Bitwa pod Krukami

Starcie wojsk Krzyżakich z Natangijskimi 30 listopada 1249 r. w okolicy wsi Kruki niem. Krüken, ros. Kamenka koło Krzyżborka, niem. Kreuzburga, ros. Slawskoje.

W listopadzie 1249 r. silny oddział krzyżacki zapuścił się do Natangii łupić i palić. Wojska natangijskie będące w rozproszeniu, podzielone na niewielkie oddziały nie dążyły do konsolidacji swych sił w jeden organizm bojowy, ale każdy z nich działał na własną rękę, realizując jednak wspólny plan. Polegał on na odcięciu Krzyżakom wszystkich dróg ucieczki z tego rejonu Natangii. Drogi były blokowanie zasiekami, a te obsadzane załogą. Atak na zasieki wiązał się z koniecznością walki w niekorzystnych warunkach, startami w ludziach i co najważniejsze, stratą czasu – nie gwarantował zaś sukcesu. Oczywiście nie każdy atak musiał skończyć się katastrofą. Niemniej jednak dowódca krzyżacki musiał to ryzyko uwzględniać. Zapewne dlatego też nie podjął się próby przebicia przez którąś z zasiek, tylko szukał innej drogi wyjścia. Ostatecznie Krzyżacy, jak pisze kronikarz, „odkryli, że wszystkie drogi obstawił wróg i strzeże ich przejścia, i tak wbrew woli wycofali się do wioski, która nazywa się Kruke”. Natangowie widząc, że Krzyżacy zatrzymali się we wsi, zaczęli ściągać w jej okolice swoje oddziały. W końcu osiągnęli na tyle znaczącą przewagę, iż Krzyżacy byli zmuszeni się poddać. Ustalono warunki kapitulacji. Gdy zgodnie z ustaleniami Krzyżacy dali zakładników Natangowie łamiąc ustalenia rzucili się na resztę Niemców i zabili bez pardonu 54 braci – dokonali rzezi, z bitwą nie wiele to jednak miało wspólnego. Jeden z ocalałych Niemców został złożony w ofierze pruskim bogom. Sprawiono mu okrutną śmierć, która uważana może być również jako kara za naruszenie pogańskich świętości – poddano go karze kiszek.

Bibliografia

Piotr z Dusburga, Kronika ziemi pruskiej, tłum. S. Wyszomirski, Toruń 2004. Marek M. Pacholec, Pruskie rytuały uśmiercania – wstęp do badań, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 2011, nr 2(272).