Kiliany

Kiliany
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olecki
Gmina	Kowale Oleckie
Liczba ludności (2010)	106
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Kiliany
Położenie na mapie Polski Kiliany
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Kiliany (niem. Kiliannen, od 1938 r. Kilianen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Kowale Oleckie. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko–gołdapskiego. Wieś w 2010 roku liczyła 106 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie Kiliany i Kilianki. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Tomasz Świerzbin.

Położenie

Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Mazurach Garbatych (Wzgórza Szeskie), 11 km na północny zachód od Olecka i 6 km na południe od Kowali Oleckich, na zachód od drogi krajowej nr 65 i linii kolejowej Olecko – Gołdap (obecnie nieczynnej). Na północ od wsi znajduje się Siwa Góra (235 m n.p.m.).

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1561 roku starosta Wawrzyniec von Halle sprzedał cztery łany sołeckie za 240 grzywien Michałowi Kilianowi oraz Piotrowi Buczce, którzy przybyli ze starostwa ełckiego. Ze swej strony obaj sołtysi zobowiązali się do założenia wsi czynszowej na 35 łanach na prawie chełmińskim. W 1616 roku książę Jan Zygmunt Hohenzollern odnowił przywilej lokacyjny wsi (pierwszy się spalił). Nazwa wsi pochodzi od nazwiska jednego z zasadźców. Kiliany należały do parafii ewangelickiej w Szarejkach.

Szkoła we wsi powstała w 1825 roku. W 1935 roku zatrudniony w niej był jeden nauczyciel, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 24 uczniów. Po II wojnie światowej szkołę uruchomiono ponownie w grudniu 1945 roku.

W pierwszej połowie lat 50. XX wieku w Kilianach uruchomiono spółdzielnię produkcyjną.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1857 r. – 214 osób

• 1933 r. – 166 osób

• 1939 r. – 148 osób

• 1988 r. – 72 osoby

Zabytki

• cmentarz ewangelicki z XIX wieku
• cmentarz rodzinny z początku XX wieku
• budownictwo z początku XX wieku: dom nr 8, murowany
• cmentarz ewangelicki z XIX wieku, Kilianki

Bibliografia

1. Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
2. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
3. Strona Urzędu Gminy Kowale [12.11.2013]
4. Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
5. Vervaltugsgeschichte [12.11.2013]