Radomin

Radomin
Cmentarz w Radominie, źródło: Piotr Gapiński, www.rowery.olsztyn.pl, 12.09.2013.
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko - mazurskie
Powiat	nidzicki
Gmina	Nidzica
Sołectwo	Radomin
Liczba ludności (Pole-obowiązkowe)	Pole-obowiązkowe
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Tablice rejestracyjne	NNI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Radomin
Położenie na mapie Polski Radomin
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Radomin (Redemin, Radomino) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała do województwa olsztyńskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Miejscowość leży na terenie gminy Nidzica, przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno-geograficznych Europy, oddzielająca obszar Europy Zachodniej od obszaru Europy Wschodniej. Ponadto 19.000 ha powierzchni gminy zajmują lasy i grunty leśne. Istotnym zasobem naturalnym gminy są surowce mineralne, tj. żwiry i piaski, torfy i węgiel brunatny, kreda jeziorna, gytia i ziemia okrzemkowa.

Dzieje miejscowości

Nie wiadomo kiedy wieś została lokowana. Wieś musiała istnieć już przed 1412 r. gdyż ucierpiała w wyniku wojen polsko – krzyżackich. Przywilej lokacyjny zaginął a jego odnowienie nastąpiło 12 czerwca 1422 r. kiedy komtur ostródzki Wolf von Sausenhein zapisał Peterowi von Radomin 12 łanów na prawie chełmińskim. Inne źródła podają, że komtur nadał 10 łanów. Peter został zobowiązany do służby wojskowej, konnej, w zbroi oraz płacenia czynszu. Nazwa wsi pochodzi od nazwiska zasadźcy. W 1600 r. byli tutaj sami Polacy. W 1680 r. istniał tutaj na 12 łanach dwór oraz folwark z owczarnią. Szarwarki we dworze były odrabiane przez chłopów z Jagarzewa, Wichrowca i Ulesie. W 1717 r. folwark wydzierżawił Hieronymus Augustin a w 1792 r. dzierżawcami byli Mathes Krause i Mathes Leschewski \. Za czasów Frderyka Wilhelma III założono szkołę. W 1817 r. było tu 54 mieszkańców, w 1846 r. – 105, w 1858 r. – 86, w 1867 r. – 83, w 1871 r. – 107, w 1885 r. – 109, w 1895 r. – 68, w 1905 r. – 191, w 1910 r. – 200, w 1939 r. – 162 . Liczba domów w kolejnych latach wynosiła: w 1817 r. – 9, w 1846 r. – 10, w 1858 r. – 8, w 1871 r. – 8, w 1885 r. – 9, w 1895 r. – 6, w 1905 r. – 27, w 1910 r. – 29 . Folwark w 1858 r. obejmował 2002 mórg. Nie zachowała się informacja o formie zabudowy wiejskiej.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. Matki Bożej Królowej Polski w Napiwodzie.

Zabytki:

Do czasów współczesnych z historycznego układu wsi zachowała się zabudowa kolonijna i cmentarz wojenny z I wojny światowej.

Ludzie związani z miejscowością:

W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Bożena Głażewska.

Bibliografia:

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IX, Warszawa 1888, 960 ss.

Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202.

Zielińska Agnieszka, Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914,[w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 203 - 267.