymi w Wilkasach.
Dzieje miejscowości:
Wieś została założona przed 1493 rokiem. Wówczas komtur z Pokarmina odnowił dawny przywilej dla mieszkańców Wilkas. Sołtysem wsi został Jan Górski. W 1625 roku według ksiąg rachunkowych powiatu giżyckiego w Wilkasach mieszkali tylko Polacy. Nieco później mieli tu majątek Wierzbiccy, wywodzący się z polskiej szlachty. Była to już duża wieś. Wilkasy stanowiły czwarte pod względem liczby mieszkańców osiedle w powiecie giżyckim. W 1939 obszar ten zamieszkiwało 1167 osób. Wilkasy posiadały szkołę, w której uczyli trzej nauczyciele. Do wsi należał także majątek Strzelce 404 ha z gorzelnią.
Ludzie związani z miejscowością:
Zabytki:
Gospodarka:
Kultura:
Bibliografia:
Wakar Andrzej, Willan Tadeusz, Giżycko, z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1996.
Wilkasy w: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 12, red. B. Chlebowski, Warszawa 1893.
Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.