Waplewo

Waplewo
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	szczycieński
Gmina	Jedwabno
Liczba ludności (2010)	188
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	12-122
Tablice rejestracyjne	NSZ
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Waplewo
Położenie na mapie Polski Waplewo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Waplewo (niem. Waplitz, Gut Waplitz) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Jedwabno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 r. liczyła 188 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Marzena Kacprzycka.

Położenie

Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim, w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego. Miejscowość leży w odległości 9 km na północ od Jedwabna, w pobliżu jezior: Narajty i Małszewskiego.

Dzieje miejscowości

Przed przybyciem Krzyżaków okolice te zamieszkiwało plemię Galindów. Jest to jedna z najstarszych wsi na terenie powiatu szczycieńskiego. Założona została w 1388 roku na prawie chełmińskim na 10 łanach; zasadźcą i pierwszym sołtysem został niejaki Bartosz. W następnych latach powstały tu dwa dodatkowe majątki, każdy po 8 łanów. W XVI wieku istniała we wsi karczma. Miejscowość została poważnie zniszczona w wyniku najazdu Tatarów w czasie wojen szwedzkich.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:

• 1539 r. – 22 gospodarstwa

• 1782 r. – 23 gospodarstwa

• 1818 r. – 167 osób, 29 gospodarstwa

• 1939 r. – 230 osób

• 1954 r. – 147 osób

• 2010 r. – 182 osoby

Zabytki

• drewniana chałupa (nr 11)
• budynek szkoły z końca XIX wieku, na wzgórzu, murowana, z czerwonej cegły; obecnie własność prywatna
• dawny cmentarz ewangelicki
• kapliczka z początku XX wieku, w centrum wsi, z czerwonej cegły

Bibliografia

1. Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. 1–2, Olsztyn 2011.
2. Ambroziak Sławomir, Dzieje parafii, kościołów i życia religijnego gminy Jedwabno (Jedwabno, Małga, Nowy Dwór), Rocznik Mazurski, t. 5, 2001, ss. 3–30.
3. Ambroziak Sławomir, Historia gminy Jedwabno, [w:] Strona Gminy Jedwabno [22.08.2013]
4. Ambroziak Sławomir, Z dziejów gminy Jedwabno, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 7–15.
5. Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
6. Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
7. Bank Danych Lokalnych GUS [22.08.2013]
8. Deutsche Verwaltungsgeschichte [22.08.2013]