Matto

Matto, Pruski nobil z plemienia Pomezanów. Był jedynym synem Pipina. W odróżnieniu od swego ojca Matto był gorliwym chrześcijaninem (na chrzcie przyjął imię Herman) i wiernym poddanym Zakonu Krzyżackiego. Jego wierność do Zakonu, pomimo okrutnej śmierci jaką sprawili Krzyżacy jego ojcu Pipinowi, tłumaczyć można tym, że osierocony w młodym wieku był wychowywany przez Zakon. Znał bardzo dobrze język niemiecki i zapewne odznaczał się talentami dowódczymi, cieszył się również zaufaniem ze strony rycerzy zakonnych. Świadczyć o tym może informacja kronikarska o bitwie pod Durbe (13 lipca 1260), w której Matto uczestniczył po stronie Zakonu i ich sojuszników. Tuż przed bitwą, podczas narady wojennej, Henryk Botel, marszałek pruski, zapytał się Mattona o to jakim sposobem będzie najskuteczniej walczyć przeciw pogańskim Litwinom i Żmudzinom. Matto odpowiedział, że całe wojsko, włącznie z rycerzami, powinno zsiąść z koni i walczyć pieszo, co pozwoli zapobiec panicznej ucieczce z pola walki. Rycerstwo miało by widzieć dzięki temu swoje ocalenie w walce do końca, a nie w ucieczce. Sprzeciwiło się temu część rycerzy i planu nie wprowadzono w życie. Wojska krzyżowe doznały sromotnej klęski, po części przez ucieczkę niektórych oddziałów z pola walki, a częściowo przez zdradę Kuronów, którzy w trakcie bitwy przeszli na stronę Litwinów. Przy Zakonie pozostało niewielu mu wiernych, w tym Matto. Za tą wierność został obdarowany nadaniami. Biskup pomezański Albert nadał prawo chełmińskie na posiadane już przezeń dobra (rejon Prabut) – Trist, Trumpe, Sobis. W zamian za owe nadania miał pełnić służbę rycerską i płacić czynsz w wysokości 1 funta wosku i denara kolońskiego.

Zmarł około 1263 r. Pozostawił po sobie dwóch męskich potomków o imionach Gunto (Gunter) i Trey.

Bibliografia

Piotr z Dusburga, Kronika ziemi pruskiej, tłum. S. Wyszomirski, Toruń 2004.

Kronika oliwska. Źródło do dziejów Pomorza Wschodniego z połowy XIV wieku, tłum. D. Pietkiewicz, wstęp i komentarz B. Śliwiński, Malbork 2008.

Grzegorz Białuński, Studia z dziejów rycerskich i szlacheckich rodów pruskich (XIII–XVI wiek), Olsztyn 2012.