Ameryka

Ameryka
Ośrodek Opiekuńczny i Rehabilitacyjny Portal Warmii i Mazur [02.07.2014]
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Olsztynek
Liczba ludności (2010)	221
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Ameryka
Położenie na mapie Polski Ameryka
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Ameryka (niem. Amerika, od 1917 r. Pagelshof) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko–mazurskim, powiat olsztyński, gmina Olsztynek. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Wieś w 2010 r. była zamieszkana przez 221 osób . Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Piotr Murawski.

Położenie

Miejscowość jest położona na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 3 km na północny wschód od Olsztynka przy drodze Olsztynek – Olsztyn.

Dzieje miejscowości

Początki miejscowości wiążą się z rokiem 1917. Wówczas pewien Warmiak za pieniądze uzbierane w trakcie pobytu w USA kupił dwór, park i ziemię. Swoje włości - czy to z sentymentu, czy też "dla splendoru" – nazwał Ameryką. Przed wybuchem II wojny światowej majątek stał się własnością Niemca o nazwisku Pagel. Nowy właściciel przemianował Amerykę na Pagelshof. Po 1945 r. przez jakiś czas funkcjonowała polska forma tej nazwy – Pagłowo; ostatecznie powrócono do pierwotnej Ameryki. W miejscowości powstało Państwowe Gospodarstwo Rolne; w latach 80. utworzono też kombinat razem z zakładami w Łutynówku i Wilkowie. W czasach świetności obejmował obszar o powierzchni 1940 ha. W 1993 r. PGR został zlikwidowany. W miejscowości działa Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży z Problemami Zdrowotnymi "Nasza Ameryka".

Historia szpitala w Ameryce sięga początków XX wieku, kiedy zaczęły powstawać budynki szpitalne, które w 1903 r. oddano na użytek zakładu chorych na gruźlicę. Personel tworzyły przede wszystkim siostry zakonne. W 1918 r. szpital zamknięto; działalność została wznowiona w latach 1921–1922. Kryzys lat 30. doprowadził do opustoszenia placówki. Od 1933 r. szpital funkcjonował jako dom letniskowy dla pracowników sektora państwowego. W 1937 r. otwarto zmodernizowany budynek. Po zakończeniu II wojny światowej przekształcono go (1967 r.) w Dziecięcy Ośrodek Sanatoryjno–Prewentoryjny. W 1974 r. szpital przekształcono w Wojewódzki Szpital Rehabilitacyjny dla Dzieci. Profil placówki nie zmienił się do dziś.

Edukacja

W miejscowości funkcjonuje Zespół Szkół Podstawowo–Gimnazjalnych dla Dzieci Przewlekle Chorych przy Wojewódzkim Szpitalu Rehabilitacyjnym. W latach 1991–2001 uczniowie tej szkoły wydawali gazetkę Nasza Ameryka.

Zabytki

• budynek szpitala; najstarsza część pochodzi z początków XX w

Bibliografia

1. Kuźniewski Bogumił, Olsztynek: miasto i gmina, Olsztynek 2007.
2. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
3. Szpital w Ameryce [10.12.2013]
4. Nasza Ameryka [10.12.2013]
5. Wikipedia [10.12.2013]
6. Portal Warmii i Mazur [02.07.2014]