Zajezierze

Zajezierze
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
Gmina	Małdyty
Liczba ludności (2010)	329
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	14-330
Tablice rejestracyjne	NOS
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Zajezierze
Położenie na mapie Polski Zajezierze
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Zajezierze (niem. Seegertswalde) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Małdyty. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku liczyła 329 mieszkańców Obecnie funkcję sołtysa pełni Mirosław Gręda.

Położenie

Miejscowość położona jest na Mazurach Zachodnich (Pojezierze Iławsko–Ostródzkie). W pobliżu wsi (ok. 1 km na północny zachód) znajduje się rezerwat torfowiskowy "Zielony Mechacz" o powierzchni 95 ha.

Dzieje miejscowości

Wieś wzmiankowano w dokumentach z roku 1301 i 1305, jako wieś czynszową na 60 włókach. Pierwotna nazwa wsi brzmiała Segehardiswald. Ponownie wieś wzmiankowano w dokumentach z 1476 roku nadal jako wieś czynszową licząca 63 włóki. W tym samym roku Zakon Krzyżacki oddał Zajezierze w zastaw za sumę 568 guldenów węgierskich jednemu z dowódców wojsk zaciężnych Kacprowi Sackowi. Trzy lata wcześniej inny Henryk Sack (prawdopodobnie krewny) otrzymał wieś Bożęcin położoną na obszarze liczącym łącznie 70 włók. W roku 1648 Fryderyk von Schlieben starosta tylżycki sprzedał swoje dobra von Houwaldowi za sumę 5 tys. florenów polskich. Dobra te obejmowały Małdyty, wieś Zajezierze, folwark Fiugajki i młyn wodny Czulpa. W czasie epidemii dżumy w latach 1709–1711 śmierć poniosło 29 mieszkańców. W roku 1782 Zajezierze składało się z 25 domów. Natomiast w 1858 roku w 11 gospodarstwach zamieszkiwało 139 osób. W latach 1937–1939 Zajezierze liczyło 775 mieszkańców. Przez dłuższy okres w Zajezierzu istniał tylko folwark, należący początkowo do Bożęcina, a następnie do Fiugajek. W latach 20. XX został prawdopodobnie rozparcelowany.

Kościół wybudowano w 1400 roku. W późniejszym okresie pełnił funkcję filii parafii w Wilamowie. Nowy kościół wybudowano w 1656 roku. W 1866 roku został przebudowany w stylu neogotyckim.

Szkoła we wsi została założona na początku XVIII wieku. Przed wybuchem II wojny światowej była to szkoła trzyklasowa, a uczęszczały do niej także dzieci z Małdyt, Fiugajek, Górek i Sopli.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Małdytach.

Zabytki

• jednokondygnacyjny dworek z przełomu XIX i XX wieku z pozostałościami parku i podwórzem gospodarczym; obecnie własność prywatna
• kościół z 1656 roku, przebudowany w 1866 roku w stylu neogotyckim; wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków

Bibliografia

1. Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia. Mazury, Białystok 1998.
2. Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
3. Morąg. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
4. Bank Danych Lokalnych GUS [12.08.2013]
5. Wojewódzka Ewidencja Zabytków [12.08.2013]